Fálkinn - 12.12.1962, Blaðsíða 50

Heimkoman f
Framh. af bls. 44. Xo
ættir ekki skilið, að ég dræpi þig.
Bróðirinn leit skelfingu lostinn á af-
myndað andlit hans, en þá varð mann-
inum litið til eldhússgluggans. Dreng-
urinn sat þar inni á borðinu, stóreygur
af undrun, og maðurinn sleppti bróður
sínum svo skyndilega, að hann datt um
koll í snjóinn.
— Farðu inn, sagði hann, og átti erf-
itt um andardrátt. Farðu inn, og þakk-
aðu syni þínum fyrir að ég fór ekki
verr með þig.
Þegar bróðirinn reis upp aftur. sá
hann dökka veru hverfa út um hliðið
í fjúkinu.
Þó að nóttin sé kolsvört, stormurinn
æði og snjórinn falli, svo að vegir og
akur renni saman í eitt, þannig að jafn-
vel hið gleggsta auga getur ekki séð
spönn fram fyrir sig, rata dýrin alltaf
um akra og heiðar.
Á langri leið um ókunnar slóðir hafði
maðurinn tileinkað sér eðlisávísun
þeirra. Snjóstormurinn hjálpaði honum
til að halda beint í norð-vestur, storm-
urinn var til hliðar við hann, og hann
varð að ganga álútur, svo hann bæri
hann ekki úr leið. Hann gekk rakleitt
yfir akra og heiði, þessa hálfu mílu,
sem var til árbakkans, því að snjórinn
huldi allar götur. Hann gekk rösklega,
og dró ekki úr ferðinni fyrr en hann
stóð á mörkum heiðarinnar og dalsins.
Með storminn í bak sér nálgaðist hann
nú fiskimannshúsið á árbakkanum. Það
var enn þá ljós í glugganum. Það vís-
aði honum veginn. Hann barði að dyr-
um og gekk síðan inn í forstofuna.
— Þú komst þá aftur, Andreas?
Hún stóð eins og grannur skuggi í
forstofudyrunum.
— Já, sagði hann. Nú liggur leiðin
til baka. Það er ekki leyfilegt að rísa
aftur upp frá dauðum. Viltu ferja mig?
— í þessu veðri? Hristu heldur
snjóinn af skikkjunni þinni og komdu
inn. Þú hlýtur að geta beðið eftir upp-
styttu.
— Nei, sagði hann. Geturðu látið
sækja bátinn að handan, ef ég fæ hann
lánaðan?
— Þú hefur alltaf verið óstýrilátur,
Andreas, sagði hún. Þú ert það líklega
enn þá .... en þú lætur bátinn minn
vera. Að minnsta kosti þangað til þú
hefur hlýjað þér ofurlítið og fengið
eitthvað að borða. Hvenær borðaðir þú
síðast?
— Það skiptir engu máli. Ég hef oft
þraukað nokkra daga án þess að borða.
— Þú ferð ekki héðan án þess að
borða .... þú kemst heldur ekki án
bátsins. Veiztu hvaða dagur er á morg-
un?
— Hvað heldurðu að ég viti um það?
Ég hef verið lengi á ferðalaginu.
— Það er aðfangadagur jóla. Ég fæ
tæplega aðra gesti en þig. Ætlarðu að
46 FALKINN
eyðileggja jólagleðina fyrir mér? Hún
lézt vera reið. Hann brosti dapurlega.
— Nei, það gerir víst ekkert til þó ég
fari ekki fyrr en seinna í kvöld. Við
rifumst oft í gamla daga, var það ekki?
— Jú, sagði hún og gekk á undan hon-
um inn í stofuna. Því að þú varst bald-
inn strákur, sem steyptir þér út í alls
kyns vitleysu, og ég vildi vera skyn-
semin, sem þig skorti.
Stofan var lítil, ein lokrekkja, borð
og bekkur, nokkrir hálmstólar, drag-
kista. Öllu meira var ekki þar inni.
— Þú hefur ljós í glugganum, sagði
hann.
— Já, og nú ert þú kominn, sagði
hún, og færði ljósið yfir á borðið.
Seztu niður .... þú ert svo eirðarlaus.
Nú skaltu fá mat.
Hún snéri sér að honum, og nú sá
hann andlit hennar fyrst greinilega í
skini ljóssins. Það var eins og hann
mundi eftir því, grannt, dálítið veður-
bitið stúlkuandlit, þegar hann sá það
síðast hafði það verið barnslegt og rjótt
eftir dansinn. Það var þroskaðra nú,
dauf hrukka milli augnabrúnanna og
munnsvipurinn var ákveðnari. En það
var enn þá sama stúlkuandlitið.
— Nú ert þú fullorðin kona, sagði
hann. — En þú hefur ekkert breytzt.
Þú ert víst sú eina, sem ekki hefur
breytzt. Og þú settir Ijósið í glugg-
ann......
— Það er hræðilegur snjóstormur úti,
sagði hún. Ég bjóst við því, að þú kæm-
ir aftur. Ég bjóst líka við, að þú hefðir
lítið breytzt. og að þú mundir ekki vilja
hlusta á, hvað þau höfðu til málanna
að leggja.
