Vikan - 19.12.1940, Blaðsíða 28

26
VIKAN, nr. 51, 1940
BLAÐASALINN.
Framh. af bls. 15.
P. bað Lissu að koma heim til sín. Nú er
dagurinn tengiliður á milli tveggja tilbreyt-
ingalausra endapunkta. Á morgnana sækir
hann blöðin á brautarstöðina. Á kvöldin
afhendir hann Lissu peningana. P. getur
ekki neitað Lissu um neitt. Eitt kvöldið
bað hún hann að lána sér rúmið hans
handa hinum eða þessum. Nú sefur P.
sjaldnast í rúminu sínu. Lissa sefur í því
hjá einhverjum mönnum, sem hann kann-
ast ekkert við.
Það ætti nú að fara að breytast, hugsar
P. á hverjum degi.
P. býr í timburskúr utan við bæinn, fyr-
ir utan verksmiðjurnar, fyrir utan fá-
tækrahverfin. Það er stundargangur þang-
að. P. fer aldrei með sporvagninum, gerði
hann það fengi Lissa tuttugu penningum
minna. En þetta er löng leið.
P. notar tímann til þess að hugsa og til
þess að verða fullþreyttur.
Þetta hefir verið drungalegur rigningar-
dagur. Fjöldinn hefir hraðað sér fram hjá
P. án þess að nokkur kæmi til hans. Á
svona rigningardögum er ekkert að hafa.
Ef P. hefði getað eignast vaxdúkstösku,
hefði það verið mikill munur. Þegar rignir
verður P. að geyma blöðin undir jakkan-
um. Þá sér enginn hvers vegna hann stend-
ur þarna. Og að hrópa, það getur hann
ekki. Auðvitað getur hann sagt: „Miinch-
ener Neueste“, ,,Frankfurter“ gefálligst,
komi einhver, sem hefir keypt blöð af hon-
um áður, en þá segir hann það feimnislega
í hálfum hljóðum.
1 dag fór Zeisig bóksali snemma heim úr
búðinni og gleymir að kaupa blað. Zeisig
hlýtur að hafa einhverja ástæðu til þess,
sem kemur P. ekki við. Litli bóksalinn
gengur fram hjá án þess að líta upp, hverf-
ur; P. fylgir honum með augunum og
gráa flókahattinum hans, þangað til hann
er orðinn svartur af regninu, svo hverf-
ur hann innan um hina hattana. Zeisig
leit aldrei við.
Skrifstofumennirnir þurfa að flýta sér
heim í hlýjuna. Einn þeirra fer án þess
að kaupa blað.
Og nú er komið kvöld. P. stendur eins
og vofa undir einu ljóskerinu. Regnið
skolar götuna svo að hún glansar og dreg-
ur úr ljósbirtunni. Það eru fáir á ferli. P.
er á heimleið, hund-gegndrepa. Þau eru of
mörg blöðin, sem hann geymir undir treyj-
unni. Reksturshallinn er mikill í dag. Hann
getur ekki skilað aftur blautum blöðum.
Og við hvert skref, sem P. stígur, finn-
ur hann tóman vasann slettast við lærið.
Allar götu, öll hús, sem ná í einhverja
ljósglætu að neðanverðu, verða að myrkri
uppi í regninu. P. fylgir einni húshliðinni
upp á við í gegnum það ljósgráa, það dökk-
gráa þangað til það er orðið svart. Ef til
vill er það himininn. Getur líka verið hluti
af húsinu, ef til vill með herbergi, og P.
hefði getað fengið að vera þar, ef hann
hefði viljað. Þá hefði hann ekki þurft að
ganga svona langt.
En P. gengur sína leið.
Hvað skyldi nú Lissa segja? P. heyrir
alveg greinilega, að Lissa er ekki mjúk á
manninn: — Þú ert reglulegur kúalubbi.
— Og svo íhugar P. langa stund hverju
hann eigi að svara. Á þessa leið, eitthvað
á þessa leið ætlar hann að segja, auðvitað
ekki alveg svona, en svona hér um bil: —
Taktu nú eftir Lissa, það er komið nóg
af þessu, nú verðurðu að fara. Eg sé um
mig og þú sérð um þig, Lissa.
En Lissa mun alveg áreiðanlega svara,
eins og hún hefir alltaf svarað áður, af því
að hún trúir ekki, að mér sé alvara. En í
kvöld er þetta hrein alvara. Lissa mun
áreiðanlega segja: — Hvað heldurðu, að
þú sér, afi?
En nú vill P., að breyting verði á þessu,
og hann ætlar að segja eitthvað svona: —
Heyrðu nú, Lissa. Ég hefi gefið þér allt,
peningana mína, rúmið mitt, heiður minn,
allt — nei, þetta dugar ekki. P. er alveg
hundvotur og Lissa mun áreiðanlega hlæja
að honum og segja: — Hefurðu nú líka
eignast heiður, afi? — Nei, svona þýðir
ekki að halda áfram. Nú veit P. alveg
ákveðið, hvað hann ætlar að segja. Og hann
staðnæmist á einu götuhorninu og virðir
sjálfan sig fyrir sér og það, sem gerist
nú. Svona, alveg nákvæmlega svona ætlar
P. að segja: — Lissa, ég er líka maður.
Og lengi getur maður umborið svívirðing-
arnar, en allt hefir sín takmörk, Lissa. Og
P. finnur, að hann verður að vera hörku-
legur í málrómnum. Og nú segir hann: —
I síðasta sinn hefir þú hórast í rúminu
mínu, Lissa. I síðasta sinn hefi ég kysst
þig, Lissa. Vertu sæl. Farðu og syndgaðu
ekki framar, Lissa.
