Fálkinn - 19.12.1936, Blaðsíða 21

F Á L K I N N
19
— Mig minnir, að þjer segSuð,
að þjer hefðuð rannsakað kroppinn
áður en þjer keyptuð hann, sagði
Menken gletnislega. — Þjer steiktuð
hita og þefuðuð meira að segja af
lionum, til þess að vera viss um, að
það væri ekki fiskbrækja af honum.
—■ Víst gerði jeg það. En jeg lilýt
að hafa verið stíflaður i nefinu í
gær líka. Nei, það er óiriögulegt að
reiða sig á fólk, nú orðið.
Ellertsen skipstjóri kom rjett á
eftir og svo var sesl að borðum.
Þetta varð daufleg kvöldmáltíð, enda
þótt miðlarinn lielti ótt á glösin.
bæði dramm og rauðvíni. Kambur-
inn stóð á borðinu, girnilegur lil
fróðleiks; en það var aðeins smakk-
að á lionum fyrir kurteisi sakir, og
meira en helmingurinn var endur-
sendui' út í eldhús. Miðlarinn var
líkastur karfa á þurru landi og
frúnni og dótturinni leið ekki mikið
skár. Ellertsen skipstjóri var með
sama svip og húshændurnr, en „Ný-
kirkju-Blaðið“ ljek á als oddi.
Næstu dagar urðu miðlaranum
litlir sældardagar. Iivar sem hann
kom var ekki um annað talað en
jólaflesk, rifna skó, guðhrædda skó-
smiði og langar setur í kjallaraháls-
um. Og ekki var betra heima. Jóla-
amstrið var byrjað og raunahugs-
anirnar, sem ríktu á heimilinu urðu
enn þungbærari við tilhugsunina urn
grísakropp upp á tólf lýsispund, sem
hjekk í kjallaranum, ónothæfur til
alls nema máske í ketstöppu.
En svo lcom alveg óvænt ljós i
þessu myrkri. enda þótt segja mætti,
að það væri auðmýkjandi fyrir vesl-
ings miðlarann.
Á miðvikudagskvöldið, þegar hann
kom heim lagði þessa ilmandi steik-
arlykt fram i gang, svo að miðlar-
inn andvarpaði. Svona hefði ilmur-
inn átt að vera á laugardaginn var,
þegar hann liauð honum heim þess-
um geiflukjafti, honum Menken, sem
nú var á þönum imi allan bæ, til
að gera honum háðung og svívirð-
ingar.
Frúin tók á móti honum og það
ljómaði á henni alt andlitið.
— Ja, nú máttu hnusa, Jakob
minn, sagði liún, — því að nú skaltu
fá svínakamb sem segir sex.
— Hvað segirðu heillin? sagði
miðlarinn og ætlaði varla að trúa
sínum eigin eyrum. — Þetta var
svei mjer gleðileg frjett!
En frjettin var ekki nema hálf-
sögð ennþá. Þvi að frúin sagði að
þau hefðu verið svo heppin að geta
skift á vonda grísinum fyrir alveg
ljómandi kropp, og ekki gefið eyri
í milli.
Jakob Huhnemann hristi höfuðið.
— Þetta skil jeg ekki. Við hvern
liafðirðu skifti?
— Það segi jeg þjer ekki fyr en
scinna. Komdu nú að borða.
Svínakamburinn var gæðamatur og
miðlarinn hafði óseðjandi matarlyst.
Og þegar liann loks hafði etið sig
saddan sagði frúin honum við hvern
hún hefði skrift. Það var enginn
annar en hann Frydendal liðsforingi
sem hafði hjálpað henni út úr þess-
ari Idípu.
— Ilvað segirðu, kona? Miðlarinn
spratt tipp eins og mús hefði bitið
hann. — Hefði jeg vitað um þetta
skyldi jeg' ekki hafa hragðað á
kambinum. Á morgun gerum við
kaupin um aftur, það skaltu vita!
