Vikan - 19.12.1940, Blaðsíða 27

VIKAN, nr. 51, 1940
25
— Hittumst hinumegin! —
Verið þér sælir á meðan.
Hann sleppti hendinni. Sneri sér við og
tók um hurðarhúninn, en svo óþyrmilega,
að hann hraut af, án þess að hurðin opn-
aðist. Þá sparn hann fæti í hurðina, svo að
hún brotnaði, — og vatt sér út úr búðinni.
Verzlunarstjórinn stóð um stund sem
steini lostinn. Svo þaut hann út á eftir
Jóni. Hann sá stóra manninn þjóta af stað
og stefna til f jalls. En ekki gat hann feng-
ið af sér að kalla til hans og stöðva hann.
— Hann ætlar fjallaleiðina, tautaði
hann. Ekki inn dalinn. Svo að enginn verð-
ur á vegi hans.
Hann fór inn í skrifstofuna aftur. Ans-
aði engu, sem á hann var yrt í búðinni.
Settist þar við skrifborð. En var eirðar-
laus.
— Það er afleitt, tautaði hann. Æsing-
in hafði sjatnað við það, sem hann jós úr
sér, svo að honum var runnin reiðin. —
Slátri hann kúnni, þá er ekkert eftir. Og
hver úrræði hefir hann þá? Hann er víst
þverlyndari en svo, að hann segi sig til
sveitar. En sú æsing, sem í honum var. Og
f jandans geðvonzkan. Hann er litlu betri
en ég.
— En slíkan mann gæti ég notað, sagði
hann ennfremur við sjálfan sig. Hann er
víst tveggja manna maki við vinnu. Og
samvizkusamur, — það hefir hann alltaf
reynst vera. Það var reyndar synd, að ég
skyldi neita honum. Ég hefði vel getað
hjálpað honum til að koma fótunum fyrir
sig aftur — í stað þess sem ég reyndi að
ota honum á sveitina. Hví þá að láta hann
sitja og svelta þarna uppi í kofa-skriflinu ?
Þar getur hann aldrei bjargast, og síst nú,
er hann hefir misst allt sitt. Einnig láns-
traustið.
Hann sat um stund hljóður og hreyfing-
arlaus. Síðan reis hann hægt á fætur og
gekk fram í dyrnar.
— Jólin eru að ganga í garð, tautaði
hann; — honum fannst hann þurfa að af-
saka áform sitt með þeirri athugasemd.
— Hver ykkar hefir hest og sleða?
spurði hann bændurna.
Ýmsir sögðu til sín.
Hann valdi þann, er hann þekkti bezt.
Bað hann að finna sig inn fyrir. Og lokaði,
svo sem hægt var með brotnu hurðinni.
— Geturðu farið ökuferð fyrir mig? —
nú í nótt? — Inn á heiði, — í k'ofann,
þar sem Stóri-Jón á heima?
— Þarf þess í nótt?
Verzlunarstjórinn beit á vörina. Það lá
við að hann sleppti sér aftur. En svo gekk
hann til bóndans og hvíslaði að honum:
— Það v e r ð u r að vera í nótt. Þú
verður að sjá til að verða á undan hon-
um, með því að fara inn dalinn. Eða ná
honum — hann fór f jallaleiðina. Eina kýr-
in hans er í húfi. Þú veist að hann hefir
misst allt fé sitt. Eg varð hálf-ær áðan
og synjaði honum þess, sem hann bað um.
Hann var líka viti sínu f jær.
— Ég fer þá þegar í stað. Hvað á ég
-að gera?
— Færa honum ofurlítið af varningi.
Ég skal láta búa það út í flýti. Og á með-
an skrifa ég nokkrar línur, sem þú tekur
með þér. Sjáðu um að hann lesi þær. Er
færðin góð? Verður bjart í nótt? Heldurðu
að þér takizt þetta?
— Það held ég. Ég skal gera hvað ég
get. Ég fer þá að beita hestinum fyrir
sleðann.
*
Ekillinn náði göngugarpinum þar sem
saman koma f jallaleiðir og sveitavegur.
Hann fékk honum bréfið. Hinn braut
það upp og las. Síðan settust þeir sinn
hvoru megin á sleðann og óku áfram.
En aldrei mun ekillinn gleyma því, hve
kátlega Stóri-Jón komst að orði, er hann
hafði lesið bréfið:
— Nú er ég steinhissa! Hvað gengur að
manninum ?
(Saga þessi er þýdd, með leyfi höfund-
arins, af Árna Jóhannssyni úr „Jule-
kronen“ 1914).
