Fálkinn - 12.12.1962, Blaðsíða 36

Það var trú manna hér áður fyrr, að
þegar liði að jólum færu tröll og aðrir
óvættir að hugsa til hreyfings og ná
sér í nýtt mannakjöt í jólamatinn.
Þekktust þessara óvætta var Grýla
gamla. Hún fór um með poka sinn og
hirti óþekk börn og hafði heim með
sér. Var því vissara talið að vera ekki
úti við þegar dimma tók. Þá fóru líka
á stjá jólasveinarnir. Sumir sögðu þá
þrettán, byrji þeir að koma þrettán
dögum fyrir jól, og bætist svo einn við,
þangað til þrettán eru komnir á sjálfa
jólanóttina. Svo fara þeir að tínast
burtu þangað til þeir eru horfnir, einn
á dag og sá síðasti á þrettándanum. aðr-
ir sögðu þá ekki nema níu og bendir
til þess vísan alkunna sem byrjar svo:
„Jólasveinar einn og átta / ofan koma
úr fjöllunum.“ Þeir hétu ýmsum nöfn-
um svo sem Gluggagægir, Gáttaþefur,
Kjötkrókur, Kertasníkir, Hurðaskellir,
Skyrgámur, Pottasleikir, Stekkjastaur,
Giljagaur, Stúfur, Þvörusleikir og
Bjúgnakrækir. Ekki bar mönnum
saman um útlit jólasveinanna. Sögn að
austan segir þá klofna upp i háls og
fæturnir kringlóttir, en aðrir hafa sagi
að þeir væru tómur búkur niður úr.
Sagðir voru þeir í röndóttum fötum
með stóra gráa húfu á höfði og gráan
poka. Lifa þeir mest á því sem illa er
talað á jólunum, en einnig áttu þeir til
að fara í jólamatinn og spilla honum
eða éta. Þeir voru sagðir meinlausir,
ÓLAFUR MAGNÚSSON:
— íslenzkur jólasveinn í Höfn.
nema helzt þeir hrekktu löt og óþæg
börn. Sumir sögðu þá syni Grýlu og
leppalúða, en aðrir að þeir ættu ekkert
skylt við hennar hyski.
En nú er hún gamla Grýla dauð og
enginn þarf lengur að óttast að gamla
konan komi með pokann sinn, þótt ein-
hver ólæti séu á ferðum. Tröllin eru
líka dauð. Hafa dagað uppi og orðið
að steindröngum hingað og þangað um
landið ferðamönnum til ánægjuauka.
En jólasveinarnir lifa enn, og þegar líð-
ur að jólum fara þeir á stjá. En þeir
eru ólíkir fyrirrennurum sínum. Þeir
eru í útliti hvorki klofnir upp í háls
né búkur niður úr, heldur eins og fólk
er flest. Og milli jóla vinna þeir ýmis
konar störf, eru á Skattstofunni, hús-
verðir eða leikarar. Svo þegar jólin
koma klæðast þeir búningi sínum,
gefa börnunum gjafir og skemmta þeim
með söng og sögum.
★
Það er orðinn fastur liður í starf-
semi útvarpsins að hafa jólatrésskemmt-
anir í útvarpssal og á þessar skemmtan
ir kemur jólasveinn sem syngur fyrir
börnin og segir þeim sögur. Það var
árið 1941 sem fyrsta jólatrésskemmtunin
var haldin. Síðan hefur þetta verið ár-
lega og alls munu þeir vera ellefu sem
leikið hafa jólasveininn á þessum vett-
vangi. Þrír þeirra fyrstu eru látnir en
hinir eru enn í fullu fjöri. Jólasveinar
LÁRUS INGÓLFSSON:
— búinn að gleyma jólasveininum.
útvarpsins eru þessir: Bjarni Björns-
son, Alfreð Andrésson, Jón Norðfjörð,
Lárus Ingólfsson, Valdimar Helgason,
Árni Tryggvason, Ólafur Magnússon
frá Mosfelli, Karl Sigurðsson, Hjálmar
Gíslason, Flosi Ólafsson og Jónas Jónas-
son.
Okkur datt í hpg, að gaman væri að
hitta einhverja þessa menn að málum 1
og spjalla við þá um starfið.
'A'
Hjálmar Gíslason var við vinnu sina
á Skattstofunni þegar við komum
þangað og sögðum honum að okkur
langaði að fá af honum mynd með jóla-
sveinahúfu.
— Æi, geyin mín. Ég má ekkert vera
að því. Það er mesta vitleysa að vera
að þessu.
— Hjálmar, þú varst einu sinni jóla-
sveinn í útvarpinu?
— í útvarpinu, var það? Jæja það
má vel vera að ég hafi verið það einu
sinni eða svo. Ég^var víst Gluggagægir.
En þetta hefur nú verið minnst í út-
varpinu. Ég hef verið jólasveinn síðan
ég var sextán ára, sko jólasveinn um
jólin. Ég byrjaði vestur í Jökulfjörðum
og færði mig svo suður á bóginn. Einu
sinni var ég á Þingeyri.
— Er þetta skemmtilegur starfi?
— Hér á Skattstofunni?
— Nei, þetta með jólasveininn.
— Það er nú það skemmtilegasta í
HJÁLMAR GÍSLASON:
— jólasveinn frá þvi hann var 16 ára.
' ' y v.x '
:■: : : :

! ' i
32
FALKINN