Menntamál - 01.08.1959, Side 93
MENNTAMÁL
187
vöðvakerfi: höfuðverkur, svefntruflanir, kækir og ósjálf-
ráðar hreyfingar ýmsar, þreyta og vöðvaverkir, lömun,
krampar, málgallar eða málleysi. Skynfæri: truflun á
skynjunum, blinda, heyrnarleysi. — Aldrei má gera ráð
fyrir því að órannsökuðu máli, að líkamleg einkenni séu
eingöngu eða aðallega af geðrænni rót. Er það á færi
lækna einna að skera úr því, hvort svo sé eða ekki, og
víst getur þeim stundum reynzt fullörðugt eða ókleift að
fella slíkan úrskurð.
Geðræn einkenni taugaveiklunar eru einnig ærið fjöl-
skrúðug, en algengast og raunar undirrót annarra ein-
kenna er kvíði eða ótti, er síðan elur af sér ýmiss ein-
kenni. Hér má nefna eirðarleysi og skort á hæfileika til
einbeitingar, mislyndi, bölsýni og lífsleiða, gremju, fram-
taksleysi og þróttleysi, smæðartilfinning, viðkvæmni,
feimni og hlédrægni, þunglyndi, sem stundum getur lagt
menn í rúmið, og áráttuhugsanir og áráttuathafnir ýmiss
konar, þ. e. hugsanir, sem ásækja menn og valda þeim
þjáningum, og tilgangslausar athafnir, sem menn verða
að fremja til þess að þeim líði bærilega.
Taugaveiklun, sem staðið hefur lengi, setur smám sam-
an mark sitt á allan persónuleika manna, afskræmir hann
og hneppir í viðjar. Slíkir menn geta t. d. verið mjög ein-
strengingslegir, smámunasamir, yfirtaks varkárir, ofur-
samvizkusamir eða úr hófi kurteisir.
Sum taugaveikluð börn standa sig ágætlega í námi, þó
að það geti kostað þau mikil átök, en ef of mikið er á
þau lagt, geta þau brostið, stundum snögglega. Einna
verst eru þau börn farin, sem þjást af ásæknum kvíða,
sem þau fá ekki hrundið frá sér. Það sálarástand hefur
höfundur Hávamála skilið vel, er hann kveður:
„Öng er sótt verri
hveim snotrum manni
en sér engu að una.“
Námsárangur þessara barna er venjulega ekki í neinu