Andvari - 01.01.1890, Side 10

IV
gamlir menn svo sagt mér, að jafnan hafi liann verið
sjálfsagður foringi, þá er hanu var að leikjum með öðr-
uin unglingum. Uppeldi fékk hann slíkt, sem títt var
pá meðal bænda, en pó í betra lagi, pví eigi skorti efni;
en faðir hans vel að sér og hann sjálfur náinfús og^fjör-
ugur. Hann vandist allri venjulegri sveitabænda vi-nnu;
en lítinu orðstír gat hann sér á peim árum fyrir dugn-
að við vinnu, pótti latur og hvílrækinn í meira lagi; en
gefinn var hann fyrir bælcur, og las allt pað, er hann
náði til. En litið var pá um almennar fróðleiksbækur,
og fátt inenntaðra manna. Eigi veit óg til, að hann
liafi fengið tilsögn í nokkru pví, er að bóklegri mennt-
un lýtur, nenia ef telja skyldi pað, að hann var eitt-
hvað lítið að heiman til að læra skrift og reikning; pá
hefir hann, ef til vill, fengið líka einhverja tilsögn í að
skilja dönsku, pví víst er um pað, að snemma varhann
farinn að lesa danskar bækur sér til gagns.
Við fráfall föður síns varð Jón að taka við búsforráð-
um með móður sinni; var liann pá að eins 16 — 17 ára
að aldri. J>á lýsti pað sér brátt, hvílíkur maður liann
var til búsýslu og annara framkvæmda. Bærinn var
forn mjög og hrörnaður; á jörðinni var tvíbýli, og fieira
var par á annan veg, en hann vildi kjósa. Hann liafði
pegar mikið starf fyrir búinu; vann hann sjálfur að
hverju verki sem peir, er röskvastir voru, og hlífði sér
eigi, enda ætlaðist hann til, að aðrir ynni mikið og pótti
framan af árum all-vinnuharður og eigi væginn.
Eitt af pví fyrsta, er hann gerði til að lagfæra bú-
haginn, var pað, að ná jörðinni allri; varð hann að út-
vega manni peim, er par bjó móti móður hans, annað
jarðnæði. Af pví urðu deilur með Jóni og Árna Ara-
syni, móðurbróður hans, sem nefndur heíir verið. Bar
peim í milli um landsnytjar nokkurar. En pótt Árni
væri manna einbeittastur, kappsfullur og auðugur, bar
hann lægri hlut í peim viðskiftum. Yar svo í ýmsu,
að Jón lét ekki hlut sinn; fór pá, sem optast verður er