— Það er of seint, Jakob minn.
sagði frúin, þvi að hann Niels var
hjerna áðan að brytja hann. Bóg-
ana og lærin lagði jeg i sykurlaka
og' rifjasteikinni hefi jeg velt up]i
úr pipar og salti. Þú veist að það
er orðinn hver síðastur og þessvegna
tókum við til við kroppinn undir
eins og hann kom.
— Þið hafið gert samsæri bak
við mig, einmitt það hafið' þið gert,
sagði miðlarinn gramur; hann stóð
við reykborðið sitt og tróð i pipuna.
— Alls ekki! Liðsforinginn kom
rjett eftir að þú varst farinn á
skrifstofuna og stakk upp á skiftun-
um. Hann hafði fengið kropp, sem
Iiann ætlaði að salta og nota í skips-
kost, sagði hann; en af því að sá
lcroppur var úrvals ket, þá stakk
hann upp á því að við fengjum
hann en hann fengi okkar í staðinn,
því að liann væri nógu góður í ket-
stöppu. Ó hvað jeg varð fegin. Hvað
þetta var göfugmannlegt af lionum!
Það var þögull og óánægður miðl-
ari sem settist í ruggustólinn nokkr-
um mínútum siðar með langpípuna
sína og „Bergenspóstinn".
V.
Eitl kvöldið eftir að miðlarinn
hafði lokað skrifstofunni gekk liann
upp i Logen lil þess að drepa tím-
ann dálitla stund. Það var ekki ver-
andi heima núna — rjett komin jól
— hann var alstaðar fyrir og hvergi
frið að l'á framundir miðnætti. Hví-
líkt líf, drottinn minn! Það fór sí-
versnandi að vera maður, fanst miðl-
arnum og hann andvarpaði djúpt.
.4 Logen huggaði hann sig við heitt
toddyglas. Þetta var snemma kvölds
og hann var enn eini gesturinn. Ilon-
um leiddist að vera einn og reyndi
að fara að tala við óla tritil, en Óli
var að gera hreint í sinni deild og
mátti ekki vera að rabba, hversu
feginn sem hann vildi. Og miðlar-
anum fanst hann enn meiri einstæð-
ingur en áður.
En svo kom þarna nýr gestur og
þá hýrnaði yfir miðlaranum. Því að
þetta var engin annar en vinur lians
og dúsbróðir, Breders kaupmaður í
Veitunni. liann sem átti einmitt sama
húsið sem manntuskan þarna frá
Stavanger hafði skóaraverkstæðið í.
Breders hafði verið i Hamborg síð-
an í október og mundi ekki hafa
heyrt neytt af kjáftættinum sem gekk
i bænum og hafði eitrað svo tilveru
miðlarans. Nú skildi liann fá sjer gotl
rabb og alveg sneiðalaust.
— Velkominn heiin, kallaði miðl-
arinn. — Komstu með Hamborgar-
skipinu í gær?
— Nei, jeg fór landleiðina frá
Kiel til Kristianíu, og þaðan með
strandferðaskipinu og kom heim um
miðjan dag í gærdag. Jeg hefi ekki
komið til Kristianíu fyr, en ekki
get jeg sagt að jeg lcynni við mig
þar. Þessir austlendingar eru of liæg-
ir og drumslegir. Og miklu falskari
en við.
— Þetta líkaði miðlinum að heyra.
— Já, það segirðu satt, hrópaði hann
glaður og pantaði undir eins nýjan
toddy handa Breders.
— Annars var jeg að frjetta, að
við hefðum fengið einhvern dela það-
an nýlega, hjelt Breders áfram. Fry-
dendal minnir mig að hann heiti, sá
er líklega lögulegur!
— Hvað segirðu mjer um hann,
spurði miðlarinn og reyndi að gera
röddina svo hlutlausa sem liann gat.
