Vikan - 08.08.2000, Síða 18

Ertu eins onlBBihín?
Hvort sem ykkur mæðgunum
kemur illa saman eða bið
eruð góðar vinkonur þa uefur
móðir þín líklega verið einna
áhrifamesti mótunarvaldur-
inn á æsku- og fullorðinsár-
um hínum og á bar af leið-
andi míkinn hátt í bví hvers
konar kona hú ert í dag.
- Við lærum af mðmmu
~ „Allir elska mæður sínar!
^ Jafnvel fólk sem hatar mæður
sínar elskar þær,“ segir Meg
ra Ryan í kvikmyndinni French
^ Kiss. Þar hittir hún naglann á
<= höfuðið hvað varðar hin oft á
tíðum flóknu samskipti
mæðgna því það er ætlast til að
~ við elskum konurnar sem
<u fæddu okkur í heiminn, sama
h~ hvað á gengur. Samt finnst okk-
ur hvimleitt að vera líkt við
mæður okkar, við förum í varn-
arstöðu og finnst það jafnvel
hin versta móðgun þegar ein-
hver segir: ,,J>ú ert alveg eins
og mamma þín.“
Sökum þess að ungbörn eru
alveg ósjálfbjarga og háð um-
önnun annarra þá geta þau ekki
greint sitt eigið sjálf frá móð-
urinni. Þegar þau taka að eldast
og þroskast þá læra þau mest-
megnis með eftirlíkingum og
þau líkja frekar eftir því foreldri
sem er af sama kyni og þau sjálf.
Það er talið að um 6 ára aldur sé
grunnurinn að persónuleika
okkar að mestu lagður og það
segir sig sjálft að langflest okk-
ar hafa eytt þeim dýrmæta tíma
að mestu með móður okkar.
Við höfum sem sagt haft drjúg-
an tíma til þess að fylgjast með
henni og læra af henni. Og þar
sem lítil börn hafa tæpast
þroska til þess að þekkja mun-
inn á æskilegri eða óæskilegri
hegðun þá tileinka þau sér
ákveðna hluti frá móðurinni
sem síðar á ævinni eiga eftir að
verða ýmist eitthvað sem þau
elska eða jafnvel hata.
Unglingsárin eru oft mjög
erfið í samkiptum mæðra og
dætra og ýmis ágreiningsefni
skjóta upp kollinum. Unglings-
stúlkan reynir að öðlast sjálf-
stæði gagnvart móður sinni og
það kemur oftar en ekki fram í
rifrildi, en á sama tíma er móð-
irin hugsanlega að kljást við öf-
und í garð dóttur sinnar vegna
tækifæra sem henni bjóðast og
hún sjálf átti aldrei kost á. Sum-
um mæðrum reynist einnig
erfitt að horfa á æskublóma
dætra sinna á meðan aldurinn
er farinn að taka sinn toll af
þeim sjálfum. Oftast líðurþetta
tímabil bara hjá, átökin lægir
smám saman og eftir verða
sterk vináttubönd móður og
dóttur.
Það eru fleiri þættir sem
snerta mótun einstaklingsins,
svo sem erfðir, stórfjölskyldan,
skólinn, jafningjahópurinn,
fjölmiðlar og samfélagið í heild
sinni. Því er það ósanngjarnt og
jafnframt mikil einföldun að
kenna móðurinni um alla galla
sína eða andlega erfiðleika.
Þrátt fyrir það eru áhrif móður
á dóttur mjög sterk og hafa mik-
ið vægi. Móðirin hefur mikil
áhrif á hvernig þú ert og hvern-
ig þú upplifir sjálfa þig, enda
hefur hún sjálf endurspeglað
móður sína og svo framvegis.
Mæður okkar eru lífseig fyr-
irmynd þess hvað það felur í sér
að vera kona í þessum heimi
svo þú getur alltaf átt von á því
að líkjast henni að miklu leyti
og þú getur örugglega rakið við-
horf þín til líkama þíns, kynlífs,
karlmanna og barnauppeldis að
miklu leyti til hennar.
