Fálkinn - 16.12.1933, Blaðsíða 5

VL
50.—51.
Reykjavík, laugardaginn 16. desember 1933
JIOLAHUGLEIÐING
Eftir dr. MAGNÚS JÓNSSON prófessor.
Því aff þjcr þekkið náff Drott-
Hns vors Jesii Krists, aff hann
þótt ríkur væri gjörffist yffar
vegna fátækur, til þess aö þjer
aiiöguöust af fátækt hans. 2.
Kor„ 8, 9.
Orðin „fátækur“ og „ríkur“
eru ófullkomin þegar lýsa á
hinni guðdómlegu kærleiksfórn,
sem felst í jólaboðskapnum. En
svo hlýtur jafnan verða, þeg-
ar lýsa á hinu guðdómlega með
mannlegum orðatiltækjum, hinu
liimneska með jarðneskum lik-
ingum og því óendanlega með
hugmyndum, sem sprottnar eru
upp af því endanlega.
En ekki verður þvi þó neitað
að hinn mikli postuli hefir hjer
hitt stórfelda líkingu á mannleg-
an mælikvarða. Það hefir jafn-
an verið talið til andlegra og
siðferðilegra stórvirkja, að fórna
allri jarðneskri velmegun fyrir
aðra. Það hefi jafnan þótt bera
vótt um sterk átök, þegar auð-
ugur mað'ur gefur — ekki lítið
og ekki mikið, heldur alt, al-
eigu sína, til þcss aðrir megi
heldur njóta góðs af en hann
•sjálfur. En þó er sagan i raun
og veru ekki nema liálfsögð
með verknáðinum sjálfum. Hitt
skiftir engu minna máli, með
hvaða hugarþeli þetta er gert.
Það er hægt að gefa eigur sín-
ar og sjá svo eftir öllu saman.
Og það er liægt að gera það
með harmkvælum, undir ein-
hverri sterkri hugaræsing. Það
væri jafnvel hægt að gera það
af ljelegum hvötum, af hje-
gómagirnd eða til þess að vekja
aðdáun eða vinna fylgi.
Þá fyrst nær kærleiksfórnin
hámarki sínu, þegar hún er
framkvæmd án allra óhreinna
livata, átakalaust og eðlilega,
eins og blómið laðast upp úr
jarðveginum fvrir ylgeislum sól-
arinnar eða þroskaður ávöxtur
fellur af trjenu.
Og þannig er hin guðdómlega
kærleiksfórn. Hún var fullkom-
in og hún var og er hið eina
mögulega samkvæmt innsta eðli
guðdómsins. Hún er sjálft guð-
dómseðlið. Bágstatt mannkyn og
guðdómleg ást: Þetta tvent kall-
ar fram fórnina. Þetta er undir-
staða jólahoðskaparins og inni-
hald. Og jólaboðskapurinn, þann-
ig skilinn, er í raun rjettri kjarni
og inntak kristnu trúarinnar.
Hið „fátæka“ mannkvn mætir á
jólunum hinum „rika“ guðdómi.
Mörgum fátækum manni hef-
ir það orðið gæfustund lífsins,
l>egar hann mætti ríkum manni.
Jg þá má ekki einskorða þessi
hugtök, fátækur og ríkur, við
peninga eða fjármuni aðeins.
Það er hægt að vera fátækur og
ríkur að svo mörgu öðru. Það
er hægt að vera fátækur að þekk-
ing, fátækur að mannkostum og
siðferðisþrótti, að trúargleði og
sannfæringarkrafti. Og þá er
gott að mæta þeim, sem er auð-
ugur að þessum sömu gáfum
guðs. En þá verður líka sá fá-
tæki að eiga auðmýlct og sanna
viðurkenning fátæktarinnar og
þrá eftir einhverju æðra. Og sá
ríki verður að vera ríkur að
kærleika og fórnfýsi.
