Vikan - 24.06.1965, Blaðsíða 22
LEIKUR VIÐ DAUÐANN
hann var í hringnum. — Og svo
í hinzta sinn.
Það var 16. mai 1920. Joselito
var aðeins 25 ára gamall, hár og
myndarlegur tatari. Nautið, sem
hann átti að berjast við hét
Bailador, lítið og slóttugt. Jose-
lito sá strax að það var „burrici-
ego“ — fjarsýnt, og sá aðeins
það sem gerðist lengra í burtu,
en var næstum blint á stuttu
færi. Það var því mjög hættulegt,
því það sá ekki rauða klæðið,
sem önnur naut ráðast á, heldur
aðeins einhverja þúst. Joselito
vissi þvi að ekki þýddi að reyna
að leika á það eins og venja var.
Bailador lék sér að þvi að
drepa fimm hesta áður en Jose-
lito gekk að því með sverð og
rautt klæði. Honum gekk prýði-
lega lengi vel og lék sér við
nautið svo áharfendur stóðu úr
sætum sinum af hrifningu.
Þá varð honum á skyssa. Hann
ætlaði að laga tak sitt á sverðinu
og gekk fimm metra aftur á bak
frá nautinu. Þá var hann kominn
í þá fjarlægð að nautið gat
greinilega séð hann. Hann horfði
á klæðið og var að laga það,
þegar nautið réðist á hann. Á-
horfendur hrópuðu og hann leit
upp og sá nautið koma æðandi
að sér. Enn var tími fyrir hann
að vinda sér frá því. En enginn
veit ástæðuna fyrir því að liann
stóð grafkyrr. Kannske gleymdi
hann því augnablik að nautið
var fjarsýnt, kannske var hann
of stoltur til að hlaupa undan.
Á næsta augnabliki höfðu
horn nautsins rifið hann á hol.
Aðstoðarmenn hans ginntu
nautið í burtu, en Joselito and-
aðist nokkrum minútum síðar.
En það eru ekki allir nauta-
banar, sem hafa verið rifnir á
hol af nautshornum. Jose de
los Santos gekk dag einn inn á
svæðið, stoltur og virðulegur,
og átti að berjast við fyrsta
naut dagsins. Þegar hann sá
nautið koma hlaupandi, varð
hann allt í einu svo óskiljanlega
hræddur að hann sneri sér við
og hljóp í ofboði að girðing-
unni, stakk sér á hausinn yfir
hana — féll á sitt eigið sverð
og beið samstundis bana.
Annar nautabani fékk horn í
síðu sína. Sárið var ekki ban-
vænt, svo hann var fluttur heim
til sín. En af einhverjum ástæð-
um hafði hann horn í síðu konu
sinnar, og þau fóru að rífast.
Hann þaut á fætur og ætlaði að
berja kerlinguna, en hitti ekki,
datt á gólfið, reif upp sárið —
og dó.
Annar nautabani, sem hafði
barizt við 1000 naut, fékk sér
fri dag nokkurn 1925, og fór til
að horfa á nautaat. Rétt hjá hon-
um sat fyllibytta, sem fór að sví-
virða naut, nautabana og nauta-
at í heild. Nautabaninn veitti
manninum nokkrar áreiðanleg-
ar upplýsingar um ætterni hans,
uppeldi og blóðskyldu hans við
hunda, og hélt síðan áfram að
horfa á atið. Sá fulli sveiflaði
flöskunni sinni þar til hún stað-
næmdist á skalla nautabanans
og sendi hann samstundis til
feðra sinna.
Dauðinn er ávallt nálægur á
leikvanginum og jafnvel á áhorf.
endapöllunum. Það er ótrúlegt
hve margir áhorfendur liafa
misst lífið, þegar sverð hafa
komið fljúgandi frá leikvangin-
um og beint á þá.
Manolete hét heimsfrægur
nautabani. Eitt sinn mistókst
honum að reka sverðið á kaf í
nautið, sem hrissti sig svo svérð-
ið þaut með ógnar afli beint i
áttina að gámalíi konu, sem sat
framarlega á áhorfendabekkj-
unum. Það var eins og ör hefði
verið skotið að konunni, og ekk-
ert virtist geta bjargað henni.
Skyndilega stóð fullorðinn, hæg-
gerður maðúr með gleraugu upp
nokkuð frá konunni, henti sér
að sverðinu og greip það berum
höndum um hárbeitt sverðsblað-
ið, og stöðvaði það á fluginu.
Mannfjöldinn hrópaði og lét öll-
um illum látum af hrifningu
yfir hugrekki mannsins, þegar
hann var borinn alblóðugur í
liurtu, og Manolete tileinkaði
lionum nautið, sem hann var að
berjast við, en það þykir mik-
ill heiður.
Nokkrum mínútum síðar tókst
öðru nauti að reka hornin í
gegnum aðstoðarmann Manolet-
og drepa hann, en konu nokk-
urri í áhorfendahópnum varð
svo mikið um að hún hné niður
og var þegar látin úr hjarta-
slagi.
Það skeði á sama stað í fyrra,
að naut tók mikið tilhlaup og
réðist beint á girðínguna fyrir
framan mannfjöldann, brauzt i
gegnum liana og lenti í fanginu
á leikaranum Orson Welles.
Nautinu urðu fljótlega ljós mis-
tökin, og það sneri við, en á
leiðinni til baka særði það
hættulega ljósmyndara, sem ætl-
aði að taka mynd af atvikinu.
Orson leit í kringum sig, yppti
öxlum, burstaði rykið af bux-
unum, tók sér stóran aukagúl-
sopa úr vínflösku sinni og hélt
áfram að horfa á bardagann.
