Fálkinn - 09.12.1963, Side 16

ast yfir því að Brjáni kon-
ungi tókst að verja ríki sitt
útlendum ofbeidismönnum
þótt illt sé að vita íslenzka
menn þar á hröðum flótta,
brytjaða í spað. En það er
svosum ekki í fyrsta sinn
sem íslendingar hafa lotið
1 iægra haldi í frjáisum
Iþróttum á eriendum vett-
vangi. Það er nokkur rauna-
bót að ungur austfirskur
piltur, Þorsteinn Siðuhails-
son, sýndi af sér þann mann-
dóm þegar flótti brast í lið-
ið að lúta niður og binda
skóþveng sinn meðan aðrir
runnu. Hann var spurður
því hann rynni eigi sem aðr-
ir menn.
„Því,“ sagði Þorstéinn, „að
ég tek eigi heim í kveid, en
ég heima út á íslandi.“
Voru honum þá gefin grið
og tók sonur Brjáns hann í
fóstur. Þeirri sögu er miður
á loft haldið og stendur þó
í sjálfri Njálu að Þorsteinn
hafi skirrst við að bera
merki jarls meðan orrustan
stóð sem hæst og fallnir
voru merkisberar hans.
Hér stend ég á bökkum
Liffey og tveggja hæða búss-
ar þjóta framhjá eins og
risavaxin illhveli, spúandi
eimyrju, hérna hefur Hrafn-
inn rauði stokkið út í ána og
sá þá ofan í helvíti og vildu
djöfiar draga hann niður.
í dag er allt kyrrt, áin
streymir lygn undir brúm
sinum, svört af óhreinindum
svo engin likindi eru til að
jafnvel djöflar fái þar þrii-
ist lengur.
Hér eru ekki tök að rekja
lengur sögu Brjáns enda
féll hann í þessari orrustu
þótt hann héldi velli, sem
frægt er orðið.
Löngu eftir að jarldómur
var aflagður í Oi’kneyjum
fóru Englendingar að seilast
til valda á eyjunni grænu.
Það var snemma á öldum
sem Englendingar tóku að
brjóta undir sig Irland og
voru hæg heimatökin. Eng-
lendingar sölsuðu undir sig
lönd og óðul á írlandi og
komu þannig á fót enskri
yfirstétt. Siðabót Lúthers
varð Englendingum kærkom-
ið tækifæri til að knekkja
enn betur á hinni böldnu
írsku þjóð. Undir því yfir-
skini að verið væri að frelsa
land og þjóð undan ofur-
valdi páfa æddu hersveitir
Englendinga um og þyrmdu
engu. Hámarki náðu þessar
ofsóknir þegar''' Cromwell
gekk á land með hina ill-
ræmdu hermenn sína. Crom-
well var púrítanskur of-
stækismaður, blindur af
hatri og hafði í hyggju
að sýna hinum uppreisnar-
gjörnu írum i tvo heimana
í eitt skipti fyrir öll. Og
hann lét ekki sitja við orðin
tóm. Hann lagði borgirnar í
eyði svo ekki stóð steinn
LJON TIL AFRÍKU - LEIKRITASKÁLD TIL ENGLANDS
yfir steini, hvar sem hann
fór skildi hann eftir rjúk-
andi rústir og sviðna jörð.
Hann lét sér ekki nægja að
drepa karla og konur, hann
gekk ríkt eftir því að engu
reifabarni væri þyrmt.
Þannig fór hann ásamt liði
sínu úr einu héraði í annað,
Drogheda, Wexford, Kil-
kenny, Clonmel, Limerick og
Galway. Sjónarvottur lýsir
því að hann hafi ferðast um
þau héruð er áður voru þétt-
býlust og gengið 30 mílur
án þess að hitta lifandi sálu.
Cromwell lauk verki sínU
árið 1653, þá lifði einungis
einn fimmti hluti írsku þjóð-
arinnar. $
Þrátt fyrir endurteknan
uppreisnartilraunir fra auðn-
aðist þeim ekki að hrinda
hinu enska valdi. Ógæfd
þeirra virtist allt verða að
vopni, hungursneyðir, drepr
sóttir, landflótti, arðrán og
kúgun. Þó eignaðist þjóðin
á þessum öldum hugrakka
forystumenn sem hættu líf*
inu og týndu því oftast
í frelsisbaráttunni. Nöfn
þeirra eru skráð gullnu letri
í sögu þjóðarinnar, varðveitt
í söngvum og ljóðum. Það
er athyglisvert að flestir
þeirra voru ekki kaþólskir
Hér mætast fortíð og frani-
tíð. Ungt og ástfangið par
framan við einn hinna gömlu
kastala — Blamey Castle.