Syndugt og farlama mannkyn
mætir á jólunum hinum ríkasta
allra. Það er mannkynsins gæfu-
stund. Þá mætir það sínum guð-
dómlega frelsara, búnum allri
himnanna auðlegð og kærleika
svo miklum, að engin takmörk
þekkir. Þar finnur afbrotamað-
urinn heilagleikans ímynd og sá
smáði sannan vin. Enginn er
svo lítill, svo djúpt sokkinn, svo
hrakinn og fyrirlitinn, svo sjálfs-
virðing sviftur eða ógæfu um-
vafinn, að ekki sé meinanna bót
að finna hjá þeim vini. Og eng-
inn mænir svo til hans vonar-
augum, að liann liti ekki til
hans á móti. Alveg ósjálfrátt
gefur guðdómurinn alt, gefur
sjálfan sig og allan sinn auð. Og
þó að sá fátæki eignist ekki
nema eitt mustarðskorn af þess-
ari auðlegð, verður það lionum
meiri auður en alt annað. Post-
ularnir voru auðugustu menn
veraldarinnar eftir að þeir höfðu
hlýtt kallinu: Fylg þú mjer! Og
auðmaðurinn Sakkeus varð þá
fyrst ríkur, er hann hafði mætt
frelsara sínum og drotni — jóla-
barninu.
Kærleiksfórn guðdómsins er ef
til vill ekki með neinu öðru bet-
ur lýst en þeirri staðreynd, að
jólin skuli vera gleðiliátíð, hrein
og óblandin fagnaðarhátíð. Því
að í raun rjettri mætti eins lita
á þau frá hinni hliðinni: Þau eru
iákn hinnar mestu og átakan-
legustu fórnar. Þá gerðist hinn
ríki fátækur vor vegna. En svona
hrein, svona alfullkomin er þessi
fórn, að enginn má minnast
annars en þess, sem að fátækl-
ingnum sneri og því sem liann
hlaut. Sá auðugi minnist þess
líka með fögnuði, er liann gerð-
ist fátækur til þess að aðrir
auðguðust. Alt fögnuður, ein-
göngu fögnuður, eingöngu gleði,
eins og hjá liirðinum, sem finn-
ur týndan sauð, og konunni, sem
finnur tapaðan pening. Þetta er
sá fullkomni kærleikur, sem
gleymir sjálfum sjer.
Oft eru fagnaðarlæti jólanna,
Ijós og gjafir, veislur og sýn-
ingar, skraut og gaman, æði
meini hlandið í mannheimum.
En alt er þetta þó, á mannanna
ófullkomna hátt, tákn þess, sem
jólin eru i raun og veru, fákn
gjafarinnar miklu, þegar guð-
dómurinn sjálfur, hinn guð-
dómlegi frelsari, kom til okkar
með allan sinn auð. Þegar hann
kom til okkar tötrum klæddur
til þess að við mættum eignast
og verða hluttakandi í guðdóm-
legri dýrð. Þess vegna var jóla-
boðskapurinn fyrsti þessi: Sjá
jeg færi yður mikinn fögnuð!
Berum við nú gæfu til þess,
að auðgast við þessa samfundi?
Enn mætum við, liin fátæku,
jólabarninu, sem vill gefa okk-
ur allan sinn auð. Getum við
gengið ósnortin framhjá og set-
ið áfram í fátæktinni? Viljum
við ekki að minsta kosti reyna
að eignast, eins og skáldið segir,
„eitt liálmstrá herrans jötu frá“?
Vissulega viljum við það,
mildi og guðdómlegi frelsari! Úr
undirdjúpunum mænum við til
þín og reynum jafnvel að rjetta
fálmandi hönd til þín á þinni
miklu og dýrlegu fæðingarhátíð.
Frammi fyrir þjer yiljum við
kveikja okkar litlu Ijós og
syngja okkar veiku sálma. Þú
tekur viljann fyrir verkið, þú
sem elskaðir okkur að fyrra-
bragði svo mikið, að þú gerðist
fátækur til þess að við yrðum
auðug!