Vikan - 05.09.1963, Qupperneq 10

I
Þetta eru nokkrir þeirra fordóma, sem
oft má heyra, þegar talið berst að íþrótta-
mönnum. Eru þessar fullyrðingar sannar —
eða algerlega villandi? Leikfimiskennarinn
og vísindamaðurinn sænski, Olle Halldén,
tekur mál þetta til meðferðar í nýsaminni
meistararit.gerð, eftir að hafa rannsakað það
um ára bil, og munu niðurstöður hans ef-
laust koma mörgum á óvart. — Hér er við-
tal, sem fram fór við Svíann um niðurstöður
hans.
— Þér hafið samið meistararitgerð,
sem ber hinn langa titil: „Aðlöðunarhæfni
íþróttamannsins, þegar íþróttaferli hans
er lokið“. Var það erfitt viðfangsefni?
— Mjög svo. Ég hef unnið að henni
um fjögurra ára skeið.
— Var stefnan fyrirfram mörkuð að
einhverju leyti; eða höfðuð þér, með öðr-
um orðum, einhverjar ákveðnar skoðanir
í sambandi við viðfangsefnið, áður en
þér hófuð athuganir yðar?
— Já, ég áleit að þeir, sem helgað höfðu
íþróttunum mestan hluta manndómsára
sinna, hlytu að vera í meira lagi mis-
heppnaðir.
— Og að hvaða niðurstöðum komust
þér?
— Gersamlega gagnstæðum.
— Álitið þér þá að öllum íþróttamönn-
um vegni betur i lífinu en þeim, sem ekki
iðka íþróttir?
— Nei, ekki vil ég segja það. Ég hef
rakið feril því sem næst 300 frægra í-
þróttagarpa.
— Hverja teljið þér fræga íþróttagarpa?
— Þá iþróttamenn, sem náð hafa vissri
stigatölu í sérgrein sinni.
— Til dæmis?
— í glímunni er þess til dæmis krafizt
að viðkomandi hafi hlotið 15 stig.
— Hvað er gullpeningur á Ólympiu
leikjunum margra stiga virði?
— Hvað glímuna snertir, þá er hann
metinn á fjögur stig.
— Svo að þessir frægu garpar, sem þér
byggið á athuganir yðar, eru í rauninni
valdir úr þeim, sem lengst hafa náð í
íþróttunum?
— Já, þeir eru tvímælalaust úrvalið.
— En mundi það ekki einungis vera
eðlilegt, að sá maður, sem nær langt í
iþróttunum, nái einnig langt á öðrum
sviðum í lifinu?
—■ Jú, mér er það Ijóst nú, en áður en
ég tók að undirbúa þessa meistararitgerð
mína, var ég allt annarrar skoðunar.
— Hvers vegna?
— Ég geri ráð fyrir að ég hafi verið
undir áhrifum almenningsálitsins.
— Og almenningsálitið dæmir þá eftir
einstaka misheppnuðum íþróttamanni og
segir: „Svona eru þeir allir“. Hvað eru
margir frægir íþróttagarpar, eins og þér
kallið þá sem náð hafa tilsettri stigatölu,
hér í Svíþjóð?
—- Þeir eru samtals 1.500, eða um það
bil í þeim íþróttagreinum, sem ég byggi
athuganir mínar á sérstaklega.
— Hvaða íþróttagreinar eru það?
— Glíma, knattspyrna, frjálsíþróttir,
handbolti, sund og skíðaíþróttir.
— Og nú hafið þér sem sagt fengið úr
því skorið, hvort þessir frægu íþrótta-
garpar hafa haft hamingjuna með sér eða
ekki?
— Hamingjuna getur maður ekki skil-
greint. . .
—- Jæja; hvort að þeim vegnar öðrum
betur eða ekki, jiegar íþróttastjarna þeirra
er gengin undir?
— Já, við gætum orðað það þannig.
Og efnahagslega séð, þá vegnar þeim
yfirleitt mjög vel.
—- Ég kem enn að spurningunni, livers-
vegna álituð þér að hið gagnstæða mundi
verða uppi á teningunum, þegar um snjalla
íþróttagarpa væri að ræða?
— Það segir sig sjálft, að þegar maður-
inn helgar íþróttunum sin beztu ár, er
hætt við að menntun og starf sitji á hak-
anum.
— En svo er ekki?
— Um það verður að vísu ekki sagt
með vissu, þar sem ekki er unnt að láta
íþróttamanninn lifa þau ár sín aftur, og
án þess að leggja stund á íþróttir.
— Hittuð þér nokkurn fyrir í hópi
20 — VIKAN 36. tbl.