Fálkinn - 31.05.1961, Blaðsíða 34

Sumardýrð -
Frh. af bls. 21
kom niður í sveitaþorpið, sem stendur
við dálítinn vog á ströndinni. En þarna
beið Lars Vik mín með hest og kerru,
var ég heldur en ekki feginn að hvíla
mín lúnu bein og aka eins og höfð-
ingi frá Norheimssund til Östese. Við
vorum hálftíma að fara þá leið, en ég
býst við, að það hefði tekið mig hálf-
an annan, ef ég hefði orðið að ganga.
Lars lék við hvern sinn fingur og
nefndi mér örnefnin allt í kring, sem
auðvitað fór inn um annað eyrað og
út um hitt. En ég starði á fegurðina,
sumardýrðina, angandi gróðurinn með-
fram veginum og upp hlíðarnar, bláan
fjörðinn, bláa klettana ofan við skóg-
arbrekkurnar, hvíta tinda í fjarska. Og
villirósin, — ekki má gleyma henni —
hún var enn í fullum skrúða, stórir
runnar af Rosa canina og ýmsum af-
brigðum hennar, eftirlætisjurtin mín
ávallt síðan, — æ, hvílíkt undur að
sjá hana blómstra!
Og svo komum við til Östese. Vík
var spölkorn uppi í brekkunni, stór jörð,
ríkisbú á gömlum merg, stórt íbúðar-
hús, gripahús, mjög forn „stabbur“ og
géysimikil hlaða. Fyrir dyrum úti stóð
öll fjölskyldan er við ókum í hlað. Þar
'ÍS// ð
— Nú förum við sjálfsagt að
nálgast lekastaðinn, Gústi.
L' v .
— Æ, nú nenni ég ekki að vera
að þessu lengur!
34 FÁLKINN
var afi þeirra systkinanna, rösklega ní-
ræður, Jakob Hanson Vik, faðir þeirra,
Hans Jakobson Vik, sem var bóndi á
bænum, en jafnframt bankastjóri hér-
aðsins. Þá var Jakob Hanson Vik, sem
í reynd hafði tekið við jörðinni, þótt
faðir hans væri talinn fyrir búi. Bjó
hann þar lengi síðan, en er nú banka-
stjóri í Östese og sonur hans tekinn
við óðalinu. Þar voru og systur Lars
og eitthvað af börnum. Allt var þetta
frjálslegt fólk, en virðulegt í fasi og
leyndi sér ekki kyngöfgi þess, enda hef-
ur Vikættin setið á jörðinni frá því ár-
ið 1651, en Hans Jakobson Vik keypti
hana af kónginum.
Óvíða hefur mér verið betur tekið
um ævina. Það var eins og fólk væri
að fagna heimkomu glataðs sonar. Lið-
ið var að kvöldi, og við vorum leiddir
til borðs, sem var hlaðið kræsingum.
Húsbóndinn las stutta borðbæn, svo
sem víða er siður í sveitum Noregs,
einkum vestanlands, en þá var tekið
til snæðings. Var glatt á hjalla, en fór
þó allt fram með virðuleik.
Kvöldið leið í góðum fagnaði. Kom
nokkuð af ungu fólki frá öðrum bæjum
í sveitinni til að sjá útlendinginn, og
varð ég að leysa úr mörgum spurningum
varðandi ísland.
Ég var orðinn þreyttur um kvöldið
og sofnaði eins og steinn, um leið og
ég lagði höfuðið á koddann. Rúmið var
auðvitað prýðilegt eins og allur viður-
gerningur á þessu ágæta ættarsetri.
Dvaldist ég nú þarna í bezta yfirlæti
nokkra daga. Okkur Lars var víða boðið
heim og alls staðar stórmannlega veitt.
Virtust allir vera á eitt sáttir um að
fóðra mig vel, því að ég var bókstaf-
lega alinn eins og jólagæs. Grunaði mig,
að Lars hefði gefið systrum sínum í
skyn, að þess mundi þurfa, því að þær
eltu mig með alls konar kræsingar frá
morgni til kvölds, þegar ég var heima
í Vík.
Að síðustu urðum við Lars leiðir á
öllu þessu meðlæti. Kom okkur saman
um að ganga á fjöllin daginn eftir
og halda 1 Víkursel, sem er 2500 fet
ofan sjávarmáls, á stað nokkrum, er
nefndist Ruedal.
