Vikan - 13.05.1965, Blaðsíða 22
góðfúslega að birta svarbréfið og fer það
hér á eftir. Hann sagði í viðtali við blaðið:
— Eins og þetta bréf ber með sér, er
það skrifað í tilefni þess að danskur maður
skrifaði mér. Hann hafði lesið bók mina,
íslendu, sem út kom 1963. Þar er kollvarp-
að þeim ævintýrafræðum um sögu lands-
ins, sem skráð voru hér á 12. öld af kirkju-
höfðingjum, sem einskis svifust .að draga
fram páfaleg sjónarmið og sinnar kirkju
dvrð. ísland var byggt þannig, að þangað
fóru ýmist norskir víkingar, snauður ó-
aldarlýður, eða norskir bændur, sem ráku
sitt fólk og búfé á skip, tóku stundum með
dálítið af timbri og slatta af fósturmold-
inni, tóku með hlöðuna og bæjarlækinn
eða brunninn og fóru svo áttavitalausir út
í veðrið og vindana á smáskipum. Löbb-
uðu svo i land á íslandi með allt saman og
reyndar í röð kringum landið. Það hlýtur
að verða stutt stund, sem íslendingar hafa
slik fræði, en þó er það svo, að þeim sem
kalla sig fræðimenn, doktora og allskyns
gráðufólk, þykir hart að skipta um fræði
og þegja þvi sem fastast.
Nýlega var í útvarpinu Dalakvöldvaka
og þar voru þulin upp fræðin um Auði djúp-
úðgu. Það er gott dæmi um sagnaritun kat-
ólikka. Auður var ránskonungskona og
ránskonungsmóðir. Þetta var fólk, sem lifði
á ránum. Svo nernur þessi kristna kona
Dali, nú reyndar með 20 hermenn, auðvitað
slypp og snauð af öllum búföngum. Nei,
Auður og hermenn hennar ræna Dölunum,
annað gat hún ekki og sagan getur engan
veginn skýrt líf hennar öðruvísi. Þessum
20 hermönnum dreifir hún um Dalabyggð-
Reykjavík, 11. marz, 1965
Hr. John Langelythl
Ég hef móttekið bréf yðar í tilefni af bók
minni „íslendu“ og starfi yðar við kristni-
sögu ár 1000 á íslandi.
Því, sem þér spyrjið um í bréfi yðar, mun
ég leitast við að svara, og er þó ekki þess
að dyljast, að ég er til þess eigi nógu fær,
þvi hér þyrfti að koma til nokkur rannsókn.
En ég get sagt yður það, að allar frekari
rannsóknir í sögu íslands á hinum forna
grunni koma að litlu haldi, því fyrst þarf
að gera sér þess grein, að sú saga sem þessi
fræði byggjast á er röng, katólikka lýgi
frá 12. öld. Það er ekki til neins að halda
þvi fram, að hér komi nokkur víkingaför
og þessir víkingar dreifi sér um landið,
séu auðugir menn samstundis, stofni síðan
þingbundna stjórn, konungslausa, setji á
stofn 18 þing í landinu, 1 alþingi, 4 fjórð-
ungsþing og 13 héraðsþing, og séu fjölmenn
þjóð eftir 60—70 ár. Þvi síður að þessir
víkingar komi við bókmenntastarfsemi, þar
á meðal latínu letur, frá þjóð, sem ekkert
kann í slíku, og ekkert gat látið eftir sig
af slíku, meðan íslendingar skrifuðu bækur,
fleiri og betri, en allir aðrir jafnstórir hóp-
ar manna um víða veröld. Það er hverjum
manni ljóst, sem vill hugsa, en vera ekki
þrælbundinn i lygaviðjum, að hér liggur
málið öðruvisi fyrir. Hér er menntuð þjóð
í landinu, þegar þessir vikingar koma, og
menntirnar tekst þeim ekki að drepa, heldur
ganga þeim á hönd er tímar líða, og þykj-
ast svo hafa gjört allt einir. Þetta er þekkt
af katólskri kristni á miðöldum og ætti
frá &gÉ|Íkka'*»Í
STUTT VIÐTAL
VIÐ BENEDIKT FRÁ HOFTEIGI
OG SENDIBRÉF
TIL JOHN LANGELYTHS.
