Vikan - 22.08.1991, Blaðsíða 31

barnsburð og tryggja þannig
að barnið verði fyrir áfalli, ein-
mitt á því tímabili sem vitað er
að barnið er viðkvæmast fyrir
aðskilnaði við móðurina. Full-
nægja þarf þörfum barnsins
örugglega og tafarlaust og það
er mjög skaðlegt fyrir börn að
þurfa að gráta sig í svefn.
Aldrei má leggja hendur á
börn eða ógna þeim á annan
hátt. Slíkt ofbeldi getur eyði-
lagt öryggistilfinningu barnsins
og aukið á vantraust.
ÓTÍMABÆR
KOPPSÞJÁLFUN
Börn ná ekki valdi yfir enda-
þarmsstarfsemi sinni fyrr en
átján mánaða gömul. Æskilegt
er að barnið ákveði sjálft hve-
nær það vill byrja að nota kopp
og að foreldrar hafi hvorki letj-
andi né hvetjandi áhrif þar á.
Ef börnum er gefið fullt sjálf-
ræði I þessum efnum taka þau
upp á sitt eindæmi að nota
koppinn á bilinu tveggja til
þriggja ára. Ótímabær kopps-
þjálfun (þ.e. áður en barnið er
orðið átján mánaða gamalt)
sviptir barnið framtakssemi
sem felst í því að læra að
stjórna hægðum sínum á eigin
spýtur. Sigmund Freud, Wil-
helm Reich og fleiri sál-
fræðingar hafa jafnframt bent
á kynferðislegt gildi heilbrigðr-
ar koppsþjálfunar. Að þeirra
mati er nautnatilfinningin sem
því fylgir mun mikilvægari fyrir
þroskaferil barnsins en I fyrstu
mætti halda.
Á þessu aldursskeiði er
barniö að læra að treysta á
eigin vilja og getu. Það þarf að
geta aðgreint sig frá móðurinni
og fundið til sín sem sjálfstæð-
ur einstaklingur. Ef barnið er
knúið til að ná stjórn á hægð-
um sínum áður en það hefur
þroska til verður það að hemja
öndunina og herpa ýmsa
vöðva líkamans. Hér er eink-
um átt við vöðva í rassi, lærum
og mjaðmagrindinni. Strengdir
vöðvar á þessum stöðum
minnka vellíðunarkennd frá
mjöðmunum og trufla kynferö-
issálþróun barnsins. Þetta er
því miður alltof algengt í okkar
samfélagi þar sem margar
mæður keppast við að kenna
börnum sínum að nota kopp
sem fyrst og verða stoltari þvl
fyrr sem barnið temur sér þá
iðju.
SJÁLFSFRÓUNARBANN
Börn uppgötva snemma hvílík
nautn er í því að fitla við kyn-
færin. Margir foreldrar reyna
að draga athygli barnsins að
einhverju öðru eöa hindra það
á annan hátt I að svala þannig
kynþörfum sínu. Sjálfsfróun-
arbann er þaö alversta í upp-
eldi barna. Ekki er óalgengt að
kynferðisleikjum barnsins sé
svarað með refsingum, hótun-
um eða sviptingu á ást.
Fjandsamleg viðhorf til kynlífs-
ins eru á okkar tímum yfirleitt
ekki sett í orð. Þau liggja hins
vegar í andrúmsloftinu innan
heimilisins. Raddblær foreldr-
anna, svipurinn sem settur er
upp þegar rætt er um kynferð-
ismál og hin sérstaka þögn um
þessi mál segja barninu sína
sögu. Feimni eða ótti við að
sýna öörum kynfæri sln er yfir-
leitt orðinn traustur I sessi á
þessum aldri. Sjálfsfróunar-
bann, tepruskapur með líkam-
ann og skortur á líkamlegri
ástúð er stór hluti af því upp-
eldi sem leggur kynferðislegar
hömlur á börnin. Afleiðingin
verður I sumum tilvikum ó-
meðvituð andúð á kynlífi.
Geysilega margt þarf að
breytast I samfélaginu og gild-
ismati stjórnvalda ef ástandið I
uppeldismálum á að þróast til
betri vegar. Fyrsta skrefið I þá
átt hlýtur að vera aukin um-
ræða og fræðsla um þarfir
smábarna og barnauppeldi.
▲
Dr. Wilhelm Reich (1987-1957)
var í lok fyrri heimsstyrjaldar-
innar einn af nánustu lærisvein-
um Sigmunds Freud. Uppgötv-
anir hans á sviði líkamstjáning-
ar og hvernig maðurinn notar
vöðvakerfið sem hemlakerfi til
þess að stöðva framrás
tilfinninga leiddu hann fljótt út
fyrir raðir sálgreinenda.
Uppgötvanir hans á sviðum
eins og kynferðismálum,
líkamstjáningu og sambandi
líkama og huga hafa haft djúp
áhrif á vísindi og menningu
okkar tima. Reich var frumkvöð-
ull á sviði heildrænnar heilsu-
fræði. Gestalt-meðferð og
frumópiækningar Arthurs
Janov, ásamt ógrynni af
sállíkamlegum aðferðum, eru
undir miklum áhrifum frá Reich.
Hann setti fram djarfar tillögur
varðandi uppeldismál sem nú
fyrst er verið að taka til
alvarlegrar umhugsunar.
Wilhelm Reich taldi að megin-
orsök fyrir árásarhneigð og
ofbeldi væri skortur á snertingu
í bernsku og kynferðisleg
bæling á unglings- og uppvaxt-
arárum.