P. heldur áfram í rigningunni. Nú geng-
ur hann hratt með föstum skrefum. Hann
hugsar um, að það geti orðið nauðsynlegt
að beita valdi við Lissu og kasta henni á
dyr. Þá það. Þá verður P. að gera það.
En þá mun nú Lissa sennilega hljóða og
þá mun einhver dólgurinn gefa sig fram.
P. sér strax dólgslegan mannræfil gægjast
fram úr myrkrinu og koma á móti honum
með steytta hnefana. En P. stekkur á hann
og rekur hann undir sig með einu höggi,
fleygir sér á hann ofan og grípur fyrir
kverkar honum: — Blóðsugan þín, þjófur-
inn þinn, kvikindið þitt, mannhundurinn
þinn, segðu eitthvað ef þú getur, segðu
eitthvað, guli níðingurinn þinn. Ha, ertu
dauður, hrædýrið þitt. Og P. dregur líkið
yfir í rúmið. Hvernig þykir þér rúmið mitt,
afskræmið þitt, ha? — Og P. breiðir út
faðminn, frjáls, — frjáls héðan í frá.
Og athafnir hafa fylgt með orðum og
hugsunum. P. hefir rétt sig upp, hann
gengur hraðara, réttir út faðminn. Allt í
einu heyrir hann hringla í glerbrotum.
Hann kennir sársauka í hendinni. Hann
hefir rekið hana í gegnum gluggarúðu í
fátæklegu húsi, sem hann þekkir ekki.
P. stendur kyrr, — það koma sjálfsagt
einhverjir. Þeir koma líka: innan úr hús-
inu, utan af götunni. Þeir slá hring um P.
Hann sér hnefana alveg við nefið á sér.
— Fyrirgefið, segir hann, — ég var ann-
ars hugar. Lögregluþjónn skrifar nafn,
heimilisfang, atvinnu, og lítur á blöð hans.
Blaðasali P., númer ellefu, staður hjá Ráð-
húsinu. — Hvort P. geti greitt rúðuna? —
Hvað kostar hún ? — Tvö mörk. — P. lítur
niður fyrir sig. Öll blöðin liggja á götunni.
Svona mörg blöð á hann óseld. Þá á P.
ekki tvö mörk í vasanum. — Ekki í dag,
segir P., en ef til vill á morgun. — Hvort
hann geti ekkert greitt ? — Þér getið feng-
ið það, sem ég hefi. Og P. leitar með blóð-
ugri hendinni í vasanum: — Eitt mark og
sextíu og fimm pfennig.
P. má fara. Hann heyrir lengi háðs-
hrópin á eftir sér.
Hann brýtur heilann um, hvaðan þau
hafi komið öll orðin, sem hann dengdi yfir
mann, sem hann þekkti ekkert.
Það hlýtur að mega gera þetta, án þess
að viðhafa því líkt orðbragð.
Hann er kominn út á þjóðveginn. Þar
glampar ekki á neitt malbik og þar er
langt á milli húsanna.
Ef P. héldi nú áfram og beygði ekki út
af veginum hjá ljóskeri númer níu? Ef
P. færi nú ekki heim í skúrinn, sem hann
sér eins og óljósan skugga skammt frá,
ekki fram hjá honum aðeins í kvöld, held-
ur kæmi þangað aldrei aftur ? — Lissa hef-
ir mikið, ákaflega fallegt, rautt hár, fann-
hvítt andlit og hátt, hvelft brjóst.
Og P. minnist þess, hvernig hún var í
fyrsta sinn, þegar hún kom til hans. Litl-
ir, spriklandi fætur, háir, grannir legg-
ir, og mjúk hné. Stuttur kjóll, þröngur um
lendarnar, þessi yndislegu brjóst, sem
gengu í bylgjum, holdgranna, hvíta andlit-
ið og allt þetta logandi hár.
Og P. hefir beygt út af veginum undir
ljóskeri númer níu. —
En til hvers er það, þegar P. hefir engin
not af fegurð hennar, þegar Lissa er bæði
frek og grimm.
P. er kominn alla leið að kofanum. Lissa
hlýtur að vera heima, það sézt ljósglæta
í gluggaborunni.
1 kvöld verður P. að biðja Lissu að fara.
Hann ætlar að gera það ósköp gætilega,
svo að það særi hana sem allra minnst.
Það marrar í hurðinni, þegar P. opnar
skúrinn. Hann hefir gleymt rösku skref-
unum. Reiðin er fokin út í veður og vind.
Hann hikar, þokar sér hægt inn í þessa
skuggálegu herbergiskytru, sem honum
virðist verri en hið aumasta dýrahreysi.
Kertaljós logar í blikkdós á borðinu, og
varpar daufum bjarma um herbergið, en
loft og gólf og allir krókar eru í skugga.
P. rétt grillir hvernig járnrúmið hans
myndar dekkri skugga í þessu hálfrökkri.
Kassana þrjá, sem eru í kringum borðið
í staðinn fyrir stóla, sér hann ekki, og
ekki heldur myndirnar, sem hann hefir
klippt úr gömlum blöðum og límt upp á
veggina, til þess að gera ofurlítið nota-
legra í kringum Lissu.
Lissa sér hann. Hún situr framundan
ljósinu og reykir vindling. Hún styður
höndunum undir hökuna og hallar höfðinu