— Höfðu til málanna að leggja, end-
urtók hann háðslega. Hvað ættu þau
að geta lagt til málanna? Sjón var sögu
ríkari. Drengurinn......
— Já, drengurinn, sagði hún hátt og
reiðilega. En þú verður að minnsta
kosti að hlusta á mig, ég tek það, sem
ferjutoll. Seztu .... seztu, segi ég, ég
sleppi þér ekki.
Hann brosti dauflega.
— Þú ferð með mig eins og hund,
sagði hann og settist við borðið.
Nú var það hún, sem var óróleg.
Hún gekk aftur fyrir hann inn í dimm-
asta skotið í stofunni.
— Þú átt drenginn, sagði hún.
— Hvað segir þú, hrópaði hann og
lyfti höfðinu snögglega. Hann sat stíf-
ur eins og myndastytta.
— Þegiðu, sagði hún. Ég ætla að
segja þér eins og er. Þið voruð trúiof-
uð, það er jú eiginlega það sama og vera
gift. Þegar þú varst farinn. komst hún
að því, að hún átti von á barni. Það
fréttist ekkert af þér, þau héldu að þú
hefðir fallið. Þú veizt, að Jakobi hefur
alltaf þótt vænt um hana. Þegar hann
komst að því, hvernig málum var hátt-
að, fór hann til hennar og bað hana um
að giftast sér. Þau héldu að þú værir
ekki lengur á lífi, og það varð að gefa
barninu föður. Og betri föður hefði
hann ekki getað eignast. Hann veit ekk-
ert um þetta, og má aldrei fá að vita
það. Ég er sú eina sem hún gerði að
trúnaðarmanni sínum. Þannig er þetta
Andreas.
Hún þagnaði andstutt, stóð áfram í
dimma skotinu og leit ekki á manninn.
Það leið löng stund, áður en hann tók
til máls:
— Svo að það var þess vegna........
Jakob hljóp á eftir mér út og ætlaði
að segja mér þetta .... hann gat ekki
sagt mér það í eldhúsinu vegna drengs-
ins. En ég vildi ekki hlusta á hann, ég
var að því kominn að misþyrma hon-
um. Guð hjálpi mér.
Hann reis þunglamalega á fætur og
horfði út um gluggann án þess að sjá.
Stormurinn kippti í lyngþakið og hvein
í reykháfnum.
— Það hefur ekkert verið eyðilagt
fyrir þeim, sem ekki má bæta aftur,
sagði hún. Hjónband þeirra er gott og
þau eru löngu hætt að hugsa um að
drengurinn sé ekki þeirra beggja. En
fyrir þér .... þú hafðir víst ekki búizt
við, að heimkoman yrði svona.
— Nei, sagði hann. Ég vissi ekki. að
ég hefði risið upp frá dauðum. En þetta
er ef til vill bezta lausnin. Hún hefði
hvort sem er orðið mér sem ókunn
kona.
Það var eins og hann talaði við sjálf-
an sig, slitróttum setningum. Og hún
sat svo hljóð á bak við hann, líkt og
hún væri ekki lengur í stofunni.
— Jakob var eldri, hann átti að fá
búgarðinn okkar. En á næsta bæ var
aðeins ein dóttir, þá þótti hentugt, að
ég giftist henni. Foreldrar okkar beggja
voru sammála um ágæti þessarar hug-
myndar .... við vorum jafningjar. Eng-
inn hugsaði um, að það gæti öðruvísi
farið, heldur ekki ég, sem var bara
kornungur strákur. En var það nokk-
uð annað, sem sameinaði okkur? ....
þetta, að við vorum nágrannar og á-
kvörðun foreldra okkar? Svo fór ég í
burtu, gekk yfir brúna, meðan hún var
enn heil. Varð hermaður. En stríð er
ekki annað en að drepa, eða verða sjálf-
ur drepinn. Maður verður þreyttur á
því. Maður vitkast. en ekki meira en
svo, að hinar löngu nætur við varðeld-
inn sér maður sýnir í loganum, sýnir
af þeim, sem eru heima. Svo fer maður
heim, og heldur að tíminn hafi staðið
kyrr, meðan maður var að heiman. Og
maður er svo mikill heimskingi að mað-
ur heldur að sýnirnar hafi verið réttar.
Þá fyrst vitkast maður .... það má
víst nefna það gagnlega lexíu.........
Þú segir að hjónaband þeirra sé gott?
Hann snéri höfðinu, og sá, að hún
kinkaði kolli.
— Þá er víst betra, að það fór sem
fór, sagði hann, og rétti úr sér, eins og
hann væri laus við þunga byrði. — Ég
er ekki viss um, að við hefðum orðið
hamingjusöm saman, þó að ég hefði
haldið loforð mitt við hana......Ég,
sem hef séð alltof margar sýnir. Það
er ekki gott. að vera svona einmana.
Hann heyrði, að hún gekk léttum skref-