Vikan - 13.05.1965, Blaðsíða 23

DRAUMURINN
ER LÍFSNflUDSYN
PERSÓNULEIKI fólks, sem svipt er
draumum í tvær vikur breytist all-
verulega. Tilraunir hafa sannað að
kettir drepast, ef þeir eru hindraðir
i þvi að dreyma i 20 daga.
Nýlega voru saman komnir nokkr-
ir kunningjar og segir ein kona frá síðasta
draumi:
„Mér fannst ég leiða tvö börn og ég lagði
leið mína til járnbrautarstöðvar þar sem
biðu mín tvær lestir. Ég vissi ekki hvaða
járnbrautarstöð þetta var. Börn þessi hafði
ég ekki séð fyrr, en eftir örlitla stund fannst
mér sem börnin væru horfin. Ég hlaut að
liafa týnt þeim á leiðinni. Þegar ég kom
á járnbrautarstöðina tilkynnti einn starfs-
maðurinn mér að lestirnar væru nýfarnar.
Og þær eru farnar, bætti hann við; vegna
þess að börnin eru ekki lengur með þér!
Á þessu augnabliki vaknaði ég....“
Oft þarf ekki meira til að koma af stað
heitum, óendanlegum umræðum. Enginn fer
varliluta af töfrum draumanna: þessu öðru
lífi, dularfulla en liræðilega raunhæfa lifi.
Hvaða boðskap eða aðvaranir flytja þær
okkur, þessar skyndimyndir, sem ásækja
okkur í svefni?
Mennirnir hafa ávallt viljað trúa þvi að
draumar væru lykillinn að sálarlifinu, skap-
gerðinni og framtið mannsins. Samt sem
áður eru draumavísindi ný af nálinni, þvi
það er ekki fyrr en árið 1965 að hafnar
voru kerfisbundnar vísindalegar rannsóknir
á draumum manna og dýra.
Margar rannsóknarstofur gera i dag til-
raunir til að leysa ráðgátuna. Nú þegar
eru fræðimenn langt komnir með að koll-
varpa mörgum viðurkenndum hugmyndum
i þessum efnum. Þeir hafa ennfremur sann-
að, að ekki er l'ramar hægt að segja: „Mig
dreymir aldrei.“
Fólk dreymir í raun og veru á hverri
nóttu og jafnvel oft á nóttu. Þessi vísinda-
lega uppgötvun er stórmerkileg. Okkur
dreymir um það bil 20 til 25% af svefn-
tímanum. Meira að segja nýfædd börn, sem
sofa stöðugt, dreymir einnig. Það er enn-
fremur talið sannað að hin óæðri dýr
dreymir.
Fyrir tilstilli rannsókna sem bandaríski
taugasérfræðingurinn William Demet hefur
gert, eru hinar hefðbundnu skoðanir manna
á draumum að engu orðnar. William Demet
og dr. Kleitman hafa sannreynt og fullyrða
að hinar hröðu hreyfingar augasteinsins
á vissum timum svefnsins séu öruggt merki
um að draumar eigi sér stað. Hreyfingar
þessar er unnt að skrá með línuritara, 80%
af fólki sem vakið er af svefni á þessu augna-
bliki man með vissu að það hefur verið að
dreyma. Að áliti þessara tveggja sérfræð-
inga er frásagnartími draumsins jafnlang-
ur draumtímanum. Þetta mælir á móti hinni
hefðbundnu trú sem staðhæfir að draum-
tíminn sé sérlega stuttur, nokkrar sekúndur,
og sjaldan lengri en hálf minúta i einu.
Svo virðist sem hinar hröðu hreyfingar
augnanna séu í beinu samhengi við efni
draumsins. Mann sem dreymir að hann sé
viðstaddur tenniskeppni horfir stöðugt til
hægri og vinstri! Er hann oð einhverju
leiti áhorfandi að sinum eigin draumi? Þetta
er eitt að mörgu sem nútíma draumvisindi
eru að reyna að leiða í ljós.
