Vikan - 25.03.1993, Blaðsíða 23

sú að ég bæði leik og leikstýri auk þess sem
ég tek þátt í framleiðslunni. Ég gerði samning
við Twentieth Century Fox þar sem ákveðin
var svolítil fyrirframgreiðsla og síðan fengi ég
ákveðinn hlut af sölu myndarinnar. Það er
mér því mikils virði að hún gangi vel. Við urð-
um að gæta okkur á því að kostnaðurinn færi
ekki úr böndunum en í allt kostar myndin um
42 milljónir dollara sem er býsna mikið. Menn
eru orðnir varkárari í þessum efnum upp á
síðkastið, vilja ekki gera of dýra hluti sem ekki
borga sig. Allir vilja þéna peninga og út á það
gengur þetta að sjálfsögðu.
Ástæðurnar fyrir því að óg tók þetta að mér
eru margar. Ég hafði heyrt að David Mamet
væri að skrifa kvikmyndahandrit sem fjallaði
um valdamikinn verkalýðsleiðtoga, Jimmy
Hoffa að nafni. Ég hef fylgst vel með því sem
David hefur skrifað í gegnum árin og séð kvik-
myndir hans og leikrit. Hann er frábær rithöf-
undur að mínum dómi. Þegar ég las handritið
leist mér mjög vel á það. Það kom mér
skemmtilega á óvart hvernig persónu David
hafði búið til úr Hoffa. Ég vissi ekki mikið um
hann en það var yfirlýst skoðun yfirvalda og
almennings í Bandarikjunum að hann hafi
verið persóna á borö við mafíuforingjann Al
Capone. Mér þótti skemmtilegt að fá tækifæri
til að kynnast þessum manni betur og fékk þá
allt aðra mynd af honum. Ég fór að kunna vel
við hann og það álit mitt á honum hefur ekki
breyst enn.
Ég hef verið spurður að því hvort ætlun
okkar hafi verið að hvítþvo persónu Hoffa.
Það er langt í frá. Ég er þeirrar skoðunar að
við höfum reynt að lýsa honum með kostum
hans og göllum, hann var ekki eins slæmur
og fólk hefur haldið, alls ekki. Hann gerði ótrú-
lega hluti fyrir félag sitt, sterkustu verkalýðs-
samtök Bandaríkjanna, og verkalýðshreyfing-
una í Bandaríkjunum yfirleitt. Hann hefði þess
vegna getað sómt sér vel sem forseti Banda-
ríkjanna, hann hafði sannarlega hæfileika í þá
veru, ekkert síður en að vera forseti samtaka
vörubílstjóra. Hann var hetja á sína vísu.
Hann átti viðskipti og samskipti við misgóða
pappíra en það er ekki þar með sagt að hann
hafi verið bófi, alls ekki. Málin hefðu horft
öðruvísi við ef hann hefði stjórnað og gefið
fyrirskipanir um glæpi með því að lyfta upp
litla fingri. Hann var alls ekki þannig. Hann
gerði meira fyrir verkalýðshreyfinguna en
nokkur samtíðarmanna hans.“
LÉK SÉR MEÐ ELDINN
- Þú trúir ekki að Hoffa hafi tekið þátt í glæpa-
starfsemi og telur að ásakanir um spillingu
hafi ekki verið réttmætar.
„Við vitum aðeins að Hoffa hv; rf sþorlaust
30. júlí 1975 en enginn veit mað vissu hvað
gerðist. Hoffa átti alla tíð marga ö undarmenn
og margir vildu ná völdum í vurkalýðsfélagi
hans og var mikið í mun að hann kæmist ekki
aftur til valda, þar á meðal Fitzsimmons sem
settist í forsetastólinn þegar Hoffa var kominn
í bak við lás og slá. Hoffa hafði ótrúlega fjár-
muni á valdi sínu og notaði þá meöal annars
til að lána ýmsum einstaklingum og fyrirtækj-
um, jafnvel þeim sem voru bendlaðir við mafí-
una. Hann ávaxtaði féö með lánastarfsemi og
meðal annars af þessum sökum náðu sam-
tökin að eflast svo mjög á meðan Hoffa var
þar við stjórnvölinn. Hann var að leika með
eldinn í mörgum tilvikum en eftir því sem ég
hef komist næst hafði hann alltaf stjórn á hlut-
Atriöi úr Hoffa. Nokkrir félagar úr The International Brotherhood of Teamsters, sem létu
Danny DeVito leikstjóri og leikari leggur á
lifió í verkfallsátökum, kvaddir hinstu kveóju.
ráöin meó Jack Nicholson aóalleikara.
var lokið voru þau systkinin einnig á meðal ör-
fárra útvaldra sem fengu að sjá myndina í
endanlegri gerð, hún var ekki sýnd opinber-
lega fyrr en þau höfðu gefið samþykki sitt.
