Vikan - 23.05.1985, Blaðsíða 21

alltof sinnulausir um mat. Þeir
hlaupa eftir tískustraumum í mat-
argerð. Upp úr 1960 komu ham-
borgaramir með þessari hræði-
legu bleiku sósu. Núna heitir þetta
„nýja línan”, „franska línan” eða
„ítalska línan”. „Rauðvínsleginn
smokkfiskur flamberaður í koní-
aki”. En aðallega er verið að plata
sveitamanninn. Það sem máli
skiptir er að borða góðan mat og
njóta matarins, njóta máltíðarinn-
ar. Við erum allt of mikið að flýta
okkur. Máltíðin á að vera til-
hlökkunarefni allrar fjölskyldunn-
ar. Það þarf líka að venja böm við
að bera virðingu fyrir matnum.
Og við þurfum ekki að kvarta yfir
hráefninu. Við höfum gnægð af
besta hráefni til matargerðar.
Það er kannski helst grænmetið
sem er bæði dýrt og stundum
reyndar torfengið.
Svangt barn borflar
— Þú minntist é böm. Er ekki
stundum komið með lystarlaus
böm til lœknisins?
„Eg segi nú stundum eins og
einn ágætur bamalæknir, Krist-
bjöm Tryggvason, sagði við fólk
sem kom til hans með „lystar-
laus” böm: „Svangt bam borð-
ar.” Það er heilmikið um að fólk
komi með böm sem því finnst lyst-
arlaus. Það er yfirleitt ekkert að
þeim. En stundum er verið að
troða í þau milli mála, elta þau
meö mjólkurglas og brauðsneið og
þá er hægt að taka eðlilega lyst frá
bömum. Það má ekki spilla eðli-
legri og náttúrlegri lyst með
ítroðslu og mjólkurþambi. Og svo
verða máltíðimar aö vera spenn-
andi. Þetta á ekki að vera hvers-
dagsleg athöfn með þjáningu og
stöppuðum kartöflum.”
— Eldaröu saalkeramat?
„Það er allur matur sælkera-
fæði ef hann er rétt tilreiddur,
gerður úr góðu hráefni og vel
framborinn. Og við getum ekki
kvartað yfir hráefninu. Það er
frekar meðferðin sem ekki er í
lagi. Við erum dálítið seinheppin
þar. En vöruúrvalið hér er svo
mikið að það er vandalaust að
elda góðan mat. Hér fæst allt
krydd sem hugsast getur. Það er
helst að manni þyki sumar fæðu-
tegundimar fullfátæklega tilbún-
ar, eins og til dæmis osturinn.
Hann er eiginlega bæði vondur og
svo er hann allt of saltur. Hér fæst
enginn almennilega kæstur ostur.
Þetta er bragðlaust gúmmí og
strokleður mestanpart. En fiskur-
inn, maöur. Fiskurinn er fínasta
hráefni sem til er. Það er auðvitað
hægt að eyöileggja hann líka. Ekk-
ert er eins ljótt og saltfiskur með
floti eða bræddu smjörlíki og
finnskum kartöflum síðan í fyrra.
Þetta er eiginlega samsæri gegn
mannkyninu. Það er nefnilega svo
undarlegt með Islendinga að þeir
hoppa svo til beint frá diskinum
með saltfiskinum og yfir í
koníakslegnar nautalundir. Þetta
er svona flamberuð sveita-
mennska.”
Kálsúpa alla œvinal
— Hvað gaturðu sagt mór um
megrunarfæði?
„Ja, það er nú þetta með megr-
unina. Töfraráðin em öll bölvuð
þvæla. Það er ekki hægt að grenn-
ast nema borða alltaf minna og
sjaldnar. Það sem skiptir máli eru
matarvenjumar til langframa,
ekki einhverjir kúrar, hvort sem
það eru pillur, megrunarkúr á
megrunarhæli eða samanvíraður
munnur. Snögg megrun er aðal-
lega vökvatap sem stafar af salt-
lausu fæði. Það er hægt að ná af
sér nokkrum kilóum á stuttum
tíma en vandinn er að halda sér í
hæfilegum holdum. Það er ekki
hægt að lifa ævilangt á appelsín-
um þótt auðvelt sé að megra sig
með því að boröa bara appelsínur
í eina viku. Það lifir enginn alla
ævina á megrunarkúr. Og svo
hættir fólki til þess að fitna alltaf
meira og meira eftir hvem kúr.
Vandinn er að breyta neysluvenj-
um sínum til langframa, neyta
matar sem er í senn hitaeininga-
snauður og góður, skemmtilegur
og mettandi. Það er ekkert sem
heitir kálsúpa alla ævina. ”
„Það ar hailmikil sjálfsupphafning
fólgin I þvi þegar karlmaður far að
alda. Maður varður aftur góði
strókurinn."
Fyrir fimmtíu árum var í
tísku að vera í góðum
holdum
— En hvað sagirðu þó um þassa
sifelldu magrunarkúra sam verið ar
að bjóða fólki?
„Flest af því er nú bara gróða-
brall. Megrun getur líka orðið
hættuleg ef hún fer út í öfgar. Fólk
sem þjáist af sjúkdómnum „anor-
exia nevrósa” hefur algjörlega
misst tökin á megruninni og er
hætt að gera sér grein fyrir eigin
líkama. Það gengur svo langt aö
það reynir að æla mat. Þessi geð-
sjúkdómur er sem betur fer ekki
algengur hérlendis en víða annars
staðar deyr fólk jafnvel af þessu.
Annars er þessi megrunartíska
að mörgu leyti óþolandi. Feitt fólk
eða fólk sem er í sæmilegum hold-
um sætir ofsóknum. Það er næst-
um réttdræpt. Það má hver sem
er ganga í skrokk á feitabollunum
og atyrða þær að vild. Þetta er af-
leiöingin af þessu megrunaræði
sem hefur gengið yfir og öll blöð
eru full af. En þetta hefur ekki
aUtaf verið svo. Fyrir bara fimm-
tíu árum var í tísku að vera vel í
holdum.”
ZI. tbl. Vikan ZI