Vikan - 26.02.1970, Blaðsíða 21

ur áhrifamanna eigi að sk• Ija ‘eigin-
menn sína. Það getur verið álita-
mál. Þegar Bismarck var forsætis-
ráðherra Prússlands, árið 1864, þá
las Johanna það í kvennablaði að
Prússar ætluðu að leggja undir sig
Jótland, að ráði mannsins hennar.
— Ég vissi ekkert um þetta, Ottó
minn, sagði Johanna.
— Það er heldur ekki nauðsyn-
legt, vina mín, sagði forsæitsráð-
herranna glaðlega. Það er skrítið,
en einmitt vegna þess hve barna-
lega kvenleg hún var, elskaði þessi
mikli maður konu sína.
Maður skildi ætla að það hefði
verið ákjósanlegt fyri rslíkt stór-
menni sem Bismarck var að eiga
lífsförunaut, sem skildi tilfinningar
hans og áform. En þegar Otto von
Bismarck sagði konu sinni, hryggur
í bragði, að Frakkar hefðu misst
100.000 manns á vígvellinum á
tveim dögum og að keisari þeirra
væri flúinn, (í þriðju sigursælu
styrjöldinni við Frakka), sagði Jó-
hanna:
— Mér er sama þó ekki standi
steinn yfir steini í Frakklandi. Hún
hafði ekki hugmynd um að maður
hennar hafði innilega vonað að
geta samið frið.
Hinn fráfarna keisara, Napoleon
III. kallaði hún aldrei annað en
„gamlan apa" sem ekki ætti betra
skilið en að sitja inni alla ævi upp
á ,,vatn og brauð".
— Það er honum að kenna að
Herbert er haltur og að Billchen
missti bezta hestinn sinn.
Herbert og „Billchen" voru synir
þeirra hjóna; annar særðist í stríð-
inu, en ekkert kom fyrir hinn.
Þessi einfeldni og ást á fjölskyld-
unni hentaði Bismarck vel.
Margir munu halda þvl fram að
Johanna von Bismarck hafi einfald-
lega verið heimsk, en þá hefir það
verið þægilegt fyrir Bismarck, sem
var margslunginn persónuleiki og
alltaf ofhlaðinn störfum. En svo
einfaldlega er þó ekki hægt að
Bismarck clskaði systur sína Malvine
mjog miklð; sá í henni mynd af sjálf-
um sér.
skýra sambúð þeirra. Johanna von
Bismarck hafði tvo góða eiginleika.
í fyrra lagi tilbað hún þennan
eina mann, sem alls ekki alltaf var
sjálfum sér samkvæmur. Hinn svo-
kallaði „járnkanslari" var greindur
maður, en viðkvæmur, og á ein-
hvern snilldarlegan hátt hafði hann
lag á að koma áformum sínum I
framkvæmd, hann sveifst einskis til
að beygja mótstöðumenn undir
vilja sinn. Fyrir slikan mann var
kona eins og Johanna ómetanleg,
hún var fasti grundvöllurinn í lífi
hans.
I öðru lagi; Bismarck var marg-
slungin persóna, og hann átti
draum, sem var mjög ólíkur um-
brotamiklu stjórnmálastarfi hans,
og það var að vera stórbóndi, eins
og forfeður hans höfðu verið á óð-
alssetrum sínum. Hvernig hún gat
gert þessa hlið lífs hans svo ham-
ingjusama, er saga þessa 47 ára
hjónabands.
Johanna von Puttmeier sá þenn-
an mann, sem síðar varð hennar
eitt og allt, í fyrsta sinn 4. október
1844. Þá var hún aðeins tvítug,
einkadóttir óðalseiganda, lagleg
stúlka með svart hár. Bismarck sagði
að augu hennar væru „grá-blá-
svört og stór".
Johanna var álitin lagleg stúlka,
og mjög trúuð á sinn einfalda hátt.
Þegar þessi saklausa sveitastúlka
hitti Bismarck, sem þá var orðinn
29 ára gamall lögfræðingur, hlýt-
ur henni að hafa verið eitthvað
álíka innanbrjósts og trúboða, sem
lendir með frumskógaþjóðflokki.
Bismarck var þekktur sem
kvennabósi, en var þó reyndar bú-
inn að hlaupa af sér hornin, sem
lífsglaður lagastúdent í Göttingen
og Berlín, og var farinn að líta í
kringum sig eftir heppilegu kvon-
fangi. Einu sinni elti hann enska
hefðarkonu um Evrópu þvera og
endilanga, án þess að taka tillit til
þess að hann hafði störfum að sinna
sem embættismaður í Aachen. Hann
átti erfitt með að ákveða hvaða
lífsstarf hann ætti að taka, hvort
hann ætti að fara út I stjórnmál eða
setjazt að sem gósseigandi í Schon-
hausen við Elbu, og þessi óvissa
kom fram í áköfu skaplyndi hans.
Hann sagði um sjálfan sig: „Ann-
aðhvort verð ég auðnuleysingi eða
æðsti maður Prússlands."
Bismarck var skotfimur og lenti
sí og æ í einvígum, drakk mikið
og reykti eins og skorsteinn. Hann
var líka mikið fyrir veiðar og átti
góða hesta og veiðihunda. Hann
var ófyrirleitinn,, stórskuldugur og
Bismarck kvæntist Jóhönnu von Puttmeyer árið 1847, og hún varð honum
tryggur lifsförunautur í 47 ár.
trúlaus í ofanálag. Hann hafði
ótrúlegt dálæti á Malwine systur
sinni, sem var tólf árum yngri en
hann, og hann sýndi bezt óhemju-
skap sinn, þegar hún gifti sig. Þá
varð hann sem vitstola og sóaði
eigum sínum í spilavíti á Norden-
ey í Norðursjónum.
Það voru ekki miklar líkur til að
hann liti á hina smágerðu Johönnu
von Puttmeier, sem var mjög hlé-
dræg. En í Pommern voru tvær
stórfallegar aðalsmeyjar nábúar
Bismarcks (hann var þá búinn að
erfa Kniepehof góssið), og þær
voru beztu vinkonur Jóhönnu,
Hedwig von Blankenburg og Marie
von Tadden. Þær höfðu allar mik-
inn áhuga á að snúa Bismarck til
Framhald á bls. 45
Járnkanslarinn var f augum konu
sinnar aðeins venjuiegur maður.
9. tbi. VIKAN 21