Vikan - 25.03.1993, Page 36

OFFITA • OFFITA
fitnar viö notkun þeirra.
Segja má aö offita sé oröin
velmegunarvandamál. Meö
rannsóknum hefur veriö sýnt
fram á aö offita eykst meö
vaxandi þjóöartekjum. Þetta
kemur heim og saman viö það
aö offita er algengari í Banda-
ríkjunum en í Evrópulöndum.
Þetta þarf ekki aö koma okkur
á óvart því í þessum löndum
býr fólk viö ríkulegt framboð á
matvælum en hreyfir sig í lág-
marki.
HVAÐ ER TIL RÁÐA?
íslendingar eru velferöarþjóð.
í verslunum svigna hillur und-
an freistandi matvörum, meira
og minna næringarríkum - og
það er staðreynd aö stór hluti
þjóöarinnar er umfram kjör-
þyngd. í stórmörkuðunum er
síöan komið fyrir sælgæti við
kassann. Hvaöa húsmóöir
kannast ekki viö aö ganga
fram hjá þessu, annaðhvort
með þreytt barn, nýkomiö
heim af leikskóla, sem byrjar
aö suða: Mamma, viltu kaupa
nammi - eöa hún horfir sjálf á
þessar freistingar meöan beð-
iö er. Hugsuninni skýtur upp:
Mikið væri nú notalegt aö eiga
eitthvað til aö gæða sér á í
kvöld við sjónvarpið - eöa til
afsökunar á eigin neyslu: Ef
einhver kíkir nú inn í kvöld
þarf ég aö eiga eitthvað meö
kaffinu.
Kaupmaöurinn fæst örugg-
lega ekki til aö breyta um
staösetningu á þessum for-
boönu sætindum því hann
þarf að selja sitt. Þaö er bara
okkar að bíta á jaxlinn og
neita okkur um kaupin.
Verslanir bjóöa líka upp á
alls konar varning til megrun-
ar, allt frá hágæöa megrunar-
efnum og niöur í hættulega
svikakúra.
Heilsuræktarstöövar bjóöa
upp á átak í megrun, næring-
arfræðingar styöja viö bakiö á
fólki meö leiðsögn um matar-
æði og svo er þaö góöa
gamla aöferöin aö taka sjálfan
sig taki, breyta um mataræði
og auka hreyfinguna.
HVAÐ EIGUM
VIO AÐ VEUA?
Það fyrsta sem þú skalt gera
er aö taka ákvöröun um aö
grenna þig og ef kílóin eru
mörg þarftu aö sætta þig viö
aö þetta sé langtímamarkmið
sem getur jafnvel tekið tals-
veröan tíma. Þetta er vinna
sem þú vinnur sjálf(ur), þaö
gerir þetta enginn fyrir þig.
Þetta er þitt vandamál, þú get-
ur ekki kennt neinum öðrum
um.
Síðan skaltu velja hvaða
aðferö þú ætlar aö nota. íhug-
aöu vel og vandlega þaö sem
er á boðstólum. Hvernig er
heilsufar þitt? Hvernig hreyf-
ing hentar þér best eins og
er? Hvaö segir buddan?
Tökum fyrsta tilboð, sem
auövitað er þaö besta. Breyttu
algjörlega um mataræði. Þú
getur nýtt þér einingakerfið
sem fylgir NUPO-létt megrun-
arkúrnum og fylgdi hér með
blaðinu 1. okt. sl. og síðan 1.
tölublaöi 1993. Talið er aö
meöalbrennsla konu sé 2400
hitaeiningar á sólarhring en
karlmenn brenni aö meöaltali
2850 hitaeiningum á sólar-
hring. Ef viö minnkum hitaein-
inganeysluna um meira en
helming - eöa niður í 1250
hitaeiningar sem eru þá tutt-
ugu einingar úr einingakerfinu
- getum viö reiknað út mögu-
leika okkar á því aö léttast.
Þarna er reiknað meö með-
albrennslu einstaklings en
auövitað er hún einstaklings-
bundin og ýmsir þættir sem
spila inn í þaö dæmi, svo sem
hreyfing og aldur. Ennfremur
ber aö hafa í huga atriði sem
við viljum helst horfa fram hjá
en þaö er aö sá sem fer mjög
oft í megrun og fitnar aftur
hefur haft neikvæö áhrif á lík-
amsbrennslu sína. Auk þess
er ýmislegt fleira sem hefur
áhrif, svo sem sjúkdómar,
lyfjanotkun tengd þeim, aldur
og mjög margt fleira.
Gerum ráö fyrir að þú sért
meðal-Jóninn og getir miðaö
þig við þetta dæmi. Þá sérðu
aö það tekur ákveðinn tíma
aö losna viö kílóin sem þú
ætlar að losna við, hvort sem
þau eru bara fimm eöa fimm-
tíu.
