Heima er bezt - 01.12.1961, Blaðsíða 11

STEFÁN í HLÍÐ:
Heimavist Flensborgarskóla
veturinn 1902-1903
Sigurður á Stafafelli skrifaði grein í Heima er
bezt 4. árg., 4. tbl., um nemendur skólans, sem
mættu við skólauppsögn 1953 er 50 ár voru lið-
in frá námsdvöl þeirra í Flensborgarskóla.
Mér dettur nú í hug að skýra frá rekstri heimavist-
arinnar í skólanum ofangreindan vetur, því vera má að
fróðlegt þyki að heyra hvernig það fyrirkomulag var
fyrir nálega 60 árum síðan.
Skólinn starfaði þá frá 1. október til marzloka, fyrir
þá sem lengra komu að var eina leiðin að nota skips-
ferðir. Sameinaða gufuskipafélagið danska hélt þá uppi
strandferðum með skipunum Skálholt og Hólar, með
þeim urðu nemendur að koma til Reykjavíkur áður
en skólinn byrjaði, því skipin höfðu ekki viðkomu í
Hafnarfirði. Frá Reykjavík varð að fara fótgangandi
til Hafnarfjarðar, en farangur, sængurföt o. fl, var
fiutt á hestkerrum suður samtímis eða næstu daga.
Til að byrja með var aðkoman til heimavistarinnar
fremur eyðileg, rúmstæðin auð og tóm að undanskil-
inni dýnu er þeim fylgdi og engin matseld, ef rúm-
fatnaður og farangur var ókominn varð að leita á náðir
Fjarðarbúa, um gistingu og aðhlynning eina eða tvær
nætur, var þar að mæta gestrisni og velvild, sem þessum
aðkomnu unglingum var til mikillar hjálpar. Hlýleg
móttaka og leiðbeiningar skólastjóra1), sem bjó í skóla-
húsinu, hafði góð og örvandi áhrif á hina ungu, langt
að komnu menn, sem setjast áttu að í heimavistinni og
búa undir sama þaki og hann allan veturinn. Það bætti
mikið úr skák, að nokkrir piltarnir höfðu búið einn
vetur í heimavistinni áður og voru nú komnir þar í
annað sinn, voru þeir leiðbeinendur hinna, sem voru
nýir á nálinni.
Smám saman tíndust piltar að hinum fyrirhuguðu
húsakynnum, svo að nær allir voru komnir í byrjún
októbermánaðar. Var þá sezt á ráðstefnu,: til að koma
skipulagi á heimilið og koma því í starfhæfar skorður.
Eftirtaldir piltar bjuggu í heimavist þennan vetur.
1. Bjarni M. Guðmundsson, f. 26. sept. 1878, frá Arn-
arnúpi í Dýrafirði.
2. Sófonías Jónsson, f. 6. september 1886, frá Skaga í
Dýrafirði.
I) Skólastjóri í Flensborg -var þá Jón Þórarinsspn, síðar fræðslu-
málastjóri. >
3. Þorbergur Eggertsson, f. 27. júlí 1884, frá Keldu-
dal í Dýrafirði.
4. Ólafur Pálsson, f. 29. júní 1884, frá Vatnsfirði, ísa-
fjarðarsýslu.
5. Jón Halldórsson, f. 6. febrúar 1883, frá Rauða-
mýri Isafjarðarsýslu.
6. Ólafur Jónsson, f. 20. janúar 1885, frá Garðsstöð-
um við Isafjarðardjúp.
7. Gunnlaugur Kristmundsson, f. 25. júní 1880, frá
Litlutungu í Miðfirði.
8. Kristvarður Þorvarðsson, f. 14. janúar 1875, frá
Fellsenda, Miðdölum, Dalasýslu.
9. Hákon Jens Helgason, f. 13. september 1883, frá
Ketilsstöðum, Hörðudal, Dalasýslu.
10. Sigurður Þorvaldsson, f. 23. janúar 1884, frá Álfta-
tungu, Mýrasýslu.
11. Stefán Jónsson, f. 16. september 1884, frá Krossa-
landi, Austur-Skaftafellssýslu.
12. Sigurður Jónsson, f. 25. marz 1885, frá Stafafelli,
Austur-Skaftafellssýslu.
13. Sólmundur Einarsson, f. 15. nóvember 1884, frá
Flekkudal í Kjós.
14. Guðmundur Pálsson frá Fjósum í Mýrdal.
15. Jón Hafliðason frá Hrauni í Grindavík.
Það sem fyrst þurfti að gera var að kjósa 2 úr þess-
um hóp sem ráðsmenn heimavistarinnar. Skyldi annar
þeirra aðallega sjá um útvegun og aðdrætti allra mat-
fanga til búsins. Var skylda allra að veita aðstoð og
hjálp til þeirra starfa, eftir því ;sem ráðsmaðurinn kall-
aði þá til. Gekk það árekstra- og umtölulaust að leysa
þá heimilisþjónustu af hendi. Ráðsmaður á þessu sviði
var kosinn Guðmundur Pálsson. Hinn ráðsmaðurinn
hafði með höndum reikningshald búsins og gerði
samninga um hagkvæm viðskipti við verzlanir, sem
bezt kjör byðu. Til þess starfs var kosinn Stefán Jóns-
son. Viðskiptin voru fyrst við verzlun P. J. Thorsteins-
son og Co., sem Sigfús Bérgmann veitti þá forstöðu, en
síðar færðust þau til verzlunar Einars Þorgilssonar og
urðu mest þar.
Þá var að útvega ráðskonu, til þess í samráði við
ráðsmanninn að veita heimavistinni forstöðu, til þess
réðist roskin, einhleyp kona, Hólmfríður Þorvalds-
dóttir,. sem reyndist dugleg, þrifin og stjómsöm. Auk
matreiðslunnar hafði hún hirðingu svefnherbergja, sem
Heima ,er, bezt 411