Vikan - 18.03.1965, Blaðsíða 18

7
KY8KMYNOUÐ Á I S LIi 0 I
Nýja Bíó á einasta eintakið, sem til er af þessari mynd, sem varð
víðfræg á sínum tíma. Hún er fyrsta kvikmyndin, sem leikin hef-
ur verið á íslandi, tekin árið 1919 hér í Reykjavík, á Þingvöllum,
í Borgarfirði og austur á Keldum.
í henni léku m. a. Guðmundur Thorsteinsson (Muggur) Gunnar
Gunnarsson skáld, Martha Kalman, Guðrún Indriðadóttir, Stefanía
Guðmundsdóttir o. fl. íslenzkir leikarar.
ÞaS var algjörlega bannað að taka Ijósmyndir
í kvikmyndaverinu, því kvikmyndafélagið ætl-
aði sjólft að sitja að öllum slíkum myndum.
Óskari Gíslasyni Ijósmyndara tókst samt að ná
þar nokkrum myndum, og hér er ein þeirra.
Baðstofan sést nær, en kirkjan er háreistari og
nokkru fjær. Þarna er greinilega nóg af áhorf-
endum, og mun þó oft hafa verið fleira.
Það þótti tíðindum sæta, þegar sænskir kvik-
myndatökumenn komu hingað fyrir tveim —
þrem árum til að taka hér kvikmyndina „79 af
stöðinni" fyrir Edda Film, og varla leið sá dag-
ur að ekki væri þess getið í dagblöðunum hvar
myndatakan færi fram þann daginn, hvað hefði (
verið tekið í gær o. s. frv., og enn þann dag
í dag er þess vandlega getið í hvers sinn er
kvikmyndatökumenn koma hingað til að taka
myndir af landi og þjóð fyrir erlendar sjón- ‘
varpsstöðvar eða kvikmyndafélög.
Það er því engin furða, þótt uppi hafi verið
fótur og fit í Reykjavík árið 1919, þegar hing-
að kom flokkur frægra leikara og kvikmynda-
tökumanna frá einu frægasta kvikmyndafélagi
heims, til þess að taka hér alíslenzka kvikmynd
eftir alíslenzku handriti.
Þessi myndataka var heldur ekki gerð í nein-
um hálfkæringi, því myndin varð fræg víða
um lönd og þótt hún væri ein dýrasta kvik-
myndin, sem félagið hafði ráðizt í að taka þá,
fór samt svo að hún varð ein hin vinsælasta og
gaf félaginu drjúgar tekjur. Þessi mynd varð
líka sú, sem þann heiður hefur hlotið að vera
mest sýnda kvikmyndin hér á landi til þessa
dags, hefur verið ein ábatasamasta kvikmynd
sem Nýja Bíó hefur fengið til sýningar — þótt
þögul sé — og enn er til af henni eintak, sem
Nýja Bíó á. Það eintak mun vera það einasta,
sem til er af þessari filmu.
Myndin heitir Saga Borgarættarinnar, og er
gerð eftir samnefndri skáldsögu Gunnars Gunn-
arssonar.
Bjarni Jónsson bíóstjóri Nýja Bíós var fenginn
til að undirbúa kvikmyndatökuna hér á landi
og sjá um alla fyrirgreiðslu hér heima.
Til myndatökunnar hér í bænum leigði hann
túnblett við Hallveigarstíg og Ingólfsstræti, þar
sem kirkja Aðventista er nú. Fyrir túnið varð
hann að greiða 25 krónur yfir tímann og fannst
dýrt í þá daga. Bjarni leigði síðan yfir 20 hesta
handa leikurunum og starfsfólki, en bifreiðum
var vart til að dreifa þá, enda vegir ekki við
þeirra hæfi, en ferðalög urðu töluverð, því sumt
af myndinni var tekið á Þingvöllum, annað að
Reykholti í Borgarfirði og enn önnur atriði aust-
ur að Keldum á Rangárvöllum — og svo auð-
vitað hér í Reykjavík í „kvikmyndaverinu" sem
þá var kallað.
Leikararnir voru nokkuð margir, ýmist íslenzk-
ir eða danskir, en það breytti engu hvaða tungu- >.
mál leikarar töluðu, því ekkert af því heyrðist,
því að myndin var þögul. Þess i stað birtist
textinn á tjaldinu. Helzfu setningar og útskýr-
ingar komu þar fram á dönsku, en hljómsveit
lék undir og skapaði „stemmingu" eftir því sem
við átti.
Helztu íslenzku leikararnir voru þau Guð-
mundur Thorsteinsson (Muggur) listmálari, Guð-
rún og Martha Indriðadætur, Stefanía Guðmunds-
dóttir, Sigurður Magnússon frá Flankastöðum,
Stefán Runólfsson, Jón nokkur bóndi í Gunnars-
Síra Ketill og ekkjan á Bolla (Guðrún IndriSa-
dóttir). Ketill neitar að skíra barn ekkjunnar,
sem var óskilgetið.