Menntamál - 01.08.1960, Síða 51
menntamál
145
in eru hlífðarlaus gegn. Við verðum að hugsa og fram-
kvæma kerfisbundið, þar sem áður fyrr var einfaldlega
hægt að treysta á reglubundna lífshætti fólksins.
Vegna þessara breyttu aðstæðna verður skólinn nú að
takast á hendur uppeldishlutverk, sem var í höndum heim-
ila og kirkju fyrir aðeins fimmtíu árum. En þetta krefst
þess, að kennaralið skólanna sé einstaklega vel menntað,
þekki allar hliðar starfs síns og sé fúst og fært til að taka
þátt í menningarlegri, siðferðilegri, stjórnmálalegri og
trúarlegri endurvakningu þjóðar okkar, jafnvel utan skóla-
starfsins sjálfs. Starf kennarans í samfélaginu er andlegt
og köllun hans sérstæð, nefnilega þjónusta við komandi
kynslóð og umhyggja fyrir andlegu lífi fólksins. Starf hans
er, ef rétt er skilið, ekki síður mikilvægt en starf ráðherra,
lækna eða lögfræðinga.
Þetta eitt er næg ástæða til þess, að barnakennurum hef-
ur verið gert kleift að njóta háskólamenntunar. Þegar
litið er á það, hve erfitt uppeldið er í dag og hve mikla
þýðingu það hefur fyrir þjóðfélagið og einstaklinginn, að
það takist vel, getum við varla efazt um þörfina á þriggja
ára háskólanámi kennara.
Lengd námsins skiptir þó ekki öllu máli, heldur öllu
fremur innri þörf og áhugi kennarans. Héðan í frá á nám-
ið að vera „akademiskt“, það er að segja, það á að vera í
nánum tengslum við vísindin og aðferðir þeirra. Námið á
að byggjast á uppeldisvísindum, uppeldisfræðinni. Að
þessu leyti er kennaraháskólinn vísindaskóli. — Það er
einnig auðsætt af þeirri staðreynd, að prófessorar skólans
niunu, að svo miklu leyti sem unnt er, verða að hafa full
réttindi til að kenna við háskóla.
Kennaraháskólinn hefur auk þessa tvö sérkenni. Hann
niun veita stúdentum embættismentun og er þess vegna
embætitsskóli. Hann er einnig menningarstofnun, e. t. v.
í ríkara mæli og með skipulegri hætti en háskólinn sjálfur.
Á þessum tveim meginþáttum byggist sjálfsforræði skól-
10