Fálkinn - 21.02.1966, Blaðsíða 21

hagnum. Oft leikur þá maður-
inn hlutverk þingsins, sem eys
gagnrýni á fjármálaráðherrann
og ráðstafanir hans. Þá eiga
þær húsmæður betri daga, sem
aðeins bera ábyrgð á matar-
peningunum.
Fyrir ævalöngu stóð þetta
skrifað í handbók fyrir nýbak-
aðar eiginkonur: Ef eiginmað-
urinn kemur með athugasemd-
ir um of há útgjöld, og konan
fyrir sinn part veit, að hún hef-
ur verið bæði sparsöm og hag-
sýn, þá á hún að hafa hugfast
að maðurinn gerir oftast miklu
freklegri kröfur til matarborðs-
ins, en mögulegt er að verða
við með þeim heimilispening-
um, sem hann lætur konu sinni
í té. Öllu erfiðara er þetta hjá
nútímakonunni, sem á að gæta
þess, að fjárhagsáætlunin sé
haldin. Bregðist hún, getur
fjölskyldan hæglega komizt á
kaldan klaka efnahagslega.
Velferð hjónabandsins ■ veltur
að verulegu leyti á því, hvernig
henni tekst til sem fjárhalds-
manni. Því ef fjölskylduefna-
hagur er skoðaður á breiðari
grundvelli, er ekki ofmælt, að
liann skipti álíka miklu máli
og hamingjusamt kynferðislíf.
Ósjaldan hefur það sýnt sig, að
konan á hægara með að dæma
um fjárhagslega getu fjölskyld-
unnar en maðurinn. Miklu
fleiri karlmenn en konur eru
óánægðir efnahagslega.
En við samningu fjárhags-
áætlunar verður fólki oft á að
gera skyssu. Það leggur upp
marga liði og tölur, leggur
saman, deilir og dregur frá,
þar til það veit ekki sitt rjúk-
andi ráð. Svona og svona mikið
í föst útgjöld, húsaleigu skatta
og tryggingar, svona mikið fyr-
ir matvörur, föt, hreinlætis-
vörur, ferðapeninga og skemmt
anir. Ef í ljós kemur, að end-
arnir ná saman — útgjöldin
og tekjurnar standast á —
hleypur það í loft upp og hróp-
ar húrra. Áður en langt um
líður verður auðsætt, að gleði-
lætin verða forskot á sæluna.
Áætlunin er nefnilega alltof
ströng. Og þá blasir glötunin
við. Því á þennan hátt verður
fjárhagsáætlunin ekkert annað
en hræðileg plága og hreinasta
martröð á fjölskyldunni. Hjón-
in eyða svefnlausum nóttum í
fjárhagslegar bollaleggingar og
sambúðin fær smátt og smátt
keim af óánægju, gremju og
missætti.
í fjárhagsáætlun verður að
gera ráð fyrir óvæntum atburð-
um og ófyrirséðum. Ef það er
ekki gert, geta fáein ómerki-
leg smáatrið velt öllu hlassinu
á skömmum tíma. Eins og
hendi sé sveiflað, er maður
kominn á harðahlaup í efna-
hagslegum línudansi. Og þær
jafnvægiskúnstir eru hættu-
legri en nokkuð annað, sem
fer fram í sirkustjaldinu. Þessi
prívatlínudans slítur okkur út
og er einkar vel fallinn til að
auka blóðþrýsting og önnur
óþægindi.
Það langbezta væri, ef hjón-
in gætu orðið ásátt um efna-
hagsáætlun, áður en þau giftu
sig. Við skulum segja, að konan
vilji búa um efni fram, klæða
sig eftir efnum en á hinn bóg-
inn borða ver en efni leyfa.
Það liggur í augum uppi, að
hún verður í erfiðleikum með
að höndla hamingjuna, ef mað-
ur hennar vill búa eftir efnum,
álítur að föt séu til þess eins
að klæða af sér kulda en vill
svo gjarnan eyða drjúgum
skildingi í rikulegar máltíðir.
Eða þá að við tökum til
dæmis konuna, sem miðar
eyðslu sína við að „við lifum
aðeins einu sinni. Reynum að
hafa það dálítið huggulegt!“
Ef maðurinn er svo af þeirri
gerðinni, sem er algerlega jarð-
föst, vill eignast eigið hús,
braska með skuldabréf og aðr-
ar fjárfestingar og lifa spart
þessa stundina til þess að geta
hirt ágóðann síðarmeir, mun
þess varla langt að bíða, að
umræðurnar fái á sig óheilla-
vænlegan blæ.
