Heima er bezt - 01.12.1961, Blaðsíða 10

vatni. Einungis strjálir sandhólar, strandrifið og lónin
voru óbreytt og gamalkunnug. Allt annað var nýtt fyr-
ir augað.
Þegar ég reið norðuryfir næsta morgun, hafði ég
tjald Mikkelsens meðferðis, og var ætlunin að reisa það
á áður tilteknum stað. En þegar þangað kom, var þar
einn vatnaflói, ótryggur í botni, en lágar sandeyrar
stóðu upp úr á nokkrum stöðum, og voru þær engan
veginn tryggilegar útlits. Samt reisti ég tjaldið á einni
slíkri eyri, sem var tæplega 100 m löng. Síðan hélt ég
áfram ferð minni norður að birgðastöðinni. Ég var
hálfpartinn hræddur um, að vatnið kynni að hækka enn,
og ef það hækkaði, þótt ekki væri nema fáeina þuml-
unga, mundi tjaldið fljóta upp. Sá ótti reyndist þó á-
stæðulaus. Því að þegar Mikkelsen kom í tjaldstað um
kvöldið, var tjaldið ekki einungis á þurru, heldur var
þurr sandur svo vítt umhverfis það, að um mílufjórð-
ungur var að næstu kvísl eða polli, þurftu þeir því að
grafa brunn við tjaldstaðinn, til þess að fá vatn handa
mönnum og hestum. Hann var að vísu ekki nema 1—2
fet á dýpt.
Þessar sífelldu, gagngerðu breytingar á söndunum
valda því, að gróður fær ekki dafnað þar að nokkru
ráði. Um sunnanverðan sandinn er ekki stingandi strá,
nema kyrkingslegir melskúfar á stöku stað í sandhól-
unum. Þegar norðar dregur og nær jöklinum, er sand-
urinn fastari. Þar vaxa skófir á steinum, og einstaka
mosa- og grasteygingar eru þar, svo að þar er hlaup-
hagi fyrir fáeinar kindur, en hvergi svo mikið í stað,
að unnt sé að á hestum til nokkurs gagns.
Dýralífið á sandinum er jafn fábreytt að kalla má.
A norðanverðum sandinum er skúmurinn einvaldur, en
kjóinn1) að sunnanverðu. Skörp mörk eru milli svæða
þeirra, sem þessar tegundir ráða yfir, og þær koma ein-
ungis saman á veiðisvæðinu, sjónum, sem er hið sama
fyrir báðar tegundir, ásamt þúsundum sela.
Upp úr 6. maí hófust hlýindi og stillur. Þá kynntist
ég af eigin raun hinu alkunna fyrirbrigði í eðli allra
jökulvatna, en það er hversu mjög vatnsmagn þeirra
breytist yfir sólarhringinn, allt eftir því hve mikil leys-
ing er á jöklinum. Einkum kom þetta greinilega fram
í Skeiðará. Minnst vatn var í henni kl. 7—9 á morgn-
ana. Upp úr því tók hún að vaxa og náði hámarki kl.
8—11 á kvöldin. Vöð öll voru næsta ótrygg. Stafaði
það ekki einungis af breytilegu vatnsmagni, heldur
miklu fremur af því að árnar breyta um farvegu í sí-
fellu. Þar sem áin t. d. hlóð upp eyrar af framburði
um nóttina, gat vel svo verið, að næsta dag græfi hún
margra faðma djúpa farvegi, sem voru ófærir tímunum
saman. Flatneskja sandsins veldur því, að mjög gagn-
gerðar breytingar eru tíðar á rennsli Skeiðarár. í stað
þess að fylgja gömlu farvegunum, er ánni það tamt að
!) Höf. notar nafnið Rovmaage, sem í öllum bókum, sem
ég hef, er nafnið á kjóanum. Þorvaldur Thoroddsen minn-
ist ekki kjóa á Skeiðarársandi, en talar í þess stað um
veiðibjöllu.
brjóta sér nýjar brautir og færast þannig úr stað. Þann-
ig gerðist það í maímánuði að þessu sinni, að farvegur
hennar færðist hvorki meira né minna en hálfa mílu
austur á bóginn, svo að sumar kvíslar hennar runnu þá
saman við Alorsá niður undan Skaftafelli, en í apríl
runnu þessar kvíslar fyrst saman undan Sandfelli unt
tvcimur mílum sunnar.
