Menntamál - 01.03.1935, Blaðsíða 10

8
MENNTAMÁL
Um 7—8 ára aldur hefjast ný tímamót. Þá byrjar hin
eiginlega samvinna í leikjunum. Upp frá þvi fara hörn-
in að gera sér grein fyrir markmiði í leiknum, t. d. vinn-
ingum, og um leið fá þau áhuga á því, að hafa eftirlit
hvert með öðru og gæta þess, að allir hafi rétt við, hlíti
sömu reglum. Og að lokum kemur fjórða stigið, venju-
lega frá 10—13 ára, þegar hörnin láta sér ekki nægja
að koma sér saman um reglur i hverjum einstökum leik,
heldur kunna út í yztu æsar heildarreglur leikjanna, með
öllum hugsanlegum afbrigðum.
Þetta var um framkvæmd leikreglanna. Um hitt at-
riðið, hugarfar barnanna gagnvart reglunum, má greina
þrjú aðalstig þróunarinnar. Allra fyrst virðast reglurn-
ar ekki bindandi, annaðhvort vegna þess, að þær eru
einungis hreyfireglur, eða af því að börnin tileinka sér
þær svo að segja óafvitandi.
Á öðru stigi, þegar börnin eru orðin sér fullkomlega
meðvitandi um tilveru leikreglanna, þá líta þau á þær
sem órjúfanlegar og óumbreytanlegar, álita, að þær komi
frá fullorðna fólkinu og vari að eilífu. Á þessu stigi telja
börnin það hina mestu synd og afbrot, að láta sér koma
til hugar að breyta reglunum. Þessi hugsunarliáttur helzt
þangað til að börnin eru búin að iðka samvinnu í leikj-
um um nokkurt skeið — eða venjulega fram til 9—10
ára aldurs —- með þeirri gagnrýni, sem henni fylgir.
Loks á þriðja stiginu er litið á leikreglurnar eins og
lög, sem orðið hafa til með gagnkvæmu samkomulagi.
Lög þessi verður hver sá að virða, sem teljast vill heið-
arlegur, en það er leyfilegt að breyta þeim, að því til-
skildu, að breytingartillögurnar fái almennt fylgi og
samþykki.
Sambandið milli þróunar hugarfarsins gagnvart leik-
reglunum, og þess, hvernig farið er eftir þeim, er því i
stórum dráttum þannig: I fyrstu eru siðareglurnar eins
og utan og ofan við einstaklinginn, og þess vegna