Vikan - 25.02.1993, Qupperneq 21

NORÐMAÐURINN EYVIND FROEN HEFUR VAKIÐ MIKLA ATHYGLI
FYRIR KENNSLU SÍNA Á NÁMSKEIÐUM UM HJÓNABANDIÐ OG
FJÖLSKYLDUNA
kvæða hluti í för með sér eða
jákvæða. Þarna þurfum við að
geta skilið á milli.“
ORÐ OG GERÐIR
„Það mikilvægasta í hjóna-
bandi annars vegar og sam-
skiptum foreldra og barna
hins vegar er tjáningin. Tök-
um dæmi: Nýgift hjón eru
mjög ástfangin og hamingju-
söm. Tíminn líður og einn
góðan veðurdag eru þau farin
að særa hvort annað - ekki af
því að þau hafi ætlað sér það.
Staðreyndin er sú að maður-
inn fer að særa konuna sína
án þess að vita af því, hann
gerir sér ekki grein fyrir því.
Hún særir hann einnig án
þess að gera sér Ijóst hvað
hún er að gera.
Við verðum að vera þess
meðvitandi að tjáskiptin eru
ekki bara munnleg - við segj-
um maka okkar líka ýmislegt
með hegðun okkar. Ég get
gengið til konu minnar, faðm-
að hana að mér og sagt: „Ég
elska þig.“ Þetta geri ég
kannski þrisvar á degi hverj-
um og alltaf eftir máltíðir. En
ef hegðun mín gagnvart kon-
unni minni segir hið gagn-
stæða þá trúir hún ekki orðum
mínum. Við höfum lært að
tala með munninum en við vit-
um ekki alltaf að við tölum líka
ákveðið mál með gerðum
okkar og framferði. Þetta mál
er mjög áhrifamikið, maki þinn
skilur það og tekur mark á
því. Af þessum sökum verða
margir árekstrar. Við gefum
okkur ekki nægan tíma til að
tjá okkur hvert við annað og
gerum það oft ekki á réttan
hátt.
Tökum annað dæmi: Ég er
mikið að heiman, allt upp í tvö
hundruð daga á ári. Þegar ég
kem heim úr löngu ferðalagi
hefur konan mín mikla þöri
fyrir nærveru mína og að vera
í góðu sambandi við mig. Hún
hefur hlakkað til endurfund-
anna og sér fyrir sér að nú fái
hún tíma til að ræða ótal hluti
við mig, allt sem hún vildi
segja mér en gat ekki á með-
an ég var í burtu. Dagana
sem ég var að heiman
hringdu fjölmargir og spurðu
eftir mér. Konan mín kann
ekki að segja ósatt og sagði
því öllum að ég kæmi heim
þennan dag og á tilteknum
tíma. Hvað heldur þú að ger-
ist þegar ég geng inn um
dyrnar heima hjá mér? Jú,
síminn byrjar að hringja og ég
þarf að sitja tímunum saman
og ræða við alla þá sem hafa
beðið eftir að ná tali af mér.
Konan mín skilur þetta fram-
ferði mitt en hún fær ósjálfrátt
á tilfinninguna að ég taki allt
þetta fólk fram yfir hana. Hún
veit að svo er ekki og skyn-
semin segir henni að ég þurfi
að tala við fólkið vegna at-
vinnu minnar en tilfinningarn-
ar segja annað og það verð
ég að skilja.
Það rétta er að þegar ég
kem heim þá faðma ég kon-
una mína og tek símann úr
sambandi um leið. Með þessu
framferði mínu er ég að segja
við hana að ég elski hana og
mér þyki vænt um hana, að
hún sé mér mikils virði og ég
vilji miklu fremur verja þessum
tíma með henni heldur en
skjólstæðingum mínum sem
tengjast starfinu - þeir geti
beðið þangað til betur standi á.
Þetta litla dæmi á eins vel
við hvort sem um er að ræða
samband hjóna eða foreldra
og barna. Táknmál af þessu
tagi er ef til vill ennþá mikil-
vægara þegar börnin eiga í
hlut.
Hvernig komum við fimm
ára barni í skilning um að okk-
ur þyki ofurvænt um það? Ég
á tuttugu og sex ára gamlan
son, tuttugu og eins árs
gamla dóttur og aðra sem er
sex ára. Ég get gengið til
þeirrar yngri, tekið hana upp
og sagt: „Rebekka, pabbi
elskar þig.“ Það er gott að
geta sagt þetta en hætt er við
að barnið skilji ekki þessa full-
yrðingu sem skyldi - þetta eru
bara orð. Aftur á móti get ég
gert eitthvað sem sýnir henni
fram á að ég elski hana. Ég
segi þetta stundum við hana
ocj þá svarar hún einfaldlega:
„Eg veit það, þabbi.“ Ég
spurði hana þá á móti:
„Hvernig veistu það, Re-
bekka?“ Þá brosti hún til mín
og sagði: „Pabbi, þú ert að
sýna mér það?“ En það er
ekki vegna þess sem ég
sagði heldur vegna þess að
hún upplifir þetta þegar ég tek
hana upp og faðma hana.
Hún er vön því og oftar en
ekki fylgir meira í kjölfarið,
tíminn og samveran."
TÍMI TIL SAMVERU
„Við þurfum að hafa það í
huga að tfminn er ákaflega
mikilvægur, tíminn til sam-
veru. Og ef við höfum hann,
hvernig er þá samverunni
háttað? Ég get ekki tekið sex
ára gamla dóttur mína upp,
sett hana á stól fyrir framan
mig og sagt: „Rebekka, nú
ætlum við, þú og ég, að eiga
samveru svolitla stund.“ Slíkt
gengur auðvitað ekki. Hvernig
á ég þá að bera mig að? Ég
veit að þegar ég kem heim
kemur hún hlaupandi til mín,
prílar upp í fangið á mér og
ég tek hana upp. Líkamleg
snerting er litlum börnum
nauðsynleg. Síðan gef ég
henni tíma og einbeiti mér að
sambandinu við hana. Hún
hefur til dæmis gaman af því
þegar ég leggst á fjóra fætur
og þykist vera eitthvert dýr.
Þetta gerir hún líka og síðan
látum við okkur rúlla saman á
gólfinu. Ég lyfti henni upp í loft-
ið, bretti upp peysuna og kyssi
hana á magann. Þá sprellar
hún með löppunum og hrópar
af ánægju. Um leið upplifir hún
að föður hennar þykir vænt um
hana og hafi gaman af sam-
verunni við hana.
Ég á aðra dóttur sem er
tuttugu og eins árs. Hún
þarfnast einnig samveru og
góðs sambands við föður
sinn. Ef ég tæki hana og lyfti
henni upp í loft, bretti upp
peysuna og kyssti hana á
magann hlyti ég að eiga við
alvarlegan vanda að striða.
Ég verð því að bjóða henni
upp á annars konar samveru
en hinni. Engu að síður er
þörfin jafnmikil hjá henni.
Staðreyndin er aftur á móti sú
að þegar börnin verða stálpuð
gefa þau sér minni tíma til
samveru við foreldana, þau
„Óttinn við kjarnorkustyrjöld
er aðeins á yfirborðinu því
að börnin hafa aðeins heyrt
um hana talað. En óttinn
við að foreldrarnir eigi ef til
vill eftir að skilja er mjög
rikur í barnssálinni.“
4. TBL. 1993 VIKAN 21