Fálkinn - 26.04.1965, Blaðsíða 44

# Spurt og spjallað
Framh. af bls. 15.
son dylur hugsanir sínar í
vindlareyk; hann gengur hinn
gullna meðalveg. Atli Heimir
og Þorkell hafa báðir samið
elektrónísk tónverk, svo að þeir
þurfa ekki að yggla sig, hlusta
bara með djúpri athygli.
ÞEGAR músíkin hljóðnar,
tekur Atli Heimir til máls.
Ekki sjálfur, heldur heyrist
rödd hans úr hátalaranum. Inn-
gangserindin eru tekin upp
fyrr um daginn, en nú er kom-
ið að umræðunum, og er þá
byrjað á að láta alla heyra hvað
hver og einn hefur um spurn-
ingu kvöldsins að segja. Atli
Heimir ræðir kunnáttusamlega
um samningu elektrónískrar
tónlistar, en telur verk Stock-
NÝJUNG frá
OLTRfl+LftSH Mascara
gern augníiann eins iöng og silki-
miúk og frekast verður á kosið.
ULTRA-LA3H gæð-
ir augnhárin mjúkri
lengd án þess að þau
verði óþjálli. Hinn
frábæri Taper-bursti
lengir bau og gerir
silkimjúk um leið
og hann litar hvert
hár á hlið og bak
ULTRA-LASH
storknar ekki, smitar,
rákar, óhreinkar eða
flagnar. H"nn er voð-
felldur, vatnsfastui
og lyktarlaus ... eng-
ar áhyggjur af gljáa,
lausum eða hlykkjuð-
um hárum. Þvæst ai
á svipstundu með Mu;,.. íune
Mascara uppleysara, í þrem hríf-
andi litbrigðum: Flaueissvörtum,
eirbrúnu og myrkbláu.
JicUjMliM
alltai hið vandaðasta og bezta
til augnfegrunar.
hausens miður heppilegt sýnis-
horn og þegar orðið nokkuð
gamaldags, segir annars, að
tónskáldið vinni í anda hinna
gömlu meistara. Björn Franz-
son verður hneykslaður á svip-
inn við þá staðhæfingu. Hann
tekur næstur til máls og fer
ekki dult með skoðanir sínar
á „þessum hljóðasamsetningi",
eins og hann orðar það, vill
mótmæla því, að þetta „véla-
skrölt“ sé kennt við tónlist,
telur það óvirðingu við svo há-
leita list.
SIGURÐUR brosir ánægju-
lega og sér fram á storma-
samar umræður. Jón er hóf-
samur í sínum málflutningi,
hvorki með né á móti, og er
sammála Atla Heimi, að verk
Stockhausens sé ekki ákjósan-
legt sýnishorn, enda samið fyr-
ir einum 10—12 árum Þorkell
tekur síðastur til máls hefur
margt gott um elektrónísku
tónlistina að segja og telur
hana nauðsynlega með áherzlu.
Síðan er segulbandið stöðvað
og gert smáhlé áður en upp-
taka sjálfra umræðnanna hefst.
Þátttakendurnir sitja hringinn
í kringum borðið, sennilega
hver öðrum taugaóstyrkari, en
láta furðulítið á því bera, eru
þó óvenju alvörugefnir á svip.
Hljóðneminn hangir niður úr
loftinu; fimm glös full af vatni,
stór öskubakki og ritföng handa
öllum eru á kringlóttu borðinu
sem setið er við. Og nú þarf
Sigurður að gefa smáleiðbein-
ingar áður en eldraunin byrjar.
Bezt að halla sér fram í sæt-
unum, svo að vel heyrist til
hvers og eins, gæta þess að láta
ekki skrjáfa í pappírnum þegar
skrifað er sér til minnis, enginn
tali of lengi í einu, þvi að þetta
á að vera samtal en ekki pré-
dikanir og allir eiga að fá jöfn
tækifæri til að koma skoðun-
um sínum á framfæri. Langi
einhvern að leggja orð í belg,
þarf hann ekki annað en gefa
merki, og þá mun röðin fljót-
lega koma að honum. O. s. frv.
Loks fer Sigurður yfir nokk-
ur atriði sem hann hefur skrif-
að hjá sér. Vilja þeir ræða þess-
ar spurningar þegar þar að
kemur eða sleppa einhverjum
þeirra? Eins gott að hafa nóg
um að tala þáttinn á enda, svo
að engar vandræðalegar þagnir
þurfi að verða.
Og að síðustu: „Allir til?“
Hann lítur af einum á annan.
Enginn biður um frest. „Þá
byrjum við!“
HVERNIG verður þessi
músík til?“ vill Sigurð-
ur vita. Atli Heimir gerir grein
fyrir því í stuttu máli, en Jón
og Björn hafa sitthvað við það
að athuga, telja hann aðeins
hafa rætt um táeknihliðina,
ekkert um listsköpun. Talið
berst að ýmsu, og sitt sýnist
hverjum eins og gengur. Það
er erfitt að rökræða jafn óá-
þreifanlega hluti og stefnur og
form í heimi tónlistarinnar, því
að þar er ekki til neinn algild-
ur mælikvarði og mat einstakl-
ingsins hlýtur ávallt að ráða
meiru en tilbúnar formúlur.
