Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.04.1909, Blaðsíða 72

140
að eða umstang, svo sem með iðulegum smákaupum
og fl. þess konar. ■
6. Vörurnar era afhentar eptir almennu verðlagi í ná-
grenninu. Ymsum þykir það óeðlilegt að vöruverðið er
eigi lægra, þegar í stað, en það er eigi auðvelt að sjá
það út, þegar um fjölbreyttar vörur er að ræða, hvað
hækka þarf innkaupsverðið í hverju tilfelli. Við reikn-
ingslok jafnast þetta með fjelagságóðanum.
Þegar þessi regla er höfð hafa kaupmenn eigi ástæðu
til að kvarta yfir ótilhlýðilegri samkeppni og heldur enga
sanngjarna ástæðu til að hafa lægra verðlag en fjelagið,
en geri einhver það, samt sem áður, á fjelagið að íofa
honum að stofna til skipbrots, en varast eins og heit-
an eldinn að hlaupa út á viðlíka gönuskeið og halda
því rólega við tekna reglu og hið fasta verðlagsákvæði
sitt.*
7. Vörurnar eru að eins afhentar gegn borgun út i hönd.
a) Af siðferðislegum ástœðum. Lánsverzlunin er sið-
spillandi og gerir þá öðrum háða sem eru litlum efnum
búnir. Þegar hönd selur hendi venjast menn á sparsemi
og að haga úttekt eptir innleggsmagni, en sá sem tekur
út í skuldareikning, missir opt sjálfseptirlitið og sjálfstæð-
ið um leið. Samkeppnin neyðir kaupmanninn til að lána
viðskiptamanninum, svo hann nái verzlun hans og geti
jafnframt fest hann við verzlunina, en kaupfjelagið hjálp-
ar fjelagsmönnum til þess að Iosna við verzlunarlánin.
Margir hafa einnig verið þakklátir fyrir þá hjálp.
b) Af rjettlœtisástæðum. Þeir, sem helzt þyrftu á láni
að halda geta opt eigi fengið það, frekar í kaupfjelagi
en hjá kaupmönnum. Þeir verða að borga fyrir efna-
mennina vaxtatapið og fleira sem af lánsaðferðinni leið-
ir. A sama hátt verður og reglumaðurinn og sá, sem
hugsar um heiður sinn, að borga fyrir þann hirðulitla og
skeytingarlausa.
* Brot gegn þessari reglu hefir komið sumum íslenzku fjelögunum
á kaldan klaka.