Vikan - 17.10.2000, Blaðsíða 19

yfirskriftinni I öðrum heimi. Sá
fyrsti þessara einleikja var frum-
sýndur síðastliðið vor og hét
Bannað að blóta í brúðarkjól og
var eftir rithöfundinn Gerði
Kristnýju. Næstvartekiðtil sýn-
inga barnaleikritið Stormur og
Ormur þar sem leikarinn bregð-
ur sér í margra kvikinda líki og
segir börnum skemmtilega og
fallega sögu um vináttu. Það
er Halla Margrét Jóhannsdóttir
leikkona sem leikur í þeirri sýn-
ingu. Hún er einn þessara ungu
leikara sem Jórunn talar um að
hafi verið minna áberandi en
margir aðrir en hún útskrifað-
ist úr Leiklistarskólanum á
sama tíma og Benedikt Erlings-
son, Hilmir Snær Guðnason og
Margrét Vilhjálmsdóttir. Halla
Margrét sýnir ótrúlega góðan
leik í verkinu og má meðal ann-
ars nefna að hún leikur á móti
eigin vísifingri og gerir það af
mikilli list. Hver er höfundur
þessa skemmtilega verks?
„Þetta er leikgerð eftir lítilli
myndabók eftir Barbro Lind-
gren. Hún er sennilega best
þekkt hér fyrir bækurnar um
Dúa sem ég man vel eftir frá
því að mín börn voru lítil. Þetta
eru orðfæstu barnabækur sem
til eru en mjög |
fyndnar. Það er
öll að vera uppfull af svo miklu
jafnaðargeði. Umræðan um
geðsjúkdóma hefur þó nokkuð
verið að opnast í samfélginu og
Geðhjálp hefur hafið landsátak
til að opna umræðuna um þessi
mál, auka skilning og minnka
fordóma sem væntanlega fylgist
að. Við lifum í samfélagi sem
gengur út á hreysti, hver ein-
staklingur á að vera alls megn-
ugur en engin manneskja er svo
öflug. Þaðsemeróvenjulegtvið
þetta verk hennar Völu er að
hún er að taka á máli sem hef-
ur sótt á hana og er viðkvæmt
og vandmeðfarið. Hún kýs hins
vegar að vinna úr því með að-
ferðum leikhússins. Þetta er
ekki áróðursverk. Völu tekst
mjög vel upp og þetta er mjög
flott leikhús þar sem vel er far-
ið með málefnið. Vala leikur
sjálf í sýningunni en Ágústa
Skúladóttir leikstýrir.
Hollur jólaboðskapur
Þriðji einleikurinn er svo eft-
ir Liselotte Holmene. Guðlaug
María Bjarnadóttir sá þennan
einleik úti í Noregi og vildi setja
hann upp. Verkið fjallar um
konu á besta aldri, það er að
segja fimm núll, sem allar dyr
eru að lokast fyrir. í fyrstu
fannst mér þetta ekki spenn-
námum og losnaði ekki þaðan
fyrr en eftir þrjátíu ár. I salti
þornar maður víst svo upp að
maður getur ekki grátið. Tárin
eru hins vegar af svo margvís-
legum toga og svo mikilvæg
hvort sem grátið er af gleði eða
sorg og sú lífsspeki liggur að
baki verkinu. Ein-
leikurinn varskrif-
aður á finnsku en
hefur llka verið
leikinn á sænsku
og latínu. Hann
var frumsýndur
fyrst í Vasa í Finn-
landi og víða þar
í landi er það orð-
in hefð að leika
hann á latínu á
Þorláksmessu eða
aðfangadag. Þór-
arinn Eldjárn er
að þýða verkið um
þessar mundir.
Þetta er huglægt
lítið verk og ég
vona að sýning-
arnar verði vel
sóttarfólki til holl-
ustu á jólaföst-
unni.“
En hvers vegna
eintómir einleik-
ir?
„Af því að ég
á fjölunum hér og við Leiklist-
arskólann eru leikaraefni látin
velja sér einstaklingsverkefni.
Margir hafa sýnt þessi verk-
efni.Eftir að námi lauk man ég
I fljótu bragði eftir einleik Þór-
eyjar Sigþórsdóttur og Þúsund
eyja sósunni hans Stefáns Karls
IkllllHIÚ
þýskur leikari Thomas Ahrens
sem er höfundur leikgerðarinn-
ar og lék hana í Þýskalandi.