Listnautn er fyrst og fremst
smekksatriði, og flestar rökræð-
ur um gildi einstakra lista-
verka enda fyrr eða síðar á:
„Ja, mér finnst þetta ljótt“ og
„Mér finnst það fallegt.“ Björn
telur elektróníska músík óholla
fyrir mannkynið og játar, að
sér líði illa þegar hann hlusti
á hana, Atli Heimir og Þor-
kell hafa hins vegar trú á fram-
tíð hennar og líður prýðilega
þegar þeir hlusta á hana... og
þar við situr.
T^N tilgangur Sigurðar er
-“-I ekki að gera alla sammála
eða komast að einhverjum
endanlegum niðurstöðum, held-
ur að fá fram ólík sjónarmið
og ræða efnið frá ýmsum hlið-
um. Þátturinn hans örvar menn
til umhugsunar og glæðir
áhuga á málefnalegum rökræð-
um, en ýtir ekki undir sleggju-
dóma og vanhugsaðar fullyrð-
ingar, og því hefur hann áunn-
ið sér vinsældir og traust út-
varpshlustenda. Þegar íslenzka
sjónvarpið kemst á laggirnar,
megum við búast við að sjá
Sigurð og sérfræðingana hans
umhverfis hringborðið veltandi
fyrir sér þeim vandamálum
sem þá verða efst á baugi.
'M/J'ARGT hefur Sigurði dottið
í hug að spyrja menn um
síðan fyrsta þættinum hans var
útvarpað mánudagskvöldið 3.
febrúar 1958. „Hefur siðgæð-
inu farið fram eða aftur síðustu
fimmtíu árin?“ var umræðu-
efnið það kvöld. Og eftir það
rak hver spurningin aðra: Er
rétt að birta nöfn afbrotamanna
í dagblöðum eða útvarpi? Hver
er skoðun yðar á abstrakt mál-
aralist? Hverjar teljið þér tíð-
astar orsakir hjónaskilnaða?
Hver er skoðun yðar á draug-
um? Á að þúa eða þéra — og
þá eftir hvaða reglum? Á að
fækka eða fjölga sauðfé og
hrossum á íslandi? Er nauðsyn-
legt að gera breytingar á starfs-
háttum íslenzkra gagnfræða-
skóla? Er eitthvað það til sem
þið mynduð vilja nefna spill-
ingu eldri kynslóðarinnar?
Hver er skoðun yðar á lista-
mannalaunum? Teljið þér rétt,
að ríki og kirkja verði skilin
að lögum? Hvort teljið þér
persónulega, að Biblían sé
fremur trú- eða sagnfræðirit?
Er vinnulaunum réttlátlega
deilt milli hinna ýmsu stétta
í þjóðfélagi okkar? Hvernig
teljið þér æskilegast, að byggð-
in dreifist um landið? Á að
breyta núgildandi löggjöf um
íslenzka stafsetningu? Á ísland
að taka upp hlutleysisstefnu í
utanríkismálum? Hver er skoð-
un yðar á spíritisma? Er rétt
að leyfa bruggun og sölu
áfengs öls á íslandi? Hvað vilj-
ið þér helzt segja hlustendum
um sjónvarp á fslandi, einkum
að því er varðar Keflavíkur-
stöðina? Hverjar eru tillögur
ykkar um framtíð Skálholts?
Hvort falla yður betur íslenzk
Ijóð í óbundnu máli eða hátt-
bundnu, rímuð eða órímuð?
Teljið þér, að framliðnir menn
geti læknað mein sjúklinga
fyrir milligöngu annarra?
Hverjar eru skoðanir yðar á
uppruna íslendinga? Á að koma
upp stóriðju á íslandi? Hvar
á komman að vera? Hvert
mark er að draumum?
Þetta eru dæmi valin af
handahófi úr löngum og fjöl-
breytilegum lista. Mörg hita-
mál hafa verið rædd í þætti
Sigurðar, og jafnan hafa hlust-
endur verið nokkru fróðari
eftir en áður.
HVERJU æsa menn sig mest
upp yfir — stjórnmálum
eða trúmálum kannski?“
„Ja, þótt undarlegt megi
virðast,“ svarar Sigurður, „hafa
engar umræður í þættinum orð-
ið eins eldheitar og um áfenga
ölið. Þar virtist komið við mjög
viðkvæman blett.“
„Er ekki stundum erfitt að
halda þátttakendunum við efn-
ið og fá þá til að stilla mál-
flutningi sínum í hóf?“
„Ég læt það vera — sjálft
form þáttarins hjálpar mikið
til þess.“
„Vel á minnzt — hvaðan
hefurðu fengið þetta form?“
„Ja, ég tel mig eiga það.
Þegar ég var að byrja að undir-
búa þáttinn, leitaði ég fyrir
mér erlendis þar sem samtals-
þættir eru til í margs konar
myndum, og fann ýmislegt sem
mér leizt vel á, þó ekkert
alveg eins og þennan þátt minn.
Formið á honum hefur haldizt
að mestu óbreytt frá upphafi,
það hefur sína kosti og galla
eins og flest annað í heimi hér,
en ég hef ekki enn getað fund-
►
44 FÁLKINN