Maður nokkur, sem ætlaði
að fara að kvænast, fór þess á
leit við tilvonandi konu sína,
að þau semdu fjárhagsáætlun í
sameiningu. Þegar þau höfðu
rætt málið fram og aftur lengi
vel, virtust öll útgjöld, þekkt
og ófyrirséð, hafa verið tekin
til greina. En áður en þau luku
við áætlunina, setti hann upp
tvo gjaldaliði til viðbótar:
Annan fyrir hest, hinn fyrir
rókókó-húsgögn. Þau giftust og
það kom í ljós, að áætlunin
fékk staðizt. En eingöngu
vegna þess að þau höfðu þessa
Framh. á bls. 36.
Horfum við ekki stundum öfundsjúk á bíl
nágrannans? En höfum við reynt að graf-
ast fyrir um hvers vegna sumum fjölskyld-
um vegnar betur fjárhagslega en okkur?
HEFUR HANN UPPGÖTVAÐ
LEYNDARDÓM ÆSKUNNAR?
4LDREI framar hrukkur, eða grá hár. Ný tilvera,
þar sem við getum öll litið út fyrir að vera
tuttugu og eins árs! Lygilegt? Ef til vill í okkar aug-
um, en þannig er því ekki farið með ungan, feiminn
og dugmikinn líffræðing, dr. Caroll Williams for-
stöðumann líffræðideildarinnar við Harvard háskól-
ann í Bandaríkjunum.
Árið 1958 setti hann vísindaheiminn á annan end-
ann, með því að tilkynna að hann hefði fundið
„æskuhormón“ í mannslíkamanum og nú fyrir
skömmu jók hann enn á hina vísindalegu ringulreið,
með því að tilkynna að honum hefði tekist að vinna
hormóninn í mjög hreinu formi og að hægt verði að
gefa efnafræðilega formúlu fyrir honum innan árs.
Þegar formúlan hefur verið gefin, opnast mögu-
leikar til að framleiða æskuhormóninn og þá, að því
er hinn ungi vísindamaður heldur fram, verður hægt
að framkvæma tilraunir á mönnum með fullu öryggi.
Gefi þessar tilraunir jákvæða niðurstöðu verður elli-
hrumleiki manna úr sögunni!
Tilhugsunin er sannarlega glæsileg, mun einhver
segja, en hvaða vissu hefur hinn vísindalegi heimur
fyrir því að þessi æskuhormón verði til nokkurs
frekara gagns, en allar þær mismunandi aðferðir,
sem hingað til hefur verið beitt til að vinna bug á
ellinni.
Tilvist „æskuhormónsins“ hefur verið vísindaleg
staðreynd í meira en tuttugu ár. Brezkur líffræð-
ingur, dr. V. B Wigglesworth, uppgötvaði hann,
þegar hann var að gera tilraunir með mölfluguteg-
und nokkra, sem kölluð er Rhodinius. Dr. Wiggles-
worth uppgötvaði, að þegar hann skar höfuðið af
lirfunni, myndaði hún púpu eins og ekkert héfði
í skorizt og varð að dvergmölflugu.
Hinum brezka líffræðingi skildist að hér væri hann
ef til vill kominn á spor nýs og óþekkts hormóns,
sem hindraði lirfuna í að verða að flugu, fyrr en
hún er fullvaxta. Ef hann gæti einangrað nokkuð af
hormóninum og sprautað honum í eldri lirfur, gæti
hann hindrað þær í að eldast úr því. En hvar var
hormóninn staðsettur í skordýrinu? Auðvitað ein-
hvers staðar í höfðinu. En hvar?
Það var ekki fyrr en eftir margra mánaða smá-
sjárrannsóknir, að líffræðingurinn fann það sem hann
var að leita að. Æskuhormóninn var reyndar í hofð-
inu. Hann var hulinn í smágerðum klasa af kirtlum
bak við heila skordýrsins, kirtlum, sem voru sam-
bærilegir við heiladingulinn ímönnum.
En það var erfitt að einangra sjálfan hormóninn,
efnið sem heldur skordýrunum ungum, frá kirtlun-
um. Jafnvel á þeim tima, er uppgötvunin var gefð
heyrum kunn, hafði dr. Wigglesworth ekki tekist
að einangra hormóninn. Strax og fréttirnar um horm-
óninn bárust út fóru Vísindamenn um allan heim að
gera tilraunir með kirtla úr óteljandi fjölda skor-
dýra, en án árangurs. Vökvar þeir, sem þeir fram-
leiddu sýndu engar hormónaverkanir.
Þá var það árið 1956, að dr. Williams steig fram
á sjónarsviðið. Hvað eftir annað reyndi hann að ein-
angra hormóninn úr kirtlum Rhodenius mölflugunnar
en hafði ekki árangur sem erfiði. Svo var það einn
morgun þegar hann var að hefja vinnu í tilrauna-
Framh. á bls. 37.
FALKINN
21