Vikan - 19.12.1940, Blaðsíða 13

VIKAN, nr. 51, 1940
11
Nr. 7 (1881).
SVAR.T
Hvitt leikur og nær jafntefli.
Nr. 8 (1867).
SVART
HVlTT
Hvitt mátar i 3. leik.
Nr. 9 (Steinitz-bragð. 1903).
SVART
fyr, meðan hann var inn-
an við tvítugt. Árið 1878
gaf hann út allstórt rit um
skákþrautir, Chess Stra-
teg>% og setti þar fram
skoðanir sínar á þeim
meginreglum, sem hann
taldi að gilda ætti um þetta
efni. Hafði Loyd með þess-
ari starfsemi sinni mikil
áhrif á skákþrautagerð
annarra og var jafnan
hafður í hávegum sem
hinn mesti snillingur. Hér
eru birtar nokkrar skák-
þrautir hans, sem sumar
eru næsta erfiðar, en allar
fallegar og skemmtilegar.
Loyd var allra manna gamansamastur,
og kom það oft fram í skákþrautum hans.
Eru þær þrautir sumar jafnvel enn kunn-
ari en það, sem hann hefir bezt gert frá
sjónarmiði listarinnar. I næsta blaði verða
birtar nokkrar skákþrautir Loyds af því
tagi,
Loyd galdrakarl.
að er almannarómur, að skáksnilling-
ar og góðir stærðfræðingar hafi svip-
að gáfnafar, og víst er um, að þetta fer
mjög oft saman. Hugur Loyds hneigðist
snemma að stærðfræði, og því var eðlilegt,
að hann hugsaði sér að velja sér lífsstarf
eftir því, sem þessi hneigð benti til. Þetta
varð og, en þó með öðrum hætti, en hann
hafði í fyrstu ætlað.
Loyd byrjaði á námi í verkfræði, og
hefði hann vafalaust verið ágætlega fall-
inn til þess starfs og líklegt, að hann hefði
orðið mikill hugvitsmaður í verklegri
tækni. En honum tók brátt að leiðast nám-
ið og hugði það starf mundi næsta tilbreyt-
ingarlítið. Hann hafði þá tekið að búa til
ýmsar gestaþrautir, sér til dægrastytting-
ar, og nú komst hann að raun um, að tals-
vert fé mátti hafa upp úr þessu. Hann
Klippið í þrennt um strikin og leggið stykkin
þannig saman, að reiðmennirnir sitji rétt á baki.
ákvað því að hætta námi. Segir hann
sjálfur svo frá, að hann hafi farið til
kennara síns og sagt honum, að nú væri
hann hættur. Kennarinn varð forviða,
spurði hann, hvað hann ætlaðist fyrir, og
lagði fast að honum að íhuga vel, hvað
hann væri að gera. Loyd tók þá pappa-
spjald upp úr vasa sínum og rétti kennar-
anum og spurði, hvort hann gæti ráðið
þetta. Það var ekki skákþraut, heldur
þrautin asnar og reiðmenn, sem síðar varð
mjög fræg. Hann hafði þá nýlega selt
Barnum, cirkuskónginum heimsfræga, rétt
til þess að prenta þrautina á auglýsingar
og fengið nokkurt fé fyrir.
Þessi þraut vann afarmikla hylli í
Bandaríkjunum. Loyd hagnýtti sér hana
á þann hátt, að hann bjó til auglýsinga-
spjöld með myndinni á fyrir stór verzlun-
arfyrirtæki og seldi þeim í auglýsinga-
skyni. Þessi mynd var prentuð í tugum
miljóna eintaka og hefir stytt mörgum
kynslóðum stundir. Ein af helztu vefnað-
arvöruverzlununum í New York hefir
stjörnu að firmamerki, og þessi stjarna er
frá ösnunum komin. Þegar verzlunin var
stofnuð, höfðu eigendurnir keypt miljón
eintök af ösnunum, með firmanafninu á,
og dreift meðal almennings. Á þessi spjöld
hafði Loyd af rælni sett stjörnu á auðan
blett á spjaldinu. Nokkru síðar spurði for-
stjóri verzlunarinnar hann að því, til hvers
þessi stjarna væri. Loyd svaraði: ,,Til þess
að koma smásveinum til að spyrja.“ Hinn
hló og sagði: „Þarna sjáið þér; hún kom
mér til að spyrja. Nú hefir stjarnan staðið
á þessum miljón spjöldum frá okkur; hví
ekki að gera hana að firmamerki?“
Snemma beygist krókurinn sem verða
vill. Loyd segist hafa verið 9 ára gamall,
þegar hann bjó til „nágrannana þrjá“. Þrír
menn áttu hver sitt húsið innan girðingar
með 3 hliðum á, eins og myndin sýnir.
Þeir höfðu orðið saupsáttir, og mest fyrir
það, að eigandi stóra hússins (A) sagði,
að hann hefði engan frið fyrir hænsnum
hinna. Hann lét því gera girtan gangstíg
frá húsi sínu að hliðinu andspænis því. Þá
tók B sig til og gerði sams konar stíg að
hliðinu andspænis sér (B), og sama gerði
C. Hvernig fóru þeir að því, að fá stíg,
hver frá sínum dyrum að hliðinu beint
andspænis, án þess að stígarnir skærust?
Margar af þrautum Loyds voru ákaf-
lega erfiðar viðfangs. Ein var t. d. kringl-
ótt pappaspjald með mörgum kringlóttum
skilrúmum, og á skilrúmunum hlið hér og
þar, eins og völundarhús. 1 miðjunni var
girðing með hliði á, og galdurinn var sá,
að halla spjaldinu og hrista það, þangað
til fjöldi af smákúlum, sem látnar voru
inn í völundarhúsið, væru allar komnar
inn í girðinguna í
miðið. Það brást
ekki, að þegar síð-
asta kúlan valt inn,
valt inhver önnur út
um annað gat. Sagt
var, að fjöldi full-
orðinna manna hefði
ekki gætt vinnu
sinnar vegna þessa
leikfangs, og um
æruverðugan prest
var það sagt, að
hann hafi staðið
heila vetrarnótt
undir götu ljóskeri
og velt kúlunum.