Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1952, Síða 33

Andvari - 01.01.1952, Síða 33
andvam Skúli Magnússon og Nýju innréttingamar 29 fjárframlög og annan stuðning, en slík tækifæri voru jafnan ósleitilega notuð til þess að treysta sem fastast forn sérréttindi og valdaaðstöðu. Með siðskiptum verður hér allmikil breyting á. Kristján kon- ungur III kemst til ríkis í Danmörku með tilstyrk vopnavalds. í slóð borgarastyrjaldar koma svo siðskiptin. Aðstaða hans á kon- ungsstóli var því frá upphafi ólíkt sterkari en fyrirrennara hans, er höfðu orðið að kaupa tign sína með hörðum skilmálum í samn- ingum við aðalinn og kirkjuvaldið. Við siðskiptin slær konungur eign sinni á geysimikla fjármuni í löndum og lausum aurum, er kirkjan hafði um langan aldur saman dregið. Varð konungsvald- inu hinn mesti styrkur að fjánnunum þessum, en drjúgum mun- aði einnig um það, að héðan af varð konungurinn æðsti yfirmað- ur kirkjunnar og arftaki kirkjuvaldsins, er að vísu var enn mikið, þótt nokkuð væri það með öðrum hætti en fyrrurn. Loks kemur hér til greina þróun borgarastéttar, kaupmenn og iðnaðarmenn, sem nú tekur að ryðja sér til rúrns í skjóli konungsvaldsins og krefja réttar síns til áhrifa og umsvifa í þjóðfélaginu, í andstöðu við hina fomu og rótgrónu forréttindastétt lénsaðalsins. Kalla má úð úrslit verði x þeirri baráttu með einveldistöku konungs við at- beina borgaranna 1660. Það yrði of langt mál að lýsa hér nánar þróun konungsvalds- ms fram til þess er einveldið hefst og öflurn þeim, sem þar voru að verki. Það væri auk heldur of mikið í fang færzt að rekja gang þessara mála hér á landi á sama tíma nema mjög stuttlega. Sú saga hefst með hinni miklu og alkunnu fjámpptekt eftir hrun kaþólsku kirkjunnar. Jafnhliða byrjar viðleitni konungs til þess að draga verzlun landsins undir dönsk yfirráð, sjálfum sér til fjár og til eflingar hinni ungu og vanmegna verzlunarstétt Dana. Hér ber að hafa það í huga, að frarn til þessa höfðu þýzkir kaup- ^ienn mjög drottnað yfir verzlun Dana og var það eitt hið mesta áhugamál Kristjáns III. og Friðriks II. að hnekkja þeirri yfir- drottnun. Gekk hin danska verzlun hér á landi allskrykkjótt í %rstu, en fljótlega heppnaðist konungi að ná föstum tökum á
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.