SÚ SKODTJN virðist eiga vaxandi fylgi
að fagna, að Landnámsbók sé engan
veginn örugg heimild um það, hvern-
ig þetta land byggðist. Eindregnasti
fylgismaður þeirrar kenningar, að
þar sé óvarlega farið með staðreynd-
ir, er Benedikt fræðimaður Gíslason frá
Hofteigi. Hefur hann varið miklum tima og
erfiði til rannsókna á þessu efni og raun-
ar skrifað bók til að færa sönnur á sjónar-
mið sin. Birti Vikan á sínum tíma kafla
úr þessari bók. Hefur margt þótt skarp-
lega athugað hjá Benedikt og bókin hefur
vakið athygli meðal útlendra fræðimanna,
sem vinna að svipuðum rannsóknum. Einn
þeirra er danskur maður John Langelyth.
Hann skrifaði Benedikt og spurði hann
ýmissa spurninga. Benedikt leyfði Vikunni
ina, en rithöfundarnir gleyma að geta um,
hvar þeir fengu konur. Samt bilaði ekki
ætt frá þeim.
Nei, landnámsfræðin á íslandi eru með
skemmtilegustu lygakronikum veraldar og
von að vísindin, sem á þeim eru reist, séu
kynleg.
Margt fleira hef ég i deiglunni eða full-
búið, til dæmis grein um Vínlandsfund
Grænlendinga. Kunningi minn við eitt dag-
blaðið fór að láta sig þetta mál skipta í
tilefni af Ingstad í Nýfundnalandi, sem
er á skökku skeiði um Leifsbúðir þar i landi.
Ég samdi þá þátt, til þess að sýna hvað
satt væri i þessu, sem íslendingar höfðu
ritað um þetta. Vinland Leifs er við botninn
á Ungave-flóanum, norðan i Labrador. Sunn-
ar hefur hann ekki komizt. Þar finnur Þor-
finnur karlsefni kuml suður með Labrador
í hópi við Hamiltonána og síðan suður við
Hudsonflóa, þar sem fellur úr austri til
vesturs. Þessa grein vildu þeir ekki birta
hjá Tímanum, vegna þess að þeir halda þar,
að Leifur hafi komizt suður fyrir Halifax.
Hvað eiga börnin að halda, þegar þau hafa
lesið 1001 nótt?
En svarbréfið til John Langelyth hljóðar
svo:
engan að þurfa að glepja. Þetta sannar bók
mín „íslenda“ hverjum sem vill hugsa og
eitthvað kann i sögu fyrir utan þessa kringlu
heimsins, sem Norðmenn á íslandi gjörðu,
sem alfa og omega, hérna í vesturhorni
veraldar.
1 öllu söguljósi liggur það skýrt fyrir,
að ísland er byggt mörgum öldum áður en
liér komu vikingar með vopnum til að ráða
á Islandi, og drepa og eyðileggja land og
þjóð. Þessum mönnum tókst að drepa ís-
land á 13. öld og Noreg síðan á 14. öld,
og eftir þá og þeirra tíma eru i rauninni
engin spor nema islenzku bækurnar, með
menntaanda, sem þeir höfðu ýmist ekki get-
að drepið eða lögðu liönd að að varðveita.
Iiin íslenzka þjóð fyrir vikingatímana er
sýnilega gotnesk-keltnesk og íslenzkan, sem
aldrei hefur verið norska, er þeirra mál og
fyrirfinnst auk þess á eyjunum norðan Bret-
lands, en þar drápu Norðmenn allt nema
islenzk nöfn, sem þar lifa enn, vansköpuð.
Vitnisburður Prokopíusar, um byggð á Thule
á 6. öld verður ekki hrakinn, en sýnir, nú
á dögum, hvilík formyrkvun er i þessu máli
i fræðum, að þetta er ekki látizt sjá til þess
Framhald á bls. 37.
22 VIKAN 19. tbl.