FÆÐINGAKSTAÐUK
FKELSARANS.
Frh. af bls. 6.
ingarbæ Jeremíasar, sá ég þannig helli,
sem vel má ætla, að til hafi verið á dög-
um spámannsins. Þessir hellar voru einnig
notaðir til íbúðar, og til þess eru þeir
hentugir, því að í þeim er svalt á sumrin,
en hlýtt á vetrum.
Ef vér hugsum oss nú slíkt hús á dögum
Heródesar, verður frásögn jólaguðspjalls-
ins mjög svo skiljanleg.
Jósef, sem eftir öllum sólarmerkjum að
dæma hefir verið ættaður úr Betlehem,
hefir, strax þegar hann kom til bæjarins,
leitað til einhvers ættingja síns, sem átti
slíkt hús, enda er það miklu eðlilegra, held-
ur en að hann hafi farið í opinbert gisti-
hús, en vér vitum þó að þau voru til í
Betlehem, og miklu fyrr en þetta gerðist.
En ,,loftsalur“ þessa frænda hans, sem
notaður var handa gestum, var þá, því
miður, alskipaður öðrum gestum, og raun-
ar kann hann ekki við, að bjóða Maríu
gestingu þar, innan um ókunnuga, eins og
ástatt var fyrir henni, því að hún mun
hafa verið að því komin að taka léttasótt-
ina, og ekki vill hann úthýsa þeim, — enda
eru austurlandabúar yfirleitt gestrisnir.
Hann sér þá engin önnur ráð, en að búa
um þau í hellinum undir húsinu. Fénaður-
inn hefir sennilega verið úti, svo að ekki
eru skepnurnar til baga, og þarna er þá
líka kyrð og næði, sem María mun þarfn-
ast. Og svo er þykkt liellisloftið, að ekkert
þarf að heyrast upp í húsið, þó að hún
kunni að hljóða.
Og þarna fæðist svo frelsarinn. Og tóm
jata er notuð í vöggu stað, handa nýfæddu
barninu, — þetta er undur einfalt.
Ef vér hugsum oss, að atburðurinn hafi
gerst með þessum hætti, verðum vér auð-
vitað að spyrja, hvort þetta geti komið
heim við staðháttu í Betlehem.
Ekkert er því til fyrirstöðu.
I útjaðri borgarinnar er hin fræga ,,Fæð-
ingarkirkja“. Hún er sennilega elzta kirkja
heimsins, sem enn er notuð, og byggð fyrri
hluta fjórðu aldar.
Undir þessari kirkju eru margir mjög
fornir hellar, sem sýnilega hafa verið til
löngu áður en kirkjan var byggð. Og úr
einum þeirra, að minnsta kosti, hefir verið
utangengt.
Það er því margt, sem bendir til þess,
að kirkjan hafi verið byggð á grunnum
gamalla húsa, svipaðra því, sem lýst hefir
verið hér. Ekki stendur steinn yfir steini
af því, sem þá var ofanjarðar, en hellarnir
eru eins og þeir voru fyrir 2000 árum.
Einn af þessum hellum er talinn „fæð-
ingar-hellirinn“. Á silfurstjörnu í gólfinu
er letrað:
„Hér fæddist Jesús Kristur af Maríu
mey.“
Ekki er þó hægt að sanna það nú, að
þetta sé hinn rétti hellir. Vér getum aðeins
sagt, að þessu hefir verið haldið fram í
16 aldir, og að ekkert er það í hinni fornu
frásögn eða staðháttum viðvíkjandi, sem
rekst svo á, að þetta geti ekki verið rétt.
Hér verður ekki lýst þessum helli. Það
hefir verið gert svo oft og víða.
En dásamlega er það hrífandi, að koma
á þennan stað, þar sem kristnir menn
frá öllum löndum heims, í þúsunda tali,
hafa kropið á kné í 1600 ár, til þess að
þakka Guði í auðmýkt fyrir undrið, sem
öllum undrum er meira og dásamlegra:
Að guð gerðist maður.
Kithöfundurinn Lowell Tliomas.
Lowell varð frægur fyrir bókina „Æfintýri
Lawrence í Afríku“, sem segir frá fornfræðingn-
urn brezka, Thomas Edward Lawrence, er fór til
Arabíu til þess að starfa að fornminjagrefti, en
vann þar það þrekvirki að safna hirðingjaflokk-
um Arabíu saman í einn flokk og gerði Bretum
með þvi ómetanlegt gagn. Bókin er nýlega kom-
in út á islenzku.