Andvari - 01.01.1876, Blaðsíða 85

Gylfastrauaiuriim og löudin í kring.
81
einni öld síÖan lágu á ymsum stööuui stdrir viöarkestir
meb sjó frani, |iar sem nú er ekkert1. A Noröurlandi,
Hornströndum og Lánganesi rekur inest greni og fura meö
kalda Pólstraumnum frá Sílieríu. FJjótsbakkar í Síberíu,
nálægt íshafinu, eru reyndar berir og skóglausir, en lengra
subur í landi eru háir og vfibáttuniiklir skógar, svo trén
fara fyrst ofan eptir fljótunum og síBan hina löngu sjóleiö
innanum ís og abrar torfærur, svo ekki er aí> kynja |)ótt
stofnarnir sé berir og barklausir, er jteir loksins reka hér
aö landi2.
Gylfastraumurinn ílytur meö ser margar har&ar hnetur
og smá-ávexti, er reka bæöi hér á lslandi, í Norvegi, Skot-
landi, Færeyjum og jafnvel á Spitzbergen. Hnetur þessar
eru flestar ávextir af ymsuni svefnjurtum (minioiiœ)*, köll-
uöu menn hér á landi |)ær lausnarsteina og höfbu mikla
trú á4. — Hinn fyrsti, sem nefnir aí» ávextir þessir reki
til Noregs, er Pétur Claussön 16325, en Debes'’ sýudi,
') Ferðabók Kggerts Ólafssonar og Bjarna Pálssonar I, bla. 511.
3) Sbr. Fr. v. Wrangel. lieiae liings der Nordkiiate von Siberien
und auf dem Eitmeere in den Jahren 1820 bit 1824. Berlin
1839. II, bls.212. — Hinii alkuimi grasafríeðíngur I. G. Agardh
heflr sýnt fram á (Öfveraigt af kungl. Veienakapa-Akademiens
Furhandlingar 1869. bls. 97—119), að merri aliur rekaviður frá
Síberíu er af einni grenitegund, Pinus Larix, sem er par rujög
almenn, sbr. Gmelin. Flora Sibirica I, bls. 177.
s) Spánverjar i Suðurameríku kalla mímósur" svefnjurtir (I)ormi-
deras) sbr. Uumboldt Ans. d. Natur l, bis. 150. — Hnetur
þær, er til íslands og Norðurlanda reka, eru lielzt af fiarlandia
Bonduc”, Mirnosa scandena", F.ntada gigalobium’’; auk þess
beflr til Noregs rekið Anacardium occidentale ', hulstur af ^ Cas-
aia fístula ', Cucurbita lagenaria og jafnvel kókoshnetur.
4) Jóiis Áruasonar Islen/.kar þjóðsögur. I, bls. 619.
s) Norriges og omliggende Uers aandfirrdige fíeskrivelae. Kbhavn.
1632. 4. cap. 32. bls. 153.
‘) Lucas Jacobsun Debes. Færoæ et Faroa reaerata. Det er
6
AuJvari III.