Tímarit kaupfjelaga og samvinnufjelaga - 01.04.1909, Page 73

141
c) Af hagfrœðislegum dstæðum. Hversu mikil varfærni
sem við höfð er í lánveitingum, getur varla hjá því farið
að einhverjar kröfur falli. Enda þó lánið fari eigi fram
úr því sem viðskiptamaðurinn á í stofnsjóði, þá er það
skaði að auka bókfærslu, missa af innlagsvöxtum og
rýra veltufje fjelagsins; allt þetta verður til að draga úr
ágóða fjelagsins. Lánsverzlunaraðferðin dregur úr áliti
fjelagsins og fælir menn frá að ganga í það sem nýir
fjelagar. Að Iokum ’eru Iánin fjelaginu í heild sinni til
skaða með því, að þau eru brot á þýðingarmestu grund-
vallarsetningu þess, enda hefir slíkt orðið mörgu fjelag-
inu að fótakefli.
Reglan, að borga út í hönd, er svo þýðingarmikil, að
rjettast er að þeir sjeu ekki að stofna kaupfjelög, sem
eigi treysta sjer til að fylgja henni.
8. Við reikningslok er fylgt hollum og föstum kaup-
sýslunarreglum. Vöruleifaskráin er gerð nákvæm, og eptir
innkaupsverði —eða með afföllum ef þörf krefur — starfs-
kostnaður allur er kvittaður; nægilegt er tekið frá til fast-
eigna og áhalda, og allir innstæðuvextir eru færðir til
innleggs.
Af hinum hreina ágóða sem þá er eptir þarf fyrst og
fremst að leggja álitlegan hluta til hins almenna og ó-
skiptiiega varasjóðs. Pað er óverjanlegt hirðuleysi af hverju
fjelagi sem er, að koma eigi sem fyrst fótum undir álit-
legan varasjóð, því ekkert styrkir fjelagið eins mikið eða
trygg*r framtíð þess. Slys og óhöpp geta fljótlega að
höndum borið, ep eigi fjelagið duglegan varasjóð að
flýja til, þegar svo ber undir, getur það staðið óhaggað,
en ella getur því verið eyðilegging búin.
Ennfremur þarf að leggja nokkuð fram til frœðslusjóðs,
til upplýsingar um samvinnufjelagsskap og útbreiðslu
hans, til almennrar fræðslu og hollrar skemmtunar m. fl.
9. Að öðru leyti er hinum hreina ágóða skipt meðal
fjelagsmanna, i hlutfalli við vörukaup þeirra. (Starfsmenn-
irnir fá álíka viðbót við laun sín.)