Hann leikstýrir henni hér. Ég
treysti þessum manni sérlega
vel til að setja upp barnasýn-
ingu, enda vissi ég, þar sem
hann er fyrrverandi eiginmaður
minn, að hann hefur unnið við
barnaleikhús í tuttugu og fimm
ár. Leikritið er mátulega flókið
til þess að það gerir þær kröfur
á börnin að þau einbeiti sér og
skilji það sem fram fer. Yngstu
áhorfendunum líkar það mjög
vel.
Næsti einleikur verður frum-
sýndur í nóvember. Það er Háa-
loft eftirVölu Þórsdóttur. Þarna
er fjallað um konu með geð-
hvarfasýki. Þetta vandamál er
stundum lítt áberandi en getur
valdið mikilli röskun á lífi þeirra
einstaklinga sem haldnir eru
þessum sjúkdómi. Við eigum jú,
Jórunn Sigurðar-
dóttir, forstöðukona
Kaffileikhússins.
andi efni, breytingaskeiðið,
krem og líkamsrækt en svo las
ég leikritið og þá skildi ég hvers
vegna það hefur notið svo mik-
illa vinsælda um öll Norður-
löndin. Þar er einfaldlega mjög
skemmtilega tekið á efninu, í
því er enginn biturleiki en mik-
ill húmor. Verkið hefur ekki hlot-
ið endanlegt heiti á íslensku en
það mætti vel kalla það: Ég er
í prósakþönkum en þú? Guð-
laug María ætlar sjálf að leika
aðalhlutverkið og ég leikstýri
henni. Þessi einleikur verður
frumsýndur í byrjun nóvember.
Að lokum er svo jólaeinleik-
urinn okkar Missa Solemnis (Al-
varleg/hátíðleg messa). Hann er
byggður á frásögn eftir franska
rithöfundinn Michel Tournier og
fjallar um fjórða vitringinn sem
aldrei komsttil Jesúbarnsinsog
varð þess vegna ekki frægur
eins og hinir. Hann lenti í salt-
ímyndaði mér að einleikir nytu
sín vel í rýminu í Kaffileikhús-
inu. Auk þess erum við ekki
með stórt hús og við njótum
ekki styrkja þess vegna er auð-
veldara að ná inn launum handa
leikurunum því færri sem þeir
eru. Einleikir hafa auk þessekki
verið mikið sýndir á (slandi en
það má segja að þeir séu í tísku
víða erlendis. Mér fannst því
spennandi að setja upp röð af
einleikjum undir yfirskriftinni (
öðrum heimi. Fyrirsögnin get-
ur þýtt hvað sem er en þó má
segja að sérhver þessara ein-
leikja fjalli um einn afmarkað-
an kima í mannlífinu. Fimm
mismunandi leikarar leika í
verkunum og fimm leikstjórar
leikstýra, sami leikmyndahönn-
uður, Rannveig Gylfadóttir, sér
um leikmyndina og tengir
þannig saman ytra útlit allra
sýninganna.
En það má segja að einleikj-
um hafi heldur verið að fjölga
Stefánssonar. Það kann vel að
vera að úr þessu rætist enn frek-
ar á næstunni því ég sat al-
þjóðaráðstefnu í Prag, Evrópska
listaþingið, (IETM Informal
European Theatre Meeting) og
þar reyndi ég leita eftir sam-
starfi um að halda einleikjahá-
tíð í Reykjavík í vor. Það var vel
tekið í hugmyndina ogfljótlega
kemur í Ijós hvort af henni verð-
ur en annar árlegur fundur þess-
ara samtaka verður haldinn í
Reykjavík dagana 5.-8. októ-
ber undir yfirskriftinni Evrópskt
lista- og vísindaþing."
Það verður spennandi að vita
hvort Reykjavík verðurvettvang-
ur evrópskar einleikjahátíðar (
vor. Allir þeir sem hafa áhuga
á að kynna sér þetta sérstæða
listform þar sem að mæðir svo
mjög á einum leikara ættu hins
vegar ekki að bíða heldur að
drífa sig í Kaffileikhúsið og líta
á einhverja af einleikjunum sem
þar eru til sýninga.
Vikan
19