Vikan - 15.01.1981, Qupperneq 34

Ég drekk
— af því ég þoli
ekki sjálfa mig
Eg er ofdrykkjukona.
Fólk bregst á ýmsan hátt við því ef
karlmaður misnotar áfengi: Það gerir
góðlátlegt gys að honum, finnur afsak-
anir fyrir hegðun hans, vinir hans hjálpa
honum og styðja hann. Tilheyri hann
efri þrepum þjóðfélagsstigans er reynt að
halda ofnotkun hans leyndri eins lengi
og unnt er. Svo lengi sem hann stundar
vinnu sina nokkurn veginn og lendir
ekki í steininum fyrir fyllirí reynir bæði
eiginkona hans og hann sjálfur að telja
sér trú um að honum sé óhætt. Honum
tekst jafnvel að drekka sig i hel án þess
að sannleikurinn komi i Ijós. Þegar hann
deyr vegna ofnotkunar á áfengi er sagt
að dánarorsökin hafi verið hjartaslag
eða æðakölkun.
Lífið er ekki eins auðvelt fyrir konu
sem verður bakkusi að bráð. Hún mætir
fyrirlitningu, lendir fljótt utangarðs, fjöl-
skyldan fyrirverður sig fyrir hana og
svíkur hana.
Þannig fór að minnsta kosti fyrir mér.
Foreldrar minir voru dæmigerðir smá-
borgarar. Pabbi var bankafulltrúi,
mamma var húsmóðir, en tók drjúgan
þátt i félagsstörfum. Hún var metnaðar-
gjörn, miklu metnaðargjarnari en pabbi.
Hún var formaður kvenfélagsins í
sókninni, hún var meðlimur í stjórn-
málaflokki og sat þar i ótal nefndum.
Hún lagði ríka áherslu á að umgangast
bara „rétta" fólkið. Vinir hennar urðu
annaðhvort að vera vel efnaðir eða vel
menntaðir, helst hvort tveggja. Pabbi
gerði oft góðlátlegt grín að því hvað hún
var snobbuð en innst inni var hann
henni áreiðanlega sammála.
Ég var næst elst i hópi fjögurra syst-
kina. Elsta systir min var regluleg
fegurðardrottning, bróðir minn, sem var
tveimur árum yngri en ég, kom heim
með skólaverðlaun á hverju vori, yngsta
systir min hafði ótvíræða hæfileika á
sviði tónlistar. Auk þess var hún með
undurfallegt, koparrautt hár.
Það var svo sem ekkert út á mig að
setja heldur. Samanborið við aðrar
stúlkur á mínum aldri var ég vel í meðal-
lagi gefin og hafði snotra söngrödd. En
það hafði litið að segja. Ég var samt sem
áður síst allra systkinanna og fékk
snemma minnimáttarkehnd.
Þegar foreldrar mínir buðu heim fólki
eða fjölskyldan kom í heimsókn voru
það alltaf systkini mín sem drógu að sér
alla athyglina. Það var næstum eins og
ég væri ósýnileg. Enginn spurði eftir
mér, enginn lét í ljósi neina sérstaka ósk
um að sjá mig. Það virtist einnig sjálf-
sagður hlutur að ég væri notuð í eldhús-
störfin. Systkini mín þurftu aðeins að
vera gestunum til ánægju.
Ég varð bæði bitur og öfundsjúk. Ég
gerði mér að vísu ekki fulla grein fyrir
því á meðan ég bjó heima. Hefði einhver
spurt mig hvort ég væri hamingjusöm
þegar ég var táningur hefði ég sjálfsagt
svarað því til að ég væri mjög hamingju-
söm og lifði óvanalega samstilltu fjöl-
skyldulifi.
En ég var bitur og þjáðist af löngun til
að skara fram úr á einhvern hátt. Ég
hafði ekki mikla von um að standast
samkeppni við Elínu hvað fegurð snerti.
Og tónlistargáfu Betu hafði ég heldur
ekki. Mér hefði líka átt að vera Ijóst að
ég gat ekki keppt við Árna um hærri
einkunnir. Samt var þaðeinmitt þaðsem
ég gerði. Ég lagði hart að mér við lestur-
inn til að sýna að ég ætti líka gott með
að læra. Landsprófið mitt var langt yfir
meðallagi en samt ekki nógu gott til að
neinn tæki eftir því hversu vel ég hafði
stundaðnámið.
Mig langaði til að halda áfram í
menntaskóla en pabba fannst það alveg
óþarfi. Hann kostaði mig í gegnum tvo
fyrstu bekkina í verslunarskólanum og
útvegaði mér svo vinnu í bankanum sem
hann vann í.
Ég var orðin átján ára og mér fór að
skiljast að það yrði aldrei neitt úr mér á
meðan ég byggi heima. En hvert átti ég
að fara? Foreldrar mínir máttu ekki
heyra á það minnst að ég flytti að
heiman. Að þeirra mati var ég of ung og
heimsk til að sjá um mig sjálf.
Ég varð ástfanginn. Hann hét Ásgeir
og pabbi hans var lyfsali. Hann var
þremur árum eldri en ég, laglegur og
sjálfsöruggur. Hann hafði verið það sem
fólk kallar ódæll unglingur, allir vissu að
hann var farinn að keyra ameríska
kaggann hans föður sins löngu áður en
hann fékk ökuréttindi og 17 ára gamall
gerði hann jafnöldru sína ólétta. En allt
þetta gerði hann bara enn meira
aðlaðandi i mínum augum.
