Menntamál - 01.08.1959, Side 44

138
MENNTAMÁL
það eigi ekki aðeins að láta börnin nota stafsetningar-
orðabók við stílagerð, heldur ávallt þegar þau skrifa eitt-
hvað, t. d. við vinnubókagerð, skrifleg próf og annað þess
konar. Og þetta ætti ekki aðeins svo að vera í barnaskólum,
heldur í öllum skólum, undanþiggja mætti próf í íslenzkri
stafsetningu, en þó er það álitamál. Menn, sem vilja vanda
rithátt sinn, nota hjálpargögn, og hvers vegna skyldu
skólarnir fylgja annarri reglu en þeirri, sem ætlazt er
til, að menn fari eftir, þegar út í lífið kemur?
Um stafsetningarkennsluna hefir margt verið sagt og
sumt af því miður vizkulegt og af lítilli sanngirni í garð
kennarastéttarinnar. Nú er það svo, að kennarar ráða
ekki þeim kröfum, sem gerðar eru, nema að mjög litlu
leyti. Þeir eiga að búa tiltekinn hóp unglinga undir til-
tekin próf, sem þeir oft og tíðum ráða engu um, hvernig
eru. Þeir eru einnig háðir þeirri tízku, sem ríkt hefir og
ríkir í kringum þá um kennsluaðferðir. Ef þeir brydda
upp á nýrri aðferð, sem illa gefst, er þeim um kennt, og
er eðlilegt, að slíkt dragi aftur af þeim. Gott dæmi um
slíka tízku er notkun stafsetningaræfinga. Hún mun nú
vera rúmra tuttugu ára gömul í gagnfræða- og mennta-
skólum, ef til vill eldri í barnaskólum. Þessi tízka fékk
aukinn þrótt við það, að farið var að prófa stafsetningar-
kunnáttu á mikilsverðum prófum með svipuðum verkefn-
um. Ekki er því að leyna, að ég tel ýmsa annmarka á að
kenna stafsetningu með þessari aðferð í jafnríkum mæli
og gert er. Hins vegar tel ég gott að nota þessa aðferð í
hófi. Aðalkostur stafsetningaræfinganna er sá, að hægt
er að koma fyrir í þeim fleiri vandrituðum atriðum en
í öðrum jafnlöngum texta, sem valinn væri úr eðlilegu
ritmáli. Þær geta þannig haft vinnusparnað í för með
sér. Hins vegar er því ekki að leyna, að mál á stafsetn-
ingaræfingum er jafnan tyrfið, óþjált og óeðlilegt og get-
ur spillt málssmekk unglinganna. Nokkur brögð munu
einnig vera að því, að hin mika áherzla, sem á stafsetn-