Vikan - 21.11.1968, Qupperneq 34

good/vear
GOOD YEAR VINYL GÓLFFLÍSAR
hafa þessa eftirsóttu eiginleika
GOOD YEAR VINYL - GÓLFFLÍSAR þarf ekki að
bóna það er nóg að hreinsa þær með rökum klút.
GOOD YEAR VINYL - GÓLFFLÍSAR endast mjög
vel og litirnir dofna ekki.
GOOD YEAR VINYL - GÓLFFLÍSAR eru heims-
þekktar fyrir gæði — spyrjið þá sem reynt hafa.
Verðið er mjög hagstætt. — Fjölbreytt litaúrval
AÐEINS GÆÐAVÖRUR FRA GOOD YEAR.
MALNINO& JARNVÖRUR LAUGAVEGI 23 SÍMI 11295
SVONA AUÐVELT ER ÞAÐ
ustu írsks herforingja og ævin-
týramanns, er Alexander hét.
Hann varð síðar frægur sem yf-
irmaður brezku herjanna í
Norður-Afríku, í síðari heims-
styrjöld.
Hernámslið Rússa hrökk fljót-
lega austur fyrir landamerki, og
ellefta ágúst 1920 var saminn
friður milli Sovétríkjanna og
Lettlands. Viðurkenndu Rússar
þá sjálfstæði Lettlands og lof-
uðu að virða það um aldur og
ævi.
f samræmi við menningu og
erfðavenjur komu Lettar á hjá
sér lýðræðisstjórn að vestrænni
fyrirmynd; öflugustu stjórn-
málaflokkarnir voru sósíaldemó-
kratar og bændaflokkur. Endur-
reisn landsins eftir stríðið var
óhemju verk, atvinnuvegir allir
í kalda koli og mikill hluti þjóð-
arinnar drepinn eða landflótta.
í upphafi styrjaldarinnar voru
íbúar Lettlands yfir hálfa þriðju
milljón, í stríðslok aðeins um
ein milljón og sex hundruð þús-
und. Iðnaðurinn hafði orðið sér-
staklega illa úti, enda höfðu
Rússar stolið að skilnaði flest-
um vélum úr verksmiðjunum.
Þegar allt þetta er haft í huga
nálgast það kraftaverk að Lett-
um skyldi á þessum tveimur
áratugum, sem þeir fengu að
vera í friði, takast að koma svo
fótum undir sig efnahags- og
menningarlega að þeir stóðu þar
fáum öðrum vestrænum þjóðum
að baki en mörgum framar. Það
segir sína sögu að 1938 áttu smá-
ríkin Finnland, Eistland, Lett-
land og Litháen, með samanlagt
aðeins níu til tíu milljónum
íbúa, meiri hlut í heimsverzlun-
inni en Sovétríkin með sinn múg
upp á hundrað og sjötíu millj-
ónir. Lettar fluttu einkum út
landbúnaðarvörur, smjör, lín,
trjávörur og fleira, og í smjör-
framleiðslu slöguðu þeir hátt
upp í sjálfa Dani. Helztu við-
skiptalönd þeirra voru Bretland
og Þýzkaland. Mikinn þátt í
framförum landbúnaðarins átti
sú ráðstöfun að skipta milli
bænda mestum hluta þeirra stór-
jarða, sem eftir voru í landinu.
Iðnaðinum fleygði einnig mikið
fram á sjálfstæðistímanum, enda
þótt hlutur hans í þjóðarbú-
skapnum væri tiltölulega minni
en áður.
í skóla- og menntamálum urðu
framfarirnar ekki síðri. í lok
keisaratímans var rúmlega
fimmti hver maður í landinu
ólæs, 1935 aðeins ellefu af hundr-
aði. 1919 var stofnaður háskóli í
Riga, sá fyrsti í landinu, til
þessa höfðu Lettar einkum sótt
til náms í Dorpat (á eistnesku
Tartu) sem er í Eistlandi. Skól-
ar voru byggðir í hundraðatali,
nítján leikhús störfuðu í landinu
á sjálfstæðistímabilinu og tvær
óperur, myndlist og bókmenntir
blómguðust. Þjóðernisminnihlut-
arnir, sem töldu um tuttugu og
34 VIKAN
46. tbl.