Við fórum þrír saman, Jakob bóndi,
Lars og ég. Við Jakob féll mér vel
frá fyrstu stundu, og urðum við all-
samrýmdir, þótt aldursmunur væri mik-
ill. Hann var glettinn og kátur og hið
mesta prúðmenni. Þótti mér vænt um,
er hann heimsótti mig fyrir nokkrum
árum og sagði mér það sem drifið hafði
á daga hans og ættarinnar þann tíma,
er við höfðum ekki samband hvor við
annan. Hann var þá líkur því er hann
hafði verið tuttugu og þrem árum áð-
ur. Mig skoðaði hann í krók og kring,
og kímnibros færðist yfir andliti hans.
— „Ég er ekki frá því, að þú hafir
braggazt,“ sagði hann. — En þennan
löngu liðna morgun var hann enn mað-
ur á bezta aldri og göngugarpur mikill,
svo að við hinir drógumst aftur úr,
enda þurfti Lars margt að segja mér
um gróður og náttúrur landsins.
Fjöll eru með nokkuð öðrum hætti
í Noregi en hér á landi, yfirleitt bratt-
ari og úr öðrum bergtegundum. Gróður
er og frábrugðinn, fleiri tegundir jurta
og blóma auk skógartrjánna. Mér var
þetta nýstárlegt og þurfti því að at-
huga það. En Lars var kennari og hafði
gaman af að fræða mig, enda vel að
sér í Flóru átthaga sinna og kunni þar
góð skil á öllu.
Mér verður þessi morgunn lengi
minnisstæður. Bláheiður himinn yfir
fjalladýrðinni, svalt loftið, dögg á grasi
og laufi, blóm og lyng meðfram selja-
stígnum, fjörðurinn og byggðin að baki,
reykir frá bæjum. Við gengum hægt,
því að brött var brekkan og ég léleg-
ur fjallgöngumaður, eins og áður er
getið. — Uppi undir brúninni er Kongs-
hovden, en í honum er eitt kátasta berg-
mál, sem ég hef nokkurn tíma komizt
í tæri við. Námum við staðar til að
tala við fjallahnúk þenna, en hann hafði
upp eftir hverja setningu, væri hún
ekki lengri en þrjú, fjögur orð. Svar-
aði hann með dumbum og ólundarleg-
um rómi, líkt og geðillur karl. Við
ávörpuðum hann kurteislega í fyrstu,
en skjótt harðnaði ræðan og endaði með
skætingi. Hvernig sem var farið, hafði
hnjúkurinn alltaf síðasta orðið. Og ekki
varð honum skotaskuld úr því að svara
fyrir sig á útlenzku. Þegar við höfðum
skattyrt hann á fjórum — fimm norsk-
um mállýzkum, kallaði ég til hans á
íslenzku: „Éttu ’ann sjálfur!“ — „Éttu
’ann sjálfur!“ svaraði hnjúkurinn. „Jæja,
farðu þá í rass og rófu!“ sagði ég og
gafst upp. — „í rass og rófu!“ var
svarað.
Loks komumst við upp á brúnina,
og birtist þá hin fegursta fjallasýn, svo
tignarleg og töfrandi, að það gleymist
ekki. Þá settumst við niður og hvíld-
um okkur stundarkorn, en Lars hafði
yfir hið fagra kvæði Ásmundar Ólafs-
sonar Vinje: „Her ser eg atter slike
fjell og dalar“. Þreytan hvarf okkur
skjótt þarna uppi, því að loftið var
sem klára vín, og áfram var haldið.
Enn skýldu hæðir nokkrar seljunum,
en eftir stundarfjórðungs göngu sáum
við heim til þeirra, og þá var örskammt
eftir. Við lustum upp húrrahrópum,
en hópur ungra stúlkna svaraði. Þarna
voru sel frá fleiri bæjum en Vík, og
meyjarnar flykktust saman til að fagna
okkur. Ég sáröfundaði Lars, sem var
kysstur og faðmaður af þeim öllum,
því að þetta voru systur hans og frænk-
ur mestmegnis. Ekki þorði ég að biðja
um koss, og enginn var mér boðinn,
en hýr bros og glettin augnatillit fékk
ég allmörg og bætti það nokkuð úr skák.
Við vorum nú leiddir í Víkurselið
og bornar á borð fyrir okkur rjóma-
kollur, er nefnast á norsku „römme-
kolle“. Það eru tíu—-tólf marka bytt-
ur, sem nýmjólk hefur verið hellt í
og látin súrna yfir nótt En mjólkin
þarna í fjöllunum er ekkert gutl, því