Þegar mamma er besta
vinkona hín
Elva er 28 ára og hún segir
að mamma hennar, Ragnheið-
ur sem er 55 ára, sé besta vin-
kona sín: „Mamma hefur frá
upphafi komið fram við mig
eins og fullorðna manneskju og
jafningja. Við hringjumst á einu
sinni til tvisvar á dag og ég leita
ráða hjá henni um allt milli him-
ins og jarðar, hvort sem um er
að ræða uppskriftir, snyrtivörur
eða eitthvað annað. Við getum
rætt opinskátt um alla hluti og
vitum fátt skemmtilegra en að
ræðum karlmenn, sambönd og
kynlíf yfir kaffibolla! Við ræð-
um bæði á alvarlegum nótum
og eins léttum. Ekkert umræðu-
efni er „tabú“ hjá okkur.
Mamma veit allt um mig og hef-
ur aldrei dæmt mig harkalega
eða verið neikvæð gagnvart því
sem ég tek mér fyrir hendur í líf-
inu. Þvert á móti hefur hún
alltaf verið reiðubúin til þess að
hlusta á mig og ráðleggja mér,
ef ég hef óskað eftir því. Flún
þvingar aldrei skoðunum sínum
upp á mig og ráðskast ekki með
mig og því er samband okkar
fyrst og fremst byggt á djúpri
vináttu og virðingu.
Við erum mjög líkar og það
er helsta ástæðan fyrir því
hversu vel okkur kemur saman.
Við höfum áþekka skapgerð,
sama húmor og þrátt fyrir að
við séum ekki alltaf sammála
um allt þá rífumst við aldrei.
Við ræðum ágreiningsmál okk-
ar og látum ekki smámuni eyði-
leggja okkar dýrmæta vináttu-
samband. Við gerum ýmislegt
saman, pöntum stundum sam-
an tíma á hárgreiðslustofu eða
förum saman í ljós og líkams-
rækt. Sumir gætu eflaust hald-
ið að ég væri algjör mömmu-
stelpa sem ætti engar vinkonur
og héngi bara í pilsfaldinum á
mömmu en það er fjarri lagi. Eg
á góður vinkonur sem ég eyði
Ef Dú vilt bæta samskiptín við móður Dína
• Það er mjög mikilvægt fyrir þína andlega heilsu og samband þitt við
móður þína í framtíðinni að viðurkenna fyrir sjálfri þér ef þér finnst þú
ekki hafa notið eins mikillar ástar frá móður þinni og þú hefðir kosið.
Þú þarft líka að vera meðvituð um hvað sé gott í sambandi ykkar
mæðgna og hvenær hún hefur virkilega verið að takast á við þig eftir
bestu vitund og hvenær ekki.
• Hafðu hugfast að það er öllum tilfinningalega erfitt fyrst um sinn að reyna
að standa á eigin fótum og vera sjálfstæðir einstaklingar, án stuönings
eða eftirlits foreldra. Það fylgja því alltaf einhver átök. Forðastu að vera
of háð mömmu þinni en það lýsir sér í stöðugum símhringingum til
mömmu til þess að fá aðstoð við ákvarðanatöku en það endar með því
að þú getur ekki tekið nokkra ákvörðun án hennar íhlutunar og þú öðl-
ast aldrei sjálfstæði sem einstaklingur. Victoria Secunda er höfundur
bókarinnar „When You and Your Mother Can’t Be Best Friends. Hún seg-
ir að heilbrigðustu mæögnasamskipti séu þau þar sem báðar konurn-
ar taki meðvitaða ákvörðun um að vera ekki of háðar hvor annarri og
finni milliveginn þar sem nálægðin er til staðar en ekki á kostnað sjálf-
stæðis einstaklingsins.
• Forðastu viðkvæm málefni sem þú veist fyrirfram að geta orðið að
ágreiningsefni og ekki fara í varnarstöðu „með klærnar upp í loft“
þegar mamma þín pirrar þig eða segir eitthvað vanhugsað. Þótt þú
getir ekki breytt hegðunarmynstri annarra þá má vel vera að móðir þín
breyti framkomu sinni ef ÞÚ breytir framkomu þinni gagnvart henni.
Oft eru þessi samskipti komin í vítahring vanafestunnar og þá er um
að gera að hafa nægilegt hugrekki og skynsemi til þess að stíga fyrsta
skrefið í að rjúfa hann.
• Ekki gefast upp! Rannsóknir hafa sýnt fram á að jafnvel hin allra verstu
mæðgnasambönd geti stórlagast með tímanum ef báðir aðilar læri að
þekkja og viðurkenna eigin galla og hvor annars.
18
Vikan