Fálkinn - 25.04.1966, Blaðsíða 49

* TIZKUDROTTNINGIN COCO CHANEL *
EITT sinn var Marilyn Mon-
roe spurð í hverju hún
svæfi á næturnar. ,;Chanel nr.
5“, svaraði hún og brosti tæl-
andi, og þetta tilsvar hennar
vakti hneykslun sumra og
skemmti öðrum.
Flestir kannast við ilmvatn-
ið Chanel nr. 5 og hinar víð-
frægu Chanel-dragtir, en fáir
þekkja konuna Coco Chanel,
frönsku tízkudrottninguna sem
er orðin þjóðsagnapersóna í lif-
anda lífi.
Hún fæddist í Suður-Frakk-
landi einhvern tíma á síðustu
öld, missti foreldra sína þegar
hún var sex ára og var alin
upp hjá tveim öldnum frænk-
um sínum svipað og Gigi, en
þó ekki í sama augnamiði.
Henni leiddist lífið hjá þeim
og strauk til Parísar þegar hún
var sextán ára — það var
kringum aldamótin. Árið 1912
opnaði hún hattaverzlun, og
brátt voru allar fínar Parísar-
dömur komnar með Chanel-
hatta. Og þær spurðu um kjóla
og dragtir sem færu vel við
hattana. Chanel fór að spreyta
sig á að verða við óskum þeirra,
og fyrr en varði var nafn
hennar á allra vörum. Hún
skapaði nýja tízku, og allar
konur vildu klæðast Chanel-
kjólum og Chanel-drögtum og
anga af Chanel-ilmvötnum.
í seinni heimsstyrjöldinni
lokaði Chanel verzlun sinni,
en fimmtán árum síðar, árið
1954, kom hún aftur fram á
sjónarsviðið, og það sýndi sig,
að hún náði enn sömu töfra-
tökunum á verkefni sínu og
konunum sem vildu klæðast
Chanel-fatnaði og fylgja ábend-
ingum hennar.
TTÚN ríkir eins og drottning
Jtl í sexlyftu Chanel-húsinu
við Rue Cambon, og það er
ekki oft sem hún leyfir for-
vitnum blaðamönnum að líta
inn og spyrja spurninga.
„Ég get ekki farið að setjast
niður og segja ókunnugu fólki
ævisögu mína,“ segir hún sjálf.
„Einu sinni komu tveir ungir
bandarískir fréttamenn og báðu
mig um viðtal. Ég lét tilleiðast.
Fyrsta spurningin var: ’Hvað
eruð þér gömul?‘ Ég svaraði:
’Vitið þið ekki, að enginn
kurteis maður spyr konu slíkr-
ar spurningar? Farið þið heim
og lærið mannasiði. Komið svo
aftur seinna.“
Hún er svo ungleg í útliti,
að það virðist nær óskiljanlegt,
að hún skuli vera komin á ...
ja, að minnsta kosti níræðis-
aldur. Hún hefur aldrei gifzt,
en elskað tvo menn um ævina
að eigin sögn.
„Fólki finnst skrítið, að ég
skuli segja það, en ég myndi
ráðleggja öllum konum að
gifta sig ef þær geta og hlaupa
ekki frá körlunum sínum, jafn-
vel þótt þeir verði gamlir og
leiðinlegir, feitir og sköllóttir.
Einveran örvar stundum karl-
manninn til dáða, en eyðilegg-
ur konuna. Og ellin er hræði-
lega einmanaleg fyrir ógifta
konu.“
Ástarævintýri Coco Chanel
og brezka hertogans af West-
minster varði í fjórtán ár og
olli miklum úlfaþyt á sínum
tíma, en þau giftust aldrei.
„Það tók hann svo langan tíma
að fá skilnað, að þegar að því
kom vorum við orðin vön að
búa saman og kærðum okkur
ekkert um hjónaband. Hertog-
inn var yndislegur maður, nær-
gætinn og umhyggjusamur.
Hann gaf mér friðsæld og ró,
en hann skildi starf mitt aldrei.
Honum fannst fólk bara eiga
að vinna ef það þurfti á pen-
ingum að halda. En mér leiðist
ef ég vinn ekki. Ég á nóga
peninga, en ég held samt áfram
að vinna. Starfið er mér lífið
sjálft.
„Ég eignaðist ekki barn.
Hefði ég orðið ófrísk myndum
við hafa gift okkur vegna
barnsins. Chanel-húsið er barn-
ið mitt.“
En hún fussar þegar talað er
um snilligáfu hennar. „Ég hef
enga snilligáfu. Tízkuteiknar-
ar eru ekki snillingar, ekki
listamenn. Þetta er iðn. En
smekk verður maður að hafa.
Og stíl. Stíllinn getur varað,
þótt dægurflugur komi og fari.
Það á við jafnt í tízkuheimin-
um sem annars staðar.“
HÚN er oft spurð ráða, en
hún gefur þau sjaldan.
„Hvaða heimskingi sem er get-
ur gefið ráðleggingar. Ég hef
lifað lengi og séð margt, og
ég hef alltaf farið mínu fram
án þess að skeyta um álit ann-
arra. Ef ég ætti að gefa konum
heilræði myndi ég segja: ’Láttu
þig ekki dreyma um ástina
miklu. Hún er eins og sápu-
kúla sem springur þegar þú
snertir hana. Ástríða er skamm-
líf og skilur ekkert eftir nema
leiðann. Forðastu ástriðu og til-
finningasemi'.
„Ástin er hlýja, ró, innileg
blíða. Ekki þessi rómantíska
þvæla sem talað er um í skáld-
sögum. Það er hægt að elska
á margan hátt, og aðalatriðið
er að gefa eitthvað af sjálfum
sér. Nútímákonan hrifsar til
sín I stað þess að gefa. Kannski
er það eðli konunnar að læsa
klónum í bráð sína og sleppa
henni ekki aftur, en það er
heimskulegt að láta á rándýr-
inu bera. Konan þarf að fórna
eigingirninni fyrir manninn og
vera honum góð — það borgar
sig bezt fyrir hana sjálfa, því
að annars verður hún aldrei
hamingjusöm.“ ★ ★
Maður sem kom inn i Sel-
vogsbanka með ávísun, var
beðinn um að færa sönnur á
hver hann væri. Hann þreif
gervitennurnar úr munni sér
og sýndi nafnið sitt á gómn-
um. Hann fékk peningana.
—V—
— Ég óska þér til ham-
ingju, gamli vinur! Þetta er
afbragðs manneskja, sem þú
hefur trúlofazt.
— Já, það er óhætt um
það. Og svo er hún svo væg
í kröfum.
— Já, það skildi ég nú
undireins og ég heyrði um
trúlofunina.
FÁLKINN 49