— Nú skaltu heyra! Það flutti
skóari i kjallarann hjá mjer meðan
jeg var að heiman, einstakur ráð-
vendnismaður, segir ráðskonan mín,
Irúaður og þessháttar, gerir ekki
hundi mein og borgar húsaleiguna
upp á dag. En heldurðu ekki að þessi
nýi símritari hafi farið vel að ráði
sínu við hann, að því sem ráðs-
konan segir mjer. Veistu hvað liann
gérði fanturinn? Hann pantaði sjer
flunkuný stígvjel úr lakki, en þegar
þau voru búin liafði hann ekkert að
borga með.
— Þessu trúi jeg mætavel, sagði
niiðlai'inn og fylgdist vel með. Haltu
áfram, Breders minn!
— Já, bíddu nú við, því að jeg
verð að dreypa á grogginu fyrst. Skál.
skál — eh! Bærilegt er bragðið. —
Nei, peninga átti hann eklci, en held-
urðu ekki að hann hafi prangað
hálfum gris upp á skógarann sem
horgun.
— Það er naumasl að hann gerir
mikið í fleskinu.
— Hver?
— Nei, það var ekki neitl. Haltu
áfram, Breders minn!
— 'Vertu þá ekki að taka fram i
fyrir mjer en lofaðu mjer að tala út.
Hálfan grís, sagði jeg. En það var
nú grís í lagi. Eintóm bjeuð svik,
ekki baun annað en svik. Á jeg að
segja þjer, Hiihnemann. Konan skó-
arans sagði að fleskið hefði alls ekki
verið mannamatur — ekki einu sinni
hundamatur! Það lagði af því svo
sterka fiskbrækju, að það var ekki
hægt að renna því niður. Hvað seg-
urðu um það. — En--------------Hvað
gengur að þjer? Finst þjer vert að
hlæja að þessu? Gengur nokkuð að
þjer?
Hann spurði ekki að ástæðulausu,
því að Hiihnemann hagaði sjer væg-
asl sagt eins og fifl. Hann veltist
um í hlátri svo maginn á honum hrist-
ist, og sló á lærið á sjer svo að
small í. — Mikið skrambi er þetta
gatt! sagði hann hvað eftir annað.
Jeg hefði ekki getað gert honum
verri glennu sjálfur! Mikið dje...
var þetta sniðugt!
Breders hristi hæruskotið höfuðið
og var alveg i vandræðum. Hann
hafði búist við að miðlarinn fyltist
heilagri vandlætingu en svo kom —
að honum fanst — óverðskulduð
hlátrasköll í staðinn! En Óli trítill,
sein vissi vel hvað miðlarinn átti
útistandandi við skóarann í Veit-
unni, gaut horaauga til hans og
glotti illyrmislega.
— Þetta er ekki til að hlæja að,
Húbnemann minn, þvert á móti,
sagði Breders stuttur i spuna. —
Mjer er ómögidegt að skilja hvaða
ganian þjer getur þótl að þessu.
— En mjer er mögulegt að skilja
það, sagði miðlarinn og hláturinn
sauð í honum. — Þetta eru heslu
frjettirnar sem jeg liefi fengið lengi;
— hvað þetta var mátulegt á skóar-
ann. Svo að það var þetta, sem hann
notaði fleskið mitt tíl, bansettur lóm-
urinn, ha-ha-lia! Á jeg að segja þjer,
Breders minn, að visu er Fryden-
dal áustlendingur, en þetta bragð
lians er svo sniðugt, að liann getur
ekki verið fæddur í gær.
— En nú dettur mjer nokkuð i
liug, hjelt liann áfram. — Það var
bara hálfur kroppur sem skóarinn
fjekk fyrir stígvjelin; hvað skyldi
hann hafa gert við hinn helminginn?
— Það veit jeg, sagði Óli trítill,
sem stóð við diskinn; — hann prang-
aði honum upp á hann Menken vigt-
armann.
VI.
Trúlofunin var opinberuð i fjöl-
skyldusamsséti lieima hjá miðlarar.-
um fyrsta dag jóla og alt var gleði
og gæfa. Annan i jólum um morgun-
inn gengu þau nýtrúlofuðu iiin Kal-
faret og inn á Haukaland.
