Fálkinn - 02.08.1961, Blaðsíða 11

firði, annar í Svarfaðardal, — geingu
báðir aftur.
1655 dóu nokkrir menn af ofdrykkju
fyrir sunnan, og sama ár dó maður
vestra, ,,meintist af of miklu brenni-
víni.“
1657 „deyði Sigurður prestur Magn-
ússon að Auðkúlu. Hafði drukkið.......
Fannst eftir að morgni hestur hans og
fötin af honum sitt í hverjum stað, en
hann andaður.“
1662 var Ólafi bónda Þorvaldssyni
á Lækjamóti gefið að drekka við jarð-
arför ,,en er hann fór heimleiðis dó
hann af drykkjuskapnum milli Haga og
Leysing j astaða.“
1668 dó Magnús Guðmundsson lög-
réttumaður fijótleg'a á alþíngi, drukk-
inn.
1669. „Drukkinn maður dó snögg-
lega í Mosfellsveit, annar á Akranesi
og þriðji í-Rifi af brennivíni.“
1672. „Maður dó af brennivíni í
Keflavík undir Jökli.“
1696 „deyði séra Páll í Stafholti;
lagðist til sængur drukkinn í Hjarðar-
holti, var andaður um morguninn."
1697. „Tveir menn á Akranesi gálu sig
í brennivínsdrykkju, annar drakk 5,
hinn 6 pela; hann dó, sem 5 drakk.“
1699. „Suðurá Bátsendakaupstað
deyði maður af brennivínsofdrykkju.“
1702. Magnús Jónsson biskups Vig-
fússonar fannst örendur á Efferseyjar-
granda, fór kvöldið áður ölvaður úr
kaupstaðnum í Hólmi. — Bóndinn á
Saxhóli fannst dauður og 2 brennivíns-
flöskur skammt frá við túnið. — „Deyði
barn 7 vetra í Rifi af brennivínsof-
drykkju.“
Þótt hér megi þykja margt saman-
komið er ekki allt til tínt sem finnst,
Eins og sjá má á ofanskráðu eru ali-
margir þeir fyrirmenn sem sagðir eru
hafa orðið brennivíninu að bráð, en hitt
er þó meira sem af þeim og þeirra
drykkjusiðum er sagt við ýmis tæki-
færi. Drykkjuskapur höfðíngja á al-
þingi var alræmdur og var margur
auminginn ofurseldur líflátsdómum eða
pyndíngadómum fordrukkinna valda-
manna á þeim góða stað.
Kunnar eru deilur þeirra Odds lög-
manns Sigurðssonar og Jóns biskups
Vídalíns. Þeir voru báðir hinir svæsn-
ustu drykkjumenn og vafalaust hefur
óvild þeirra í og með átt rót sína að
íekja til drykkjuláta. Til að kynna
mönnum andrúmsloftið á Þingvelii, t.
d. sumarið 1713, skal hér dregin fram
skýrsla sjónarvotts, Halldórs Hallsson-
ar, er síðar varð prestur að Breiðaból-
stað í Vesturhópi.
„Þann 11. júlí 1713 kom biskupinn
(þ. e. Vídalín) að liðnum miðdegi í
tjald vísilögmannsins Odds Sigurðsson-
ar og dvaldi þar lánga tíð ... Á þeim
degi sá ég biskupinn svo af vífti drukk-
inn að hann gat varla á hestinum setið,
og fyrir þá orsök um sama tíma þá
hann reið norðureftir hólmanum á
sléttu sandeyrinni, sýndist mér falla
áf honum höfuðklæðið, bæði hans flöj-
eiskaskjet og parruqve, ofaná eyrina
og varð þar af hans eigin hesti svo og
af öðrum hans fylgdarmanna hestum
framhjá geingið á meðan það var ekki
af hans þénurum upp tekið. En greind-
ur biskup reið með bert höfuðið og
rambaði eða slingraði mjög á hestinum,
svo mér virtist hann af drykkjuskap
mjög svo yfirkominn ... Þann 12. júlí
1713 á alþíngi um kvöldið, þá biskup-
inn var kominn á hestbak hjá vísilög-
mannsins tjaldi og vísilögmaðurinn
stóð þar hjá hans tjaldi til að varta
hann upp, þá heyrði ég að biskupinn
sagði þessum eftirfylgjandi orðum við
vísilögmanninn: Mikill skelmir ert þú.
— Sömuleiðis þann 20. júlí þegar bisk-
upinn þess dags morgun kom eftir vana
til vísilögmannsins tjalds og vísilögmað-
urinn einasta í nærklæðunum gekk út
að að taka á móti honum, þá heyrði ég
að biskupinn talaði til vísilögmannsins
svoJátarítli orðum: Þú hefur andskot-
ann á höfðinu. — Einnig þann 21. júlí á
sama alþingi um kvöldið seint kom
greindur biskup til vísilögmannsins
t,jalds, og sýndist mér þá téður biskup
af sterku víni drukkinn vera, hvar fyrir
vísilögmaðurinn með báðum höndum
hjálpaði honum að gánga inní sitt tjald,
og skömmu þar eftir studdi téður vísi-
lögmaður biskupinn mjög hæglátlega
svo sem sinn bezta vin útúr tjaldinu
aftur og á hestbak. En sem þráttnefnd-
ur biskup var á hestbak kominn, reik-
aði hann svo mjög að mér sýndist að
hann mundi af hestinum ætla að falla,
hvar fyrir vísilögmaðurinn tók báðum
höndum yfir um og undir biskupsins
brjóst og herðar, .,vo hann dytti ekki af
hestbaki, og hjái.iaði vísilögmaðurinn
honum svo frá þ í falli. En á meðan
vísilögmaðurinn svo studdi hann, þá
spýtti og spúði biskpinn miklu vatni
og óhreinindum frá sínu brjósti ofaná
vísilögmannsins handlegg, og sá ég þá
að greindur biskup kastaði upp klýgju
úr munninum, sem féll ofan yfir vísilög-
manninn og upp á hans klæði. En á með-
an þetta skeði, þá settist biskupsins
systurson, Sigurður Árnason, uppá lend-
ina á biskupsins hesti á bakvið biskup-
inn til að styðja hann og halda honum
við á hestinum, hverjum þó biskupinn
skömmu síðar skipaði í burtu, þegar
biskupinn rétti sig við. Þetta allt pass-
eraði og fram fór opinberlega og úti á
hólmanum í Öxará mitt á settu lands-
þínginu 1713.“
Auðvitað varð þetta framferði eitt af
mörgu sem í illindi fór milli þeirra
biskups og lögmanns og þeir pappírar
eru til sem vitna um sízt prúðari ölv-
unarsiði Odds lögmanns í viðskiptum
Framh. á bls. 30.
FALKINN
11