Vikan - 30.11.1961, Síða 39

DE LUXE STEREO
Hér gefnr að líta stofnprýði sem ank hins glæsilega útlits er yndisanki hverjum Jjeim sem kröfur gerir til frábærra tóngæða. Hinar kunnu norsku
útvarpsverksmiðjur EDDA RADIO hafa nnnið sér stöðn meðal allra fremstu viðtækjasmiðja heims. Með þessu nýja viðtæki „Haugtiissa 4“ hefur náðst
nýr áfangi í hljómi og tóngæðum þannig að hin einstöku hljóðfæri koma skýrt fram þótt um stórhljómsveitir sé að ræða.
Hinir 8 nýju NOVAL-lampar eru jafnvígir 16 venjulegum útvarpslömpum. Kynnið ykkur þetta frábæra tæki.
EDDA RADIO „Haugtiissa 4“ f SKEIFUKASSA sem unnnin er af framúrskarandi fagmönnum úr völdu efni.
SKEIFUSTÍLL • SKEIFUGÆÐI • SKEIFUSKILMÁLAR
um, gagnsæum veggjum, svo enginn
geti beitt marghleypunni til þess að
neyða hina til samstarfs. Þegar til
kemur, verður þessum flugskeytum
einnig komið fyrir í járnbrautarlest-
um, svo unnt verður að flytja þau úr
stað. Ein meginhættan af þessum
nýju flugskeytum, varðandi slysa-
skot, er í Því fólgin að skeytið er svo
sjálfvirkt, að mistök geta leitt til
þess, að þaö taki til sinna ráða.
Að undanförnu hefur dr. Stern unn-
ið að þvi með starfsmönnum sínum
að leita uppi hugsanlegar veilur i ör-
yggiskerfinu til þess að koma í veg
fyrir vangárstyrjöld. 1 rauninni er
þarna um svo marga möguleika að
ræða, að menn sundlar við. Tæknin
getur brugðizt Þegar minnst varir,
tækin þegar mest riður á — og menn-
irnir líka. Svo er Það annað — allar
þessar öryggisráðstafanir hljóta að
gera sjálft varnarkerfið seinvirkara
ef til þarf að taka, en styrkur þess
er fyrst og fremst undir því kominn
að það sé nægilega skjótvirkt. Kenn-
edy forseti hefur því farið þess á
leit við þjóðþingið, að það veiti nægi-
legt fé til þess að gera aðvörunar-
kerfið sem viðbragðsskjótast, og þá
einnig varnarkerfið með því að hraða
og auka smíði Polaris-flugskeytanna
og Minuteman-eldflauganna, svo þær
geti sem fyrst leyst hinar eldri, eins
og Atlas-eldflaugarnar af hólmi, og
loks til þess að gera fjarskiptakerfin,
sem tengja allar aðalstöðvar, sem ör-
uggust og skjótvirkust, svo enginn
foringjanna þar þurfi að kviða þvi, að
stöðvar hans verði úr leik vegna þess
að orðsending forsetans nái ekki til
hans, ef styrjöld brýzt út fyrirvara-
laust.
Samt sem áður er þeirri spurningu
enn ósvarað, hvort komið verði í veg
fyrir að radartækin í aðvörunarstöðv-
unum sjái ofsjónir, eins og talið er
að hafi valdið andartaks hættu á van-
gárstyrjöld þann 5. október, 1960, en
t>á reyndist um endurkaststruflanir
frá tunglinu að ræða. Og hvað um
spennuna, sem skapazt getur við það,
að skotið verði fyrir slysni á loft til-
tölulega litilli kjarnorkusprengju án
þess hún hæfi nokkurt mark, og Rúss-
ar svari með því að skjóta á loft
stærri sprengju, án þess að miða á
sérstakt skotmark — og Bandaríkja-
menn svari í sömu mynt og þannig
koll af kolli, og sífellt stækki sprengj-
urnar? Getur sú spenna, sem þannig
skapast fyrir „meinlaust" slysaskot,
þá leitt til styrjaldar fyrr en varir?
Og hvað um það, ef Rússar gera
sig líklega til að taka Berlín, og
Bandarikjamenn senda kjarnorku-
sprengjuflugvélar sínar að yztu tak-
mörkum og skotbúa kjarorkueld-
flaugar sínar á meðan úrsllt eru ráð-
in? Fara Rússar þá eins að, skotbúa
kjarorkueldflaugar sínar og senda
kjarnorkusprengjuflugvélar út að
yztu mörkum? Og hvernig færi, ef
einhver sprengjuflugvélanna yrði að
lenda til að taka eldsneyti og yrði
þannig freistandi skotmark? Mundi
leikur þessi verða stöðvaður áður en
verra hlytist af, eða bjóða hættunni
óafturkallanlega heim?