í brekkunni fyrir ofan Sembs
Bryggeri, þar sem Hansa Bryggei i
er nú, var enginn maður á götunni
svo að þá stal liðsforinginn kossi
frá elskunni sinni; og þetta varð inn-
gangurinn að löiigu ininaðai samlali
milli þeirra.
Hvað þau töluðu um? Flesk. vit-
anlega! Príma jólaflesk seiu and-
stæðu við flesk með síldarbrækju-
liragði, sem liafði haft undtirsamleg
áhrif. Því að mi leysti liðsforinginn
frá skjóðunni.
— Grísinn sem liann pabbi þinn
keypti af bóndanum frá Voss, var
ógallaður í alla staði, sagði hann. —
Þú hefir sjálf smakkað á honum um
jólin. En það var vonda fleskið er
hún lnismóðir mín keypti til jólanna,
sem jeg prangaði inn á Menken og
skóarann.
Og nú kom sagan öll eins og hún
lagði sig. Liðsforinginn gerði enga
tilraun til þess að leyna tilgangi sín-
iim. Að hlíðka frúna og ávinna sjer
hylli miðlarans eftir öll þessi læti,
sem bæjarslúðrið hafði orsakað —
það var eina leiðin til þess að fá
sámþykkið til ráðahagsins við Maríu.
Bærinn var ekki stærri en svo, að
liðsforingjanum liafði undir eins bor-
ist til eyrna vandræði miðlarans út
af rifunni í skónum og því sem þar
fylgdi. Ennfremúr hafði hann heyrt
um fleskkaup miðlarans og að hann
liefði boðið Menken og Ellertsen
heim upp á lomber og svinakamb.
Hann hafði gert samsæri við Stínu
vinnukonu, og það var ekki það
versta sem hann gat gert. Því að
Stína, sem var í örvæntingu út af af-
leiðingum þess, sem liafði gloprast
út úr lienni var fús til þess að vaða
eld og vatn til þess að hjálpa honuni.
Hann gat treyst Stínu því að liún
var bergensk vinnukona, sömu teg-
undarinnar og þær, sem gáfu Holberg
efni í Pernillurnar hans, og Stína
reyndist i engu vera eftirbátur þess-
ara snjöllu og forsjálu meyja, þegar
að því kom að lijálpa tveimur elsk-
cndum i líeyð. Án þess að depla
augunum hafði hún farið að ráðum
liðsforingjans og lagt svinakambinn
ofan í síldartunnuna i kjallaranum,
svo að bragðið yrði eins og til var
ætlast. Og árangurinn fór fram úr
hæstu voiium, eins og vjer höfum
heyrt.
Daginn sem biðillinn bar fram hið
eðallynda tilboð sitt um að hafa
skifti á kroppunum, liafði Stína aftur
nóg að hugsa. Eins og við munum
tók frú Húhnemann tilboðinu með
þökkum, og þegar litið bar á sætti
Stína lagi og sótti kroppinn niður í
kjallara og lagði hann á eldhúsborð-
ið. Þau liöfðu náð í nýjan svina-
kamb og þóttist Stína hafa skorið
hann út úr kroppnum áður en frú-
in kom fram.
— Jeg tók vitanlega hálfa kropp-
inn aftur frá skóaranum undir eins
og hann hafði gert sitt gagn þar, og
borgaði honum þá þrjá dali og sex
skildinga sem jeg skuldaði honum,
sagði liðsforingirtn að lokum. — En
jeg hafði enga meðaumkvun með
Menken. Það getur þolast að kven-
fólk fari með slúður; en karlmenn
sem fara með slúður eru úrþvætti!
Menken liefir gott af að reka sig á
það, finst þjer ekki?
— En liálfa grísinn sem l>ú tókst
aftur, hvað gerðirðu við hann?
spurði María, sem nú var farin að
íhuga söguna frá gamanhliðinni. ■—
Þú hefir vist ekki látið hann úldna?
— Nei, nei, jeg gaf hann á sjó-
mannaheimilið. ()g þar verður lianii
allur að stöppu. Það verða margar
stöppumáltiðir.
Falck-Andevsen.