Andvari

Volume

Andvari - 01.01.1952, Page 49

Andvari - 01.01.1952, Page 49
andvari Skúli Magnússon og Nýju innréttingarnar 45 var undirrót hinnar miklu örbirgðar og niðurlægingar, sem þjóðin var í fallin. Afnám hennar var fyrsta skrefið til viðreisnar. Þetta var Skúla Magnússyni fullkomlega ljóst og þess vegna barðist hann gegn einokuninni allra manna harðast og ósleitilegast. Inn- réttingarnar voru í hans augum og urðu í hans höndum vopn gegn verzlunaránauðinni. Um leið og ríkisstjómin lét sér skiljast, að stefna og starfsemi innréttinganna væri Islendingum nauðsyn til viðréttingar högum þeirra og sjálfri ríkisheildinni til styrktar, hlaut hún að láta sér skiljast, að meira bar að meta hagsmuni þeirra og þjóðarinnar en einokunina, sjálfa undirrót alls hins illa. Brátt fékk Skúli að reyna, að svo einfalt var þetta mál ekki. En samt hafði hann á réttu að standa. Það tók bara réttan manns- aldur að vinna sigur á öllu því, sem hér brauzt í móti. Fyrsti sigur Skúla í þessu efni var að fá stjómina til að sam- þykkja það, að ef ekki gengi saman með verðlag á vörum stofn- ananna í samningum við Hörmangarafélagið, skyldi stofnununum heimilt að flytja þær til Kaupmannahafnar og selja þær þar. Sömuleiðis var stofnununum heimilað að kaupa nauðsynjar sínar í Kaupmannahöfn og flytja til íslands á skipum sínum. Þessi skip- an, sem gerð var vorið 1752, átti aðeins að vera til bráðabirgða, meðan reynt væri til þrautar að ná samkomulagi, en Skúli Magnús- son vildi með engu móti sleppa teknu taki. Hér 'var í fyrsta sinn rofið dálítið skarð í stífluna og það skyldi fremur stækkað en UPP í það hlaðið. Eins og vænta mátti varð Hörmangarafélagið ókvæða við og taldi brotin lög á sér, sem reyndar var rétt. Lagði það fyllsta hatur á Skúla og allt hans athæfi en fékk ekki að gert. Varð það og skömmu síðar, 1758, að sleppa íslandsverzluninni við illan orðstýr, enda átti Skúli og fylgismenn hans allan þátt í því, að yfirsjónir félagsins voru ekki látnar liggja í láginni og á þær sætzt í kyrrþey. Endalok verzlunar Hörmangarafélagsins hér á landi 1758 voru mikill sigur fyrir Skúla Magnússon. Hingað til hafði honum gengið allt að óskum í verzlunarmálinu að kalla mátti. Nú var að fylgja sigrinum eftir. Viðbúnað hans má marka af því, að

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.