Vikan - 06.03.1980, Page 23

hjálpa þér við að borða." Það á að tala
venjulegt fullorðinsmál við börn. Þá
læra þau að heyra rétta merkingu orða
og setninga, rétta uppbyggingu máls.
rétt hljóðfall og fá góða fyrirmynd sem
örvar áframhaldandi málþroska.
Að örva málþroskann
í byrjun annars árs reynir barnið
gjarnan að likja eftir því sem fullorðnir
segja, en barnið notar sitt eigið orðalag
sem er einfalt og auðvelt. Þróun málsins
er yfirleitt fremur hæg eftir að barnið
hefur lært að segja fyrstu orðin. Margir
foreldrar geta orðið órólegir og finnst
lítið gerast. Það er langalgengast að
málþroskinn taki stökk við 18-20
mánaða aldurinn og þá lærir barnið
hvert orðið á fætur öðru. En þetta er sá
timi sem barnið notar gjarnan eitt orð yfir
hluti sem hafa margs konar merkingu.
„Bangsi” getur t.d. merkt „ég vil fá
bangsa” eða „hvar er bangsi” eða „þetta
er minn bangsi". Næsta stig í þróuninni
er að barnið getur sagt um það bil tvö
orð. t.d. „pabbi fara." Barnið lætur nú í
ljós hvað því finnst og hvað það vill með
örfáum orðum og oft endurtekur það
þessi sömu orð i sífellu. Við tveggja ára
aldur er barnið á mörkum þess að
komast inn i „virkt máltímabil”. Eftir
tveggja ára aldur tala mörg börn með
fleiri en tveimur orðum og mörg talu
furðanlega rétt mál. Vert er að hafa í
huga að sum börn eru mjög fljót til máls
en önnur sein. Þau síðarnefndu geta
hins vegar tekið málþroskann út i
stökkum. Drengir eru yfirleitt seinni til
máls en stúlkur. Málþroski barna er ekki
i beinu sambandi við greindarþróun
barnsins. Það er oft mikið metnaðarmál
fyrir foreldra að börn byrji snemma að
tala og margir hafa áhyggjur i því efni.
En það er ekki ástæða til að hafa þungar
áhyggjur út af málþroska barns þótt það
„tali” ekki nema lítið við tveggja ára
aldur. Fyrstu tvö árin eru aðallega
undirbuningur fyrir seinni málþróun. Þó
svo að barnið tali ekki við tveggja ára
aldur er engu að síður mikilvægt hvað
gerist á þessum tveim fyrstu árum. Öll
reynsla af umhverfinu, að talað sé við
börnin, að hlustað sé á þau, að skoðaðar
séu einfaldar bækur, að lesið sé fyrir
þau, ailt örvar þetta málþroska barnsins.
10. tbl. Vikan 23