Andvari - 01.01.1952, Qupperneq 15

ANDVARI
Sveinn Bjömsson
11
ungi maður fljótt notið virðingar og trausts á Alþingi. Hann var
þannig árið 1915 kosinn í velferðarnefnd, sem var sett á lagg-
irnar vegna erfiðleika og nýrra viðhorfa, sem heimsstyrjöldin
fyrri olli. Þingseta Sveins var þó ekki löng að þessu sinni, því að
hann féll við Alþingiskosningarnar árið 1916. Til þess lágu ástæð-
ur, er síðar verÖur vikið að. Sveinn Björnsson fylgdi Sjálfstæðis-
flokknum gamla að málum, en sá flokkur hafði þá klofnað og
átti við ýmsa erfiðleika að stríða. A þessum árurn var yfirleitt
tekið að losna um hina gömlu flokka, er eingöngu höfðu mynd-
azt og haldiö saman með tilliti til mismunandi skoðana á því,
hvernig leysa skyldi sjálfstæðismál Islands gagnvart Danmörku.
Einmitt á þessum árum voru byrjandi flokkasamtök að myndast
á grundvelli mismunandi skoÖana á innanlandsmálum. Sveinn
Björnsson var aftur kosinn þingmaður Reykvíkinga árið 1919 og
situr þá á Alþingi þingað til hann tekur að sér sendiherrastarf í
Danmörku.
Hér hefur í sem allra stytztu máli verið drepið á það árabil
$vi Sveins Bjömssonar forseta, er hann sem ungur maður beitir
sínum miklu hæfileikum, samningalipurð og lægni til þess að
koma mörgum þjóðnýtum framfaramálum larsællega í fram-
kvæmd. Verður nú minnzt á næsta meginþátt i ævistarfi hans,
en það er brautryðjandastarf hans í utanríkisþjónustu íslands.
En til þess að geta gert sér fulla grein fyrir upphafi þess máls
°g aðstöðu íslands til annarra ríkja og þó einkum til sambands-
ríkisins, Danmerkur, verður að fara nokkrum orðum urn aðdrag-
anda þess, að Sveinn Björnsson var skipaður fyrsti sendiherra
Islands árið 1920.
Eins og áður var frá skýrt, var Sveinn Björnsson kosinn þing-
maður Reykvíkinga árið 1914. Á Alþingi það ár voru samþykktar
ahveigamiklar breytingar á stjórnarskránni. Meðal annars féllu
hinir konungkjörnu þingmenn þá loks fyrir borð. Á sanra þingi
yar samþykktur svonefndur fyrirvari varðandi stjórnarskrárbreyt-
lnguna. í niðurlagi þingsályktunartillögu þeirrar, er Alþingi sam-