Andvari - 01.01.1876, Blaðsíða 19

Hiö íslenzka Jijóðvinafélag.
15
Oottifc í hug, aö ætla sér aö neyða hana til aö gæta sía
ef liún v i 1 d i þaö ekki, eöa vildi ekki gefa ganm aö sínu
eigin gagni. þjúöin sjálf veröur sömuleiöis dúniari og
ábyrgöarmaöur fyrir aöferö sinni, því þegar hún hefir
fengiö frelsi, þá er þaö á liennar eigin valdi hvernig hún
hagar til meö þjúömál sín, hvort hún gefur þau takmarka-
laust og tilsjónarlaust á vald stjúrnarinnar, eöa liún neytir
tilsjúnar af sjálfrar sinnar hendi, og sparar ekkert til þess,
aÖ hafa næga þekkíng á sínum alþjúölegu málmn og til-
sjún nm, livornig þeim er stjúrnaö, hverjar þarfir eru á
lagfæríngum í hverri grein, og hvernig þær takast sem
reyndar eru.
það sem hér er sagt, kemur ljúslega fram, þegar
skoöaö er hvert atriði af þeim, sem félagið hefir tekiö
fram í lögum sínuin. þaö er hiö fyrsta, aÖ félagiö vill
„reyna meö sameiginlegum kröptum aö halda uppi
þjúöréttindum vorum, efla samheldi og stuöla
til framfara landsins og þjúöarinnar í öllum
greinum“. þetta sýnist vera liaröla yfirgripsmikiö, eÖa
ekki hafa nægilega ákveöin takmörk, en þaö er ekki
hætt viö þaö veröi misskilið af neinum þeim, sem hefir
hugmynd um hvaÖ þjúöréttindi eru, eöa samheldi, eða
framfarir landsins og þjúöarinnar. Um þjúÖréttindin er
þaö tekið fram ijúslega, hverju skoöan félagiö hefir, og
þaö er, aö jiaö vill „vekja og lífga meövitund Islendínga
um, aö þeir sé sjálfstætt þjúöfélag og hafi því samboðin
réttindi11. þaö mætti sýnast undarlegur úþarfi, aö taka
þetta fram, en jiegar hugleitt er, aö oss voru boÖin þau
stjúrnarkjör af Dana liendi, aö þaö var tekiö fram af
hendi oinstakra alþíngismanna og samsinnt af öllum eöa
allflestum þíngmönnum, aÖ vér værum Ingöir fyrir fætur
samþegnum vorum, og gjöröir jiegnar jiegnanna, cptir því