Mér tókst svo sannarlega að vekja á
mér athygli fyrir að vera i slagtogi með
Geira. En ekki á þann hátt sem fjöl-
skyldan hefði kosið. Ég tók nefnilega
þátt I öllum hans brekum, reyndi að
Lífið er erfiðara konu
sem verður bakkusi að
bráð. Hún mætir fyrir-
litningu og lendir fljótt
utangarðs.
standa honum hvergi að baki. Jafnvel
ekki í drykkju og óknyttum.
Við fórum fljótlega aö sofa saman og
ég ímyndaði mér að ég elskaði hann. Ég
skildi ekki að hann var bara að nota mig,
honum var í rauninni nákvæmlega sama
um mig. Það eina sem hann sá við mig
var það hvað ég var leiðitöm. Hann gat
fengið mig til að gera hvað sem honum
sýndist. Það var þó ekki það versta. Nei.
það versta var að hann kenndi mér að
drekka.
Það ríkti síður en svo neitt áfengis-
bann á heimili mínu en þar fór aldrei
neinn yfir strikið. Mamma var sólgin i
létt vin og pabbi gat ekki hugsað sér að
borða sfldarrétti án þess að fá sér snabba
Mig langaði svo til að
skara fram úr á ein-
hvern hátt. En ég
hafði ekki mikla von
um að standast sam-
keppni við systkini
mín.
með. Við systkinin fengum að smakka á
léttu vini eftir að við urðum fimmtán
ára, en aðeins við hátíðleg tækifæri.
Báðum foreldrum mínum fannst fyrir-
litlegt að drekka sig fullan. Slíkt gerði
ekkert almennilegt fólk. Þeir sem ekki
höfðu stjórn á drykkju sinni voru bara
karakterlausir aumingjar og máttu
kenna sjálfum sér um ef illa fór.
Ég man enn þegar ég kom heim undir
áhrifum í fyrsta sinn. Við Geiri höfðum
skipt með okkur rauðvínsflösku heima
hjá honum. Það er að segja, hann drakk
bróðurpartinn en þar sem ég var svo
óvön vindrykkju þurfti ég ekki mikið til
að finna á mér. Mér leið illa og ég vildi
fara heim.
Mamma og pabbi sátu og horfðu á
sjónvarpið. Þau voru nýbúin að fá það
og misstu varla af neinu.
— Þeir eru að sýna mynd um Alaska,
sagði mamma. — Merkilegt hvað maður
veit í rauninni litið um önnur lönd. Viltu
ekki koma og horfa?
— Nei, ég ætla að fara að sofa,
svaraði ég. — Mér líður ekki vel.
Ég slagaði dálítið og það var nóg til
þess að mamma þaut upp úr stólnum.
Hún gekk til mín og lagði höndina á
enni mér til að athuga hvort ég hefði
hita.
Þá fann hún vínlyktina af mér.
— Þú ert drukkin, hrópaði hún upp
yfir sig.
— Ég drakk bara fáeina vínsopa,
sagði ég.
— Vin? Á þínum aldri. Hvar fékkstu
það?
Brátt var yfirheyrslan i fullum gangi.
Bæði pabbi og mamma urðu mjög æst
og ekki róuðust þau þegar þau heyrðu
með hverjum ég hafði drukkið vínið.
— Sá þorpari, tautaði pabbi.
Mér var harðbannað að hitta Geira
framar og sagt að fara í rúmið.
Auðvitað ætlaði ég aldrei að hlýða
foreldrum mínum. Nú var meira að
segja svo komið að ég gerði viljandi allt
öfugt við það sem þau sögðu jafnvel þó
mér fyndist þau hafa rétt fyrir sér. Ég
var þó ekki sammála þeim í þetta skiptið.
Það gat ekki verið rétt að banna stúlku
að hitta piltinn sem hún elskaði. Ég var
átján ára, sá fyrir mér sjálf og átti
fullan rétt á því að fá mér vínsopa ef mér
sýndist.
En fjórum mánuðum seinna fékk
ástarævintýrið með Geira bráðan endi.
Hann fór að slá sér upp með Betu systur
minni og hún féll fyrir honum. Henni
þótti afar leiðinlegt að taka hann frá mér
en eins og svo margar aðrar rómantiskar
stúlkur á þessum tíma var hún alveg viss
um að við ástina fengi enginn ráðið.
— Þú verður að skilja að ég elska
hann. hvislaði Beta þegar hún kom heim
eftir fyrsta leynilega stefnumótið við
Geira. — Ég fæ ekkert við það ráðið.
Hún var ekki nema 16 ára og augu
hennar ljómuðu. Hún var svo hamingju-
söm yfir að hafa uppgötvað ástina að
hún hló 1 gegnum tárin. Hún faðmaði
mig að sér og bað mig að fyrirgefa sér.
— Ég verð að fylgja honum. sagði
hún viðmig í trúnaði.
Ég var sjálf enn ástfangin af Geira og
þessi órð hennar særðu mig svo að mig
langaði til að æpa. Eða draga hana á
hárinu og kalla hana öllum illum
nöfnum. En auðvitað gerði ég ekkert af
þessu. Ég ýtti henni bara frá mér og
hvæsti:
— Þú skalt ekki ímynda þér að hann
elski þig. Það er bara eitt sem hann er á
höttunum eftir. Og þegar hann hefur
fengið það hendir hann þér frá sér.
Svona er hann. Svona eru allir strákar.
Hann elskar mig.
Kannski hafði hún rétt fyrir sér. Þau
voru saman í tvö ár og þegar Beta varð
ólétt giftu þau sig. Og nú eiga þau
einbýlishús, bíl, sumarbústað og þrjú
böm. Hvort þau eru hamingjusöm veit
ég ekki því ég heyri næstum aldrei neitt
34 Vikan 3. tbl.