Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1952, Síða 60

Andvari - 01.01.1952, Síða 60
Sveinn Bergsveinsson ANDVARI > 56 Skáld hlutlausra landa svo sem í Svíþjóð urðu að vera hlut- lausir áhorfendur. Þar var hin líkamlega áhætta minni, en því óvirkari sem maðurinn er, því sterkar orka hinar almennu og uggvænlegu horfur á hann. Skáldin túlka þennan ugg í altælc- um táknmyndum. Svipleiftur af átökum heimsveldanna og af- leiðingum þeirra líða eins og straumur um vitund þeirra, og sú tækni er þeim vel kunn frá duldakenningunni að henda þennan „stream of consciousness" á lofti og festa hinar ósamstæðu skyndi- myndir í búningi Ijóðsins, sem verður þá auðvitað að losast úr viðjum rímsins til að þjóna sem bezt tilgangi sínum. Hugsjóna- lega séð miða þó hinar táknrænu en margbreytilegu svipmyndir að föstu marki. Þetta er ung og lífræn stefna í þágu mikillar köllunar: hún er heims ádeila á altæku (úniversellu) líkinga- máli. Þetta kemur glöggt fram hjá sænska skáldinu Erík Linde- gren, í Ijóðabálknum Maður á vegleysum, „Mannen utan vág“, sem út kom 1942. Þótt sú hók. kæmi aðeins í nokkrum hundruð- um eintaka, þá markaði hún greinileg tímamót í sænskum skáld- skap og varð um margt fyrirmynd þeirrar nútízku í sænskri Ijóðagerð, sem kennd er við fimmta áratuginn og hefur ekki verið minna umdeild en atómljóð íslenzku skáldanna. Erik Lindegren tekur í sína þágu tækni eldri formsnillinga, ekki sízt Engilsaxans Eliot, enda þótt þá hafi skort hinn heilaga eld köll- unarinnar. Þrátt fyrir altækt og torrætt táknmál er þetta tíma- mótaljóð Lindegrens markviss þjóðfélagsádeila. Og þar skilur á milli feigs og ófeigs, atómskáldanna okkar og Lindegrens, að hann getur leyst upp sitt táknmál og skýrt, hvað fyrir honum vakir. Til gamans vil ég taka hér brot úr kvæði með hans eigin skýringum: „som pá en sköld av sol och vanvett höjer sin spegelbild i ett fördeláktigt ögonblick för vár eviga blindhet. Þetta er ósvikið atómljóð í fullri meiningu. Skáldið hefur sjálft ráðið rúnirnar á þessa leið: „Þetta erindi á að sýna oss manninn sem fanga sinnar eigin
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.