Það hefur oft komið fyrir að
áhorfendur hafa beðið bana,
þegar naut hafa hlaupið inn á
áhorfendasvæðið. Eitt frægasta
dæmið skeði 1952 í Malaga. Boli
stökk yfir girðinguna og stóð
ráðþrota meðal áhorfenda, sem
augnabliki áður höfðu æpt sig
hása til að hæðast að ræfilsskap
nautabananna. Nú höfðu þeir
bolann beint fyrir framan sig
og gátu tekið til eigin ráða. Þeir
gerðu það ■— æ’ptu, görguðu,
hrintu, lömdu, spörkuðu, klór-
uðu og hárreyttu liver annan,
til að komast sem fyrst út. Flest-
ir komust undan, en einhver
datt á vömbina og þeir sem komu
æðandi á eftir, duttu auðvitað
um hann þangað til dálagleg
hrúga af sparkandi, æpandi og
klórandi þjóðfélagsþegnum var
komin á ganggólfið. Boli setti
hausinn undir sig og bjóst til
að stinga sér á næsta bossa, þeg-
ar grannur, ungur maður í Ijós-
um fötum birtist allt i einu fyrir
aftan hann..
„Toro!“ hrópaði hann hátt og
fyrirlitlega.
En spænsku nautin tala bara
spænsku og vita þvi að „toro“
þýðir „boli“. Og þeir ku vera
ákaflega næmir fyrir liáði og
storkun í spænskum nautabana-
barka.
En ungi maðurinn var einmitt
einn þeirra frægasti, Luis Migu-
el Dominguin, sem þarna var
staddur sem áhorfandi.
Boli snéri hausnum við, horfði
rannsakandi á Dominguin, en
sneri sér svo aftur að hrúgunni
fyrir framan sig. Dominguin fór
úr jakkanum og flengdi bolann
með honum. Skepnan leit aftur
á hann, en hélt samt upphaf-
legri stefnu og mundaði nú
hornin til að stinga þeim í
kássuna. Dominguin greip til
síðasta úrræðis síns, beygði sig
áfram, greip um halann á bola
og kippti hraustlega i.
Og nú var bolanum nóg boð-
ið. Slíkt lætur enginn boli bjóða
sér, ef hann hefur snefil af virð-
ingu fyrir sjálfum sér, og hann
sneri sér snöggt við, bölvaði
hraustlega og réðist óður af
reiði á þennan dóna. Hann geyst-
ist eftir ganginum eins og eim-
reið og réðist á manninn, en
það einasta sem hornin hittu var
ljósgrár jakki Dominguin.
Það sem nú skeði, er sennilega
einkennilegasta nautaat, sem sézt
hefur. Dominguin beitti allri
sinni kunnáttu og tækni til að
narra bolann eftir ganginum, lét
han stökkva á sig og vatt sér
undan á síðasta augnabliki,
framhjá áhorfendabekkjum, fyr-
ir horn, í gegnum hlið, þar til
hann loks lét bolann stökkva
sótvondan á jakkann sinn, sem
var í innganginum til leiksvæðis-
is, og boli hentist þangað með
jakkann á hornunum, en 12 þús-
und áhorfendur æptu og liopp-
uðu af hrifningu.
Dominguin gerðist nautabani
aðeins tíu ára gamall, og er hann
einn sá heppnasti i sambandi
við sár og meiðsl, því hann
hefur aðeins særzt fjórum sinn-
um. En dauðinn hefur ávallt
verið honum nálægur. Hann var
i hringnum þegar Manolete og
Miura-boli drápu hver annan.
Hann hefur séð novilleros fá
nautshorn gegn um höfuðið,
magann eða löppina og oftar en
einu sinni hafa kynfæri kunn-
ingja hans dinglað á nautshorn-
um.
Hann tekur því öllu með ró,
að því undanteknu þegar Mano-
lete beið bana, — og kennir sér
um dauða hans.
Manolete var 29 ára gamall,
þegar hann tilkynnti að hann
ætlaði að hætta að koma fram
í nautahringnum, en setjast í
helgan stein og keppast við að
eyða þeim 150 milljón krónum,
sem hann var búinn að vinna
sér inn síðan hann byrjaði að
bana bolum 13 ára gamall. Mano-
lete var þekktur undir nafninu
„Sorgmæddi riddarinn“ vegna
þess hve alvarlegur hann var á-
valt í starfinu, en heimsfrægur
fyrir dirfsku og hugrekki. Dom-
inguin var þá 21 árs, fullur
sjálfstrausts og jafnvel montinn.
Hann slorkaði Manolete opinber-
lega með því að liann væri að
hætta af því hann þyrði ekki að
keppa við sig i leikni og dirfsku.
Hann lét skína í að Manolete
berðist aðeins við smábola og
hefði misst kjarkinn. Blöðin tóku
agnið upp og gerðu eins mikið
úr því og þau gátu. Þetta dugði.
Manolete var of stoltur til að
taka þegjandi við slíkum móðg-
unum. Hann sagðist mundu
berjast eitt sumar í viðbót og
keppa við Dominguin hvar sem
væri, hvenær sem væri og með
stærstu og hættulegustu naut-
um, sem hægt væri að fá.
í ágúst 1947 komu þeir báðir
fram í Linares, á Spáni, og á
móti þeim réðust Miura naut, hin
frægu ógnvelcjandi „Dráps
naut“. Þessar skepnur hafa drep-
ið átta fræga nautabana, og eru
svo grimm og hséttuleg að allir
nautabanar á Spáni komu sér
eitt sinn saman um að neita
að berjast við þau, og það bann
stóð yfir i mörg ár.
Yiðureign þeirra þennan dag
er fyrir löngu orðin fræg og
nolckurskonar þjóðsaga á Spáni.
Framhald á bls. 48.
22 VIKAN 25. tbl.