Vikan - 30.10.1969, Blaðsíða 9

í síðasta blaði birtum við
frásögn Armstrongs af ferðinni
til tunglsins. Nú tekur Aldrin til
máls og segir ferðasöguna frá
sínum sjónarhóli og áhrifum,
sem þessi einstæði atburður
hafði á hann. Margt kemur
fram í frásögn hans, sem hefur
ekki verið vitað fyrr, eins og
til dæmis, að hann gekk til
altaris á tunglinu.
GEKK TIL
A TUIMGLIIMU
Endurprentun úr tímaritinu UFE © Time Inc.
Mig dauðlangar að vita, hve
lengi fótspor okkar eiga eftir að
vera á tunglinu. Yfirborðið er
raunar alveg upplagt fyrir spor.
Létt og frekar duftkennt efni
þess reyndist vera gætt töluverð-
um viðloðunareiginleikum og
þjappaðist auðveldlega saman.
Tunglið er ákaflega þægilegur
vinnustaður, og kom þar fyrst
og fremst til af því, að aðdráttar-
afl er lítið, og því er þörf ákaf-
lega lítillar orku til að hreyfa
sig úr stað. En á tunglinu var
maður ekki nærri því jafn ein-
mana og í æfingaklefanum, þar
sem við erum látnir venjast
þyngdarleysinu, því í honum
þarf maður sífellt að hafa gát á
einhverju sem gefur manni til
kynna hvernig maður snýr; mað-
ur veit sem sagt ekkert um hvað
er upp og niður á manni. — Á
tunglinu, þar sem aðdráttaraflið
er ekki nema 1/6 af því sem það
er á jörðinni, hefur mað-
ur stöðuga, þó stundum óljósa,
hugmynd um að maður sé ein-
hvers staðar, og maður gerir sér
grein fyrir hvernig maður snýr
og að til er einhver kraftur. Því
vildi ég gefa þetta ráð til þeirra
sem eiga eftir að fara á eftir mér
til mánans: Notið, fyrstu 15—20
mínúturnar til þess að aðlagast
aðdráttarafli tunglsins, og þá
gengur ykkur mun betur að
vinna það sem ykkur ber.
Eitt sem vakti athygli mína
var það, að maður á alltaf bágt
með að átta sig á jafnvægislín-
unni; það er ekki alltaf öruggt
hvort maður hallast aftur á bak
eða áfram. Þessi staðreynd, auk
þess að útsýni okkar var heldur
takmarkað af hjálmunum, gerði
það að verkum, að hlutir sem
voru fyrir á yfirborðinu og eins
Örninn, virtust alltaf hallast —
úr einni stöðu í aðra. Bakpakk-
inn vegur aðeins rúm 8 kíló á
tunglinu (á jörðinni er það yfir
50 kg), en jafnvel svo lítil vigt
togar mann aftur á bak, svo við
urðum í sífellu að halla okkur
aðeins áfram til að vega upp á
móti því. Og það er eins og mig
minni, að einhver hafi kallað þá
stellingu „þreyttan apa“ — svo
til upprétt, en eilítill framhalli.
Það var erfitt að vita hvenær
maður stóð uppréttur og beinn.
É'g þreifaði mig áfram með því
að halla mér til beggja hliða,
aftur á bak og áfram, unz ég
fann mitt eigið þyngdarleysi.
Maður getur hallað hér í allar
áttir, mun lengra en á jörðunni,
án þess að detta. Hvorugur okk-
ar datt á meðan á gjörðum okk-
ar stóð þarna á tunglinu, og við
höfðum það á tilfinningunni að
það myndi vera mjög auðvelt að
leggjast á hnén og standa upp
aftur. Þá var það líka möguleiki
að halla sér langt fram á við
bara með örlitlum stuðningi. Við
misstum filmukassa, og til allrar
hamingju lenti hann rétt við
einn fót Arnarins. Neil átti auð-
velt með að hanga á einu stiga-
þrepinu á meðan hann beygði
sig niður og tók pakkann upp.
Tunglið var töluvert frábrugð-
ið því sem við höfðum búizt við
eftir að hafa gert allar okkar til-
raunir og æfingar í tilraunaklef-
anum O-G. (O-G þýðir „zero-
gravity“, eða þyngdarleysi. Þýð.).
Gólfið í O-G var úr gúmmíi og
því mjög gott að fóta sig þar;
þétt og ákveðið, en á tunglinu
sjálfu var það öðruvisi. Fætur
okkar sukku nokkuð djúpt á
stundum í þetta duftkennda yf-
irborð. Víða var það ekki nema
lVi—2 sentímetrar, en annars
staðar var það allt upp í 10 sm.
Það var þá í litlum gígum. Þetta
skapaði tilhneigingu til að varast
að stíga á það sem hart var við-
komu, og við reyndum að hreyfa
okkur eins mikið og við gátum
á „jafnsléttu", ef hægt er að taka
svo til orða, en komast hjá þess-
um litlu gígum og mishæðum.
Við vöruðum okkur sérstaklega
á steinum, ef þeir virtust líkleg-
Edwin Aldrin ásamt fjölskyldu
sinni í skemmtigarði í Houston.
ir til að fara að hreyfast eitt-
hvað. Það var og fremur auð-
velt að færa þú úr stað, ef þeir
voru ekki hærri en 15—20 sm;
þá voru þeir ekki „jarðfastir“.
Hvorki ég né Neil fundum
nokkurn tíma til þreytu; fannst
við aldrei þurfa að stöðva vinn-
una og hvíla okkur. Auðvitað
vildum við vera fyllilega örugg-
ir um hve mikla orku við þyrft-
um að nota til að komast aftur
upp í mánaferjuna, svo áður en
við snerum okkur að skyldu-
störfum okkar á tunglinu, æfði
ég mig í að hoppa eins og keng-
úra upp stigann. Ég hikaði tölu-
vert við að beita nokkru afli til
að komast upp, en eftir nokkrar
tilraunir komst ég að því, að það
var auðvelt að hoppa mörg þrep
í einu án þess að reyna mikið til
þess.
Það erfiðasta sem ég gerði á
tunglinu, tæknilega séð, var ekki
merkilegra atriði en það að reka
niður hólkana sem áttu að ná
sýnishornum af yfirborði tungls-
ins. En svo undarlegt sem það
má virðast, þá var það bara tölu-
vert erfitt, þrátt fyrir að yfir-
borðið sé svona mjúkt og duft-
kennt. Maður er ekki kominn
nema örfáa sentimetra niður
þegar það fer að harðna — og
nú meina ég harðna! Það var
alls ekki eins og grjót eða kletta-
hella, heldur harðnaði það alltaf
smátt og smátt. En það undar-
lega við það var, að það var að-
eins erfitt að reka hluti beint
niður. Til hliðar við hólkana
þjappaðist efnið ekki að, heldur
var hægt að skaka sýnishorna-
hólkunum til og frá. Við Neil
tókum eftir þessu sama, er við
reyndum að koma flaggstöng-
inni fyrir.
Þetta gerði það að verkum. að
ég varð að halda í endann á hólk-
unum á meðan ég var að reyna
að reka þá niður í yfirborðið
með hamri. Og auðvitað sló ég
44. tbi. VIKAN 9