Við þessum spurningum eru engin
óyggjandi svör. Sérfræðingarnir vona,
að Washington yrði ekki fyrir neinni
eyðileggingu, ef illa tækist til, og að
öll fjarskiptatæki héldust virk. En
hvernig færi ef ekki næðist samband
við forsetann — ef hann væri lát-
inn eða talinn látinn? Ég lagði þessa
spurningu fyrir nokkra háttsetta
menn. Þeir töldu, að ef Þannig vildi
til einmitt þegar i odda skærist,
myndu hvorki duga lög né kerfi Þá
kæmi fyrst og fremst til greina hver
hefði þrek og þor til að senda rás-
merkið, og hverjir hlýddu þvi eða
ekki.
Talið var liklegast og heppilegast,
að annaöhvort landvarnamálaráð-
herrann eða æðstu menn herráðsins
sendu þá rásmerkið. Hvernig færi
svo, ef æðsti íoringi I einhverjum að-
alstöðvunum, til dæmis flughersins,
teldi sig hafa aðeins stundarfjórðung
til að bjarga þjóðinni? Fróðir menn
á þessu sviði telja líklegt að hann
mundi þá gefa merki um að láta til
skarar skríða og því verða hiýtt —
svo framarlega, sem hann hagaði sér
ekki á neinn hátt óvenjulega.
Þótt mótsagnarkennt kunni að
virðast, þá er talið að hinn stóraukni
kjarnorkuskeytavigbúnaður Banda-
rikjamanna og Rússa hafi að vissu
leyti aukið öryggi gegn vangárstyrjöld
í för með sér. Sérfræðingarnir álíta,
að báðir aðilar hafi sett viss takmörk,
til þess að koma í veg fyrir að styrjöld
geti brotizt út fyrir vangá, sem svari
því að ekki verði tafarlaust svarað
í sömu mynt þótt fimm kjarnorku-
eldflaugar hæfi mark og valdi dauða
um allt að milljón manna — forsetinn
mundi ekki gefa rásmerkið fyrr en
liðin væri að minnsta kosti hálf
klukkustund, er skæri úr um Það
hvort um vangá hefði verið að ræða
eða ekki. Vonir standa og til um að
öryggið aukist stöðugt; báðir aðilar
verði svo sterkir, að þeir vilji ekki
eiga neitt á hættu.
Bn svo eru þaö nýju kjarnorku-
veldin, Frakkland og Rauða-Kína —
hvað verða Þau lengi að taka upp
kjarnorkuvopn, og hvernig munu þau
haga öryggisráðstöfunum í Því sam-
bandi. Þegar allt kemur til alls, virð-
ist ekki nema um eina „örugga örygg-
isráðstöfun" að ræða — algera af-
vopnun. En þá kemur það til, að
annar aðilinn getur ekki lagt frá sér
öll vopn nema hinn geri það líka.
Hafa Rússar eins miklar áhyggjur
og Bandaríkjamenn af því að styrjöld
kunni að brjótast út fyrir vangá? Um
það verður ekki sagt með vissu, en
líklegt má teljast, að þar eð um
gerskipulagt lögregluveldi er þar að
ræða, sé eftirlitið með mönnunum
við rofana ekki síður nákvæmt þar.
Og Rússar eru þeir raunsæismenn, að
þeir gera sér fyUilega grei* fyrir þvl,
að slysaskotin geta haft í för með
sér gereyðingu þeirra eigin lands.
En eru þeir nægilega miklir raun-
sæismenn til að gera sér grein fyrir
að þessi hætta hlýtur alltaf að vofa
yfir hjá þeim, ekki síður en okkur?
Verða þeir því að lokum fáanlegir
til að semja um afvopnun tortryggn-
islaust? Or því kann að fást skorið
næstu mánuðina.
Peter Wyden.
þýtt úr
Saturday Evening Post.
Svarti kötturinn.
Framhaid af bls. 19.
— Þetta er Mallory leynilög-
reglumaður, mig langar til að tala
við yður, ef þér megið vera að þvi.
Gamall karl, sem heitir Rossiter
hefur verið myrtur.
— Hvað segið þér — David
Rossiter. í Gullregnshúsinu. Ég
var þar i gær.
— HúshjáJpin hans sagði okkur
það — hún kom aftur þangað til
að sækja innkaupatösku, sem hún
hafði gleymt — og fann hann myrt-
an. Hún minntist á nýja erfðaskrá.
— Það er alveg rétt, ég er ein-
mitt að ganga frá henni. Ég er
hræddur um að ég geti ekki gefið
yður miklar upplýsingar, ég veit
ekki mikið um hann — en þér eruð
velkominn hingað ef þér haldið að
ég geti orðið að einhverju liði.
— Þakka yður fyrir, ég kem undir
eins.
Korteri siðar opnaði Liddle fyrir
leynilögreglumanninum og lögreglu-
þjóni, sem hann kannaðist við.
Hann las erfðaskrána, sem hann
hafði samið eftir fyrirmælum gamla
mannsins, upphátt fyrir leynilög-
reglumanninn.
V l li A N 31)
-