Af dæminu hér á undan
getur þú reiknaö út hve lang-
an tíma þetta tekur og því
skaltu horfa fram á viö. Ef um-
framþyngdin er mikil er ekki
von til aö aörir sjái breytingu á
þér fyrr en eftir tfu kíló. Þaö er
erfitt aö strita og fá ekki undir-
tektir - horföu samt fram á
viö. Fötin segja líka sína
sögu.
AÐFERÐIN SEM ÞÚ
ÆTLAR AÐ NOTA
Fyrst nefndum við að breyta
um mataræöi, þar sem þú
getur notaö einingarnar sem
aðstoð. Þegar þú velur eining-
arnar þarftu aö huga vel aö
efnasamsetningu fæöunnar.
Það er nauðsynlegt aö þú fáir
ákveðiö magn aö efnum sem
teljast lífsnauðsynleg og því
Lágmark er aö þú notir 6
grænar einingar sem er þá 18
grömm af trefjum. Þá eru eftir
4 sem þú gætir ráöiö til hvers
væru notaðar. Þessar eining-
ar mætti því nota í eitthvað
feitt eöa sætt, til dæmis smjör
eða marmelaði á brauðið. í
flestum tilfellum væri best aö
eyða þeim í trefjar og kolvetni.
NUPO-LÉTT
NÆRINGARDUFTID
Ein er sú leið til megrunar
sem ég nefni hér síðast en er
ekki síst. Þaö er NUPO-létt
Kona:
Dagleg orkuþörf u.þ.b 2400 hitaeiningar
20einingar 1250 hitaeiningar
Daglegur mismunur 1150 hitaeiningar
Þaö sem vantar er þá tekið af fitubirgðum líkamans en um-
reiknað í fituvef er 1 gramm af fituvef jafnt og 7 kkal. Rýrnun
á fituvef er því 1150x7 = 165 grömm af fita á dag eöa um þaö
bil 1,2 kíló á viku.
Karlmaður:
Dagleg orkuþörf u.þ.b. 2850 hitaeiningar
20 einingar 1250 hitaeiningar
Daglegur mismunur 1600 hitaeiningar
Umreiknaö í líkamsfitu á sama hátt eru þetta 230 grömm af
fitvef á dag sem tapast eða 1,6 kíló á viku.
má alls ekki svelta sig eöa
boröa einhæfa fæöu. Þaö er
því ekki nóg að telja hitaein-
ingarnar. Þaö efni sem okkur
ber fyrst og fremst að gæta aö
er prótín eða eggjahvítuefni.
Okkur er nauðsynlegt aö fá
56-70 grömm af prótíni á dag.
(Hærri talan er fyrir karla.)
Fái fólk ekki nægjanlegt
prótín fer líkaminn aö ganga á
magra vööva, bein og innri
lífæri, meö öðrum orðum, fólk
byrjar aö melta sjálft sig.
Bláu einingarnar eru prótín-
einingar. Hver blá eining, sem
inniheldur 62,5 hitaeiningar,
inniheldur 7 grömm af prótíni
aö meöaltali. Þú þarft aö forö-
ast unnar kjötvörur og feitar
mjólkurvörur því að úr þeim
færöu minna prótín. Þar getur
hver eining farið niður f 3,5
grömm af prótíni. Ef þú velur
9-10 bláar einingar og sleppir
þessum unnu kjötvörum og
borðar heldur magrar mjólkur-
vörur en feitar ertu örugg(ur)
meö prótínin. Síöan er hvern-
ig þú velur þessar 10 einingar
til viöbótar. Þér er nauðsyn aö
fá ákveöiö magn af trefjum til
aö meltingin haldist í lagi.
næringarduftiö.
Þeir sem hafa lesið 19. og
20. tölublaö Vikunnar hafa
varla komist hjá aö lesa þaö
sem skrifað hefur verið um
NUPO-létt næringarduftiö.
Fyrir þá sem ekki hafa kynnt
sér það sem um er aö ræða
skal gerö grein fyrir hvað
NUPO-létt er.
Nafniö sjálft bendir til inni-
haldsins. NUPO er samsett úr
ensku oröunum nutrician
powder, sem þýöir einfaldlega
næringarduft. Þaö sem gerir
svo snjallt aö nota sér NUPO-
létt til megrunar er aö hver
dagskammtur, sem er 5/6
mælistaup af duftinu hrist út í
2-3 dl af vatni, inniheldur full-
komna næringu fyrir hvern
einstakling, 5 mælistaup fyrir
konur en 6 fyrir karla. Munur-
inn er fólginn í mismunandi
prótínþörf kynjanna.
Þegar þess er gætt aö nota
allan dagskammtinn þarf eng-
ar áhyggjur aö hafa af nær-
ingarefnum, hvorki vítamín-
um, steinefnum eða ööru sem
líkaminn þarf. Prótínin eru
byggö úr efnum sem nefnd
eru amínósýrur en þaö er
36 VIKAN 6. TBL. 1993