Núpsvötn eru miklu fastari í rásinni en Skeiðará, og
mun það meðal annars vera því að þakka, að einungis
helmingur þeirra (Súla) er jökulvatn. Þó eru þau einn-
ig býsna breytileg, eins og ég mun reyna að sýna með
eftirfarandi sögu.
Hinn 3. júní reið ég vestur yfir Skeiðarársand í úr-
hellisrigningu. Ég hafði þrjá hesta undir klyfjum, en
með mér voru Kristinn og ungur Islendingur, Runólf-
ur að nafni, hafði hann aldrei farið þessa leið fyrri.
Áður en ég færi frá Svínafelli hafði Jón Sigurðsson með
sinni vanalegu umhyggjusemi tekið mér alvarlega vara
á Núpsvötnum, sem mundu vaxa geysilega í rigning-
unni. Og eins og að venju, þegar víst var að mikið
mundi á hestana reyna, hafði Jón léð mér Grana sinn,
bezta vatnahestinn í Öræfum.
Okkur gekk greiðlega yfir Skeiðará, enda virðist sem
úrkoma hafi ekki sérlega mikil áhrif á vatnsmagn henn-
ar, en öðru máli gegndi um Núpsvötnin. Allt vorið
hafði vaðið á þeim verið undan suðurendanum á Lóma-
gnúp. Þar runnu allar slóðir á sandinum saman í eitt,
og var þar kominn svo greinilegur troðningur, að ekki
varð um villzt. Þegar við komum þangað, var vaðið
allt annað en árennilegt. Ég kannaði ána um mílufjórð-
ungsleið fyrir ofan það og neðan, en árangurslaust. Um
annað var því ekki að ræða en að hætta á gamla vaðið,
og það því fremur, sem ný slóð lá út í það eftir sel-
veiðimenn, sem höfðu farið þar um morguninn. Ég lét
þá Kristin og Runólf bíða með áburðarhestana, en reið
sjálfur út í, til að reyna vaðið. Framhald.
BRÉFASKIPTI
Ingibjörg Hallgrimsdóttir, Reykjaskóla, Hrútafirði, V.-
Hún., óskar eftir bréfaskiptum við pilta á aldrinum 15—17
ára.
Ragnhildur Karlsdóttir, Reykjaskóla, Hrútafirði, V.-Hún.,
óskar eftir bréfaskiptum við pilta á aldrinum 14—16 ára.
Margrét Guðmundsdóttir, Reykjaskóla, Hrútafirði, V.-
Hún., óskar eftir bréfaskiptum við pilta á aldrinum 15—17
ára.
Ketilriður Benediktsdóttir, Reykjaskóla, Hrútafirði, V.-
Hún., óskar eftir bréfaskiptum við pilta á aldrinum 14—16
ára.
Sveinn Sigursveinsson, Fossi, Mýrdal, V.-Skaft., óskar eftir
bréfaskiptum við dreng eða stúlku á aldrinum 9—11 ára.
Guðrún Herbertsdóttir, Byggðaveg 97, Akureyri, óskar eft-
ir bréfaskiptum við pilt eða stúlku á aldrinum 17—22 ára.
Æskilegt að mynd fylgi.
Sigríður Jónsdóttir, Byggðaveg 97, Akureyri, óskar eftir
bréfaskiptum við pilt eða stúlku á aldrinum 25—30 ára. —
Æskilegt að mynd fylgi.
410 Heima er bezt