Fálkinn - 12.12.1962, Blaðsíða 20

Jón hét hann. Jónki var hann kallaS-
ur, Nonni ekki nema á jólunum og
stöku sinnum á öðrum stórhátíðum. En
hann langaði til að mega heita Nonni
hversdagslega. Það var eins og allt
breyttist til hins betra, einnig sjálfur
hann, væri hann kallaður því nafni.
Og nú mátti heita, að jólin blessuð
hefðu haldið innreið sína. Þorláks-
messudagur þegar runninn, og Jónki
litli eirðarlaus. Beið þess í ofvæni, að
einhver yrði fyrstur til að ávarpa hann
óskaheitinu.
Það var venjulega byrjað á því
skömmu fyrir helgina, að láta hann
njóta sannnefnis. Aðeins einu sinni hafði
hann verið kallaður Nonni kvöldið fyrir
. Þorláksmessu. Hins vegar minntist
hann þess ekki, að það hefði dregizt
lengur en dálítið fram eftir þeim degi.
Strax um morguninn hafði hann rog-
azt inn með vatn í fjóstunnuna, ætlaði
að fylla hana betur síðar. Var búinn
að moka flórinn. Hafði séð um að nóg
væri af taði og mó í eldhúsinu. Og var
nú að sælast eftir að verða á vegi hús-
freyju.
Það var oftast hún, sem réði því hve-
nær nafnbreytingin gekk í gildi.
Svo ákafur var hann að elta hana á
röndum, að hann var nærri því orðinn
fyrir henni. Lá við sjálft, að hún hnyti
um vikadrenginn verkdrjúga.
En þá snerist í henni, sem von var.
Hvað þá það að þýða. að vera að
þvælast eins og hvolpur fyrir fótunum
á manni — þú þarna Jónki, ruddi hún
úr sér.
Um leið og hún hafði bjargað skálinni,
sem hún hélt á, og stóð stinnum fótum,
sá hún sig um hönd, að hafa hastað á
stráklinginn á helgum degi og bætti úr
því með því að fleygja í hann kleinu,
sem hafði orðið útundan í bakstri:
Hérna er handa þér, Jónki minn. Gáðu
betur að þér næst. Það væri laglegt,
ég segi ekki meira, yrðir þú þess valdur,
að hún húsmóðir þín hálsbrotnaði á
sjálfa Þorláksmessu.
Heimabörnin, sem Jón svo kallaði með
sjálfum sér, voru nálæg, en varð aldrei
á að flækjast fyrir móður sinni. Að
minnsta kosti hlutu þau engar ákúrur.
Klunnaháttur Jónka varð þeim held-
ur en ekki hlátursefni. Það var svo
fyndið að líkja honum við hvolp.
Síðan tóku þau að flissa að fuminu,
SMÁSAGA EFTIR
GUNNAR GUNNARSSON
sem á hann kom, og hvað hann varð
blóðrauður í smettinu, fjósagosinn.
Að vonum fékk það heldur en ekki
á léttadrenginn, að sjá fram á, að hann
mundi ekki verða kallaður Nonni á
þessu kvöldi.
Hver veit nema jólin liðu svo á enda
að nafnbreytingin kæmi ekki til fram-
kvæmda?
Þess vegna heltist hann úr lestinni,
varð eftir í dimmum göngunum, er móð-
irin með barnahópinn á hælum sér ark-
aði áfram inn í baðstofuna, en þar var
heimafólkið saman komið.
Einnig um kvöldið hinkraði piltur-
inn við í framhúsunum.
Myrkrið var ekki þögult sem ella.
Hann heyrði greinilega þyt, sem hann
taldi stafa af hátíðinni framundan. Hún
nálgaðist óðum.
Gátur myrkursins væri kannski hægt
að leysa með því að loka ekki augun-
um, heldur góna beint í glyrnurnar á
því.
Þetta gerði Jón litli — þó nokkra
stund. Er honum tóku að birtast glær-
ingar og galdrahúmið að loga, rann
honum kalt vatn milli skinns og hör-
unds. Það var sem hársvörðurinn losn-
aði af höfuðkúpunni. Hann vissi ekki
annað ráð en bjarga sér fram í fjósið til
kúnna.
