Menntamál - 01.12.1956, Blaðsíða 8

134
MENNTAMÁL
starfa við barnaheimili eða veita þeim forstöðu, en við
þau flest er þó einn fullgildur kennari. Annars er þetta
mál víðast hvar enn í deiglunni.
Ég átti þess kost að skoða all mörg uppeldisheimili fyrir
vangæf börn og unglinga, og eitt heimili sá ég þar sem ung-
ar stúlkur dvöldust. Af ytra aðbúnaði furðaði ég mig mest
á, hve húsnæðið var rúmt, en víðast hvar var það ekki
að sama skapi hentugt. Oftast hagar þannig til, að stórt
bændabýli hefur verið tekið undir uppeldisheimilið eða þá
einhver höll, sem auðugur maður hefur látið reisa endur
fyrir löngu og nú stendur auð, og síðan er þessi húsakostur
aukinn eftir þörfum. Ég skoðaði t. d. heimili, þar sem 80
drengir 14—18 ára dvöldust. Bjuggu 20 þeirra saman í
húsi og mynduðu þar tiltölulega sjálfstæða heild. Var hver
hópur þannig út af fyrir sig að mestu leyti, þótt heimilið
væri svona stórt. Vinnubrögð voru þarna mjög fjölbreytt.
Fyrst og fremst landbúnaðarstörf, kornrækt, grænmetis-
rækt, kúabú, því að jörðin var mjög stór og rekin með nú-
tíma tækni og tækjum. Síðan alifuglarækt, býflugnarækt
og loks alls konar smíðar og listiðnaður. Voru þar stór verk-
stæði, svo að dæmi séu nefnd. Stunduðu þar sumir leir-
kerabrennslu og voru munir þeirra mjög smekklegir, t. d.
kakkelborð, vasar, öskubakkar. Sumir unnu að glerskreyt-
ingu, sem er gamall listiðnaður í Frakklandi. Er hér þó
fátt eitt nefnt. Ég var hissa á því, hve vinna drengjanna
var fjölbreytt og listræn, og myndi margur hér að heiman
hafa ætlað, að hann væri kominn inn í handíðaskóla og
hann ekki af lakara taginu. Drengirnir höfðu og byggt
stórt hús, höll. Var þeim lagt til efnið, en að öðru leyti
reistu þeir hana hjálparlaust, teiknuðu hana, réðu í öllu út-
liti hennar og innréttingu. Var þetta hin veglegasta höll,
og í henni bjó einn hópurinn, 20 drengir. Voru þeir sem
vænta mátti mjög hreyknir af þessu afreki sínu.
Drengir á þessum heimilum hafa nokkurt kaup, auk þess