Menntamál - 01.12.1956, Síða 18

144
MENNTAMAL
víðtækt. Þó held ég, að mér sé óhætt að fullyrða, að flestir
hinna yngri núlifandi sálfræðinga séu sammála um að láta
það einungis ná yfir lækningu á geðrænum truflunum,
sem er að miklu leyti byggð á fræðilegum niðurstöðum
Sigmundar Freuds og fylgismanna hans. Með því er að vísu
lítið sagt, því að kenningar Freuds gefa svigrúm til margs
konar tækni og margvíslegra sjónarmiða. Þær eru ef til
vill lítið meira en grófgerð uppistaða, sem margt má vefa
í. Sú uppistaða er að vísu ómetanlegur styrkur.--------
Hvað sem þessum vangaveltum líður, er þó eitt víst, að
fyrir um það bil 30 árum voru sállækningastöðvar (eða
geðverndarstöðvar) næsta fáar. Síðan hefur þeim fjölgað
jafnt og þétt. Nú er vart til sú menningarþjóð, sem telur
sig hafa efni á að vera án þeirra. Og allar styðjast þær
meira eða minna við rannsóknir og kenningar hins um-
deilda byltingarmanns Sigmundar Freuds.
Þó hafa Islendingar orðið hér eftirbátar annarra þjóða,
hvernig sem á því stendur. Getur það í fljótu bragði virzt
allundarlegt. Okkur verður nefnilega varla borið á brýn,
að við höfum ekki reynt að fylgjast með vísindum og
þjóðþrifamálum hjá nágrönnum okkar eftir föngum. Það
er ennfremur almannarómur, að við leggjum mikla rækt
við einstaklinginn og séum barngóðir. Ekki getum við
heldur stært okkur af því, að uppeldismálin séu í stakasta
lagi hjá okkur, sem varla er vonlegt. Heimsstyrjöldin síð-
ari og árin, sem á eftir henni komu, hafa rifið marga fs-
lendinga upp frá rótum og varpað þeim beint út í hring-
iðu þjóðfélagslegs óskapnaðar. Hafi íslenzkir foreldrar
nokkurn tima átt erfitt með að vaka yfir andlegri velferð
barna sinna, hefur það verið nú á hinum síðustu 10—15
árum. Við höfum þurft og þurfum marga barnasálfræð-
inga, sérstaklega í sállækningum, sem geta veitt foreldr-
um aðkallandi hjálp.
Ég get ekki fallizt á þá skoðun, að skýringin á seina-
ganginum í þessum efnum sé fólgin í sinnuleysi íslend-