Þau voru mjög ánægð.
Það má segja frá því að Jimmy yngri kom á
vettvang þegar við vorum viö tökur í Detroit. í
matarhléi kom hann að þar sem Jack sat og
hvíldist og var að næra sig. Jack var farðaður
og í fullu gervi þegar Jimmy kom að honum.
Hann varð alveg stjarfur eitt augnablik og
sagöi: „Þetta er faðir minn.“ Hann kom ekki
aftur. Einn daginn sendi hann okkur aftur á
móti heiðursfána verkalýðsfélagsins sem
byggð á staðreyndum úr lífi Hoffas en stund-
um færð nokkuð í stílinn eftir skáldlegu innsæi
höfundarins. Faðir Davids var lögfræðingur
verkalýðsfélags og því eru þessi hlutir mjög
tengdir lífi hans og fjölskyldu. Það sem gerist í
myndinni er aö þar er leitast við að spanna
tímabiliö frá því hann byrjar að sinna verka-
lýösbaráttunni á fjórða áratugnum og fer
smám saman að færa sig upp á skaftið. Hann
verður síðan forseti samtaka vörubílstjóra
1957, The Teamsters, og gerir þau að stór-
veldi á einum áratug en 1967 er hann settur í
fangelsi eftir mikil réttarhöld sem Ftobert
Frh. á bls. 45
unum og geröi sér fulla grein fyrir því hvað
hann var að gera. Því miður var Fitzsimmons
ekki eins sterkur persónuleiki og Hoffa. Hoffa
hafði algjöra yfirburði um það leyti sem hann
hvarf en þá var talið víst að hann hefði 85 af
hundraði atkvæða innan samtakanna.
Við eftirgrennslan vakti þaö athygli okkar
Jacks að Jimmy Hoffa hafði aldrei lífverði í
þjónustu sinni, þrátt fyrir þá staðreynd að
margir litu hann hornauga og vildu hann jafn-
vel feigan. Hann virtist grunlaus um að hann
ætti sér einhverja óvini, hann vildi að minnsta
kosti ekki trúa því vegna þess að hann taldi
sig ekki hafa gert neitt á hlut annarra."
„ÞETTA ER FAÐIR MINN"
- Höfðuð þið samráð við fjölskyldu Hoffa við
gerð myndarinnar?
„Þegar ég fékk handritið í hendurnar og
hafði sett mig rækilega inn í hlutina hafði ég
samband við son Hoffa og alnafna sem er
lögfræðingur verkalýösfélags í Detroit. Þetta
var vissulega viðkvæmt mál fyrir fjölskylduna
sem stóð að sjálfsögðu ekki á sama um
hvernig einhverjir menn í Hollywood segðu frá
lífi föður þeirra og túlkuðu það. Jimmy las
handritið og ég reyndi að sannfæra hann um
að líklega yrði myndin til þess að gefa um-
heiminum sannari mynd af föður hans og
breyta afstöðu fólks til hans. Ég sagði honum
jafnframt að ég væri einn þeirra fjölmörgu af
minni kynslóð sem myndu eftir Hoffa úr sjón-
varpi en væri þeirrar trúar að hann hefði ekki
alltaf verið með hreint mjöl í pokanum og
hefði verið hliðhollur mafíunni. Ég ræddi
einnig við dóttur Hoffa, Barböru Ann, sem er
dómari í St. Louis. Þegar vinnslu myndarinnar
í hlutverki lögfræöingsins í The War of the
Roses sem hann leikstýrói einnig.
hann vinnur fyrir. Barbara sendi okkur mjög
hlýlegt bréf sem við metum mikils. Ég kom
reyndar með það hingað til Parísar en
gleymdi því uppi á hótelherbergi. Viltu að ég
sæki það?“
HUGSJÓNAMAÐUR
„Við fylgdum handriti Davids eins og kostur
var en sagan sem hann segir er að sjálfsögðu
6.TBL. 1993 VIKAN 23