í Frakklandi hafa rannsóknir dr. Jouvet,
frá læknaskólanum í Lyon sannað, að
draumar eru mönnum nauðsynlegir. Sumir
fræðimenn hafa jafnvel varpað fram þeirri
spurningu livort maðurinn sofi ekki ein-
vörðungu í þvi augnamiði að dreyma.
í lífeðlisfræði-rannsóknarstofu sinni hefur
Dr. Jouvet telcizt á hendur liinar undarleg-
ustu rannsóknir. Hann hefur unnið að rann-
sóknum á draumum katta á eftirfarandi hátt:
Kötturinn sefur djúpum svefni, en í linakka-
gróf hans eru settir rafmagnsþræðir, sem
tengdir eru við furðulegan linuritara, sem
Dr. Jouvet nefnir „onirographe“, þ.e.a.s.
„tæki til að mæla drauma.“ í hvert skipti
sem köttinn byrjar að dreyma koma í Ijós
lóðrétt strik á línuritaranum. Á sama augna-
bliki er kötturinn ónáðaður á sérstaka hátt
og draumurinn þar með rofinn í bili. „Með
þessu móti, segir Dr. Jouvet, komum við
i veg fyrir að dýrið dreymi án þess þó að
varna því svefns.“
ÓFYRIRSJÁANLEGAR AFLEIÐINGAR
Dr. Jouvet hefur fullyrt að við endur-
teknar draumaliindranir verður skráning
linuritarans smátt og smátt örari unz hinar
lóðréttu línur renna saman i eitt. Niður-
staðan er augljós: Þvi meir sem kötturinn
er ónáðaður við drauma sína, því meiri
þörf virðist hann hafa fyrir þá. Við venju-
legar aðstæður virðist kötturinn hafa þörf
fyrir að dreyma á 10 til 30 mínútna fresti.
Köttur, sem stöðugt er ónáðaður við drauma
sina í 24 klst. leitast hverja mínútu við að
dreyma. Að dreyma er eins nauðsynleg at-
höfn og að eta og draga andann!
Uppgötvun þessi er stórmerkileg. Hún
kollvarpar öllum fyrri kenningum um
drauma og einkanlega -þeim, er hinn mikli
sálfræðingur S. Freud lagði fram á sínum
tíma. Hann áleit að draumar væru tilviljun-
arkenndi atburðir, en í dag er vitað, að
maðurinn hefur andlega og likamlega þörf
fyrir drauma. Menn álita jafnvel að þeir
svari til líffræðilegrar nauðsynjar, sem í
stuttu máli leiðir i ljós að manninum er
nauðsynlegt að dreyma til að lifa. Beztu
sannarnirnar eru tilraunir gerðar af Dr.
Dement. Margt sofandi fólk, sem hefur verið
vakið í byrjun draums hefur daginn eftir
verið niðurdregið og óhæft til að einbeita
sér. Það sem meira er, þegar þessar trufl-
anir voru endurteknar í um það bil 15 daga,
Framhald á bls. 40.
Margt bendir til þess, aö svefn-
inn sé til að skapa skilyrði fyrir
drauma - án þeirra mundum
við missa vitið.
SURREALISMINN FÉKK SÍNA
FYRSTU NÆRINGU ÚR
DRAUMUM. FRANSKA MÁLAR-
ANUM FELIX LABISSE TÖKST
BETUR EN NOKKRUM ÚÐRUM
AÐ KAFA NIÐUR í HIÐ STÖR-
FURÐULEGA LANDSLAG HUG-
ARÖRANNA. MYNDIR HANS
GLEYMAST ALDREI OG
ÁSÆKJA STÖÐUGT fMYNDUN-
ARAFLIÐ. Á SLÉTTUM FLETI
SKAPAR HANN FORM SEM
SKYLD ERU HRÆÐSLU.
VIKAN 19. tbl. 23