Honum hefði ekki orðið skotaskuld
úr því að ramba á eldspýtustokkinn,
sem geymdur var að stoðarbaki, þeirrar,
sem kolan var látin hanga á meðan
stúlkurnar mjöltuðu.
En hann lét það eiga sig. Fann sér
hrip að tylla sér á. Kunni fullt eins vel
við sig í myrkrinu, ef hann aðeins vissi
af lifandi skepnum í nánd við sig.
Því ef nú einhver kæmi, og hann
hefði ekki á reiðum höndum neina
sennilega skýringu á því. hvers vegna
hann væri að eyða ljósmeti að þarf-
lausu — þá mundi óhætt um þáð, að
hann yrði ekki kallaður Nonni á þess-
um jólum. Og ef til vill aldrei framar.
Kýrnar höfðu hætt að jórtra, lágu
grafkyrrar, er þær heyrðu að gengið
var um fjóshurðina.
Úr því að ekki var kveikt, rumdi í
þeim lítilsháttar. Annars létu þær sér á
sama standa og tóku til við sína iðju.
Enda hafði þruskið sannað þeim, að
þetta var bara hann Jónki. Þær ættu
svo sem að kannast við hann.
Kálfsi einn vildi fá almennilega skýr-
ingu á, hvað um væri að vera, og gerð-
ist svo djarfur, úr því enginn annar
reið á vaðið, að baula og stappa fæti.
Jónki sá sér ekki annað fært en láta
undan, tylla sér við hliðina á honum í
básinn, lofa honum að sjúga á sér fing-
urna. Annars mundi fjósið komast í
uppnám áður varði, og það gæti komið
fram á kvöldmjólkinni.
Kálfsi greyið var furðu fljótur að átta
sig á því, að hér var ekkert sérstakt
um að vera, og þar sem hann var syfj-
aður hætti hann brátt að sjúga og seig
á hann blundur, með hausinn í kjöltu
flórmokarans.
Þarna í röku, volgu fjósloftinu leið
Jónka eiginlega ekki sem verst. þótt
honum að vísu væri ekki nógu rótt inn-
anbrjósts, til þess að liann gæti hallað
höfði að bálkinum og blundað andar-
tak.
Hann hefði svo sem þegið það. En það
var svo margt, sem hann þurfti að
brjóta heilann um, þá sjaldan tími
vannst til.
Hann átti sér móður; hann sem
önnur börn. Hún hét Sigga. Hann heyrði
hana aldrei kallaða annað.
Hún átti heima á bæ austur með
fjallinu, ekki sérlega langt í burtu, að
hann hélt.
Það leið aldrei svo sumar, að hún
liti ekki inn og heilsaði upp á hann,
oftast á sunnudegi, og stæði við þá
nokkra stund.
Þann dag átti hann með sig sjálfur,
þurfti engum störfum að gegna.
Fyrstu árin, sem hann mundi eftir
sér, höfðu þau farið í skemmtigöngu.
Það hafði verið ósköp ánægjulegt.
Með sjálfum sér var hann vanur að
þrástagast á nafni móður sinnar flesta
aðra ársins daga:
Sigga, hafði hann upp fyrir sér enda-
laust: Sigga.
Það var ótrúlegt, að hann ætti móður.
En um það varð ekki villzt. Annarra
barna mæður hétu öðrum nöfnum.
Kannski hét hún þegar til kom Sigríð-
ur? En hvað um það. Hann átti hana ó-
skipta og var einn um hana.
Hann mundi glöggt daginn, sem þau
sátu undir klettinum hérna uppi í
brekkunni. Það var í fyrsta skiptið, sem
hún kom. Þau höfðu setið hlið við hlið
og horft út yfir sumarlandið. Það var
eiginlega allt og sumt.
Annað eins sólskin er sjaldgæft. Ef
það á annað borð er til.
Samt hafði hún setið og grátið.
Hann hafði hallað sér upp að henni.
Það var mikill sæludagur. Hvað gerði
það til, að hún grét!
Annars skildi hann ekki nema sumt
af því, sem hún sagði við hann. Hún
hafði sagt:
16 FALKINN