Heima er bezt - 01.01.1963, Blaðsíða 34

Gvendur skildi hvorki upp né niður við hvað hann
átti. Hann skildi ekki séra Ingimund. Hann var hlessa
á því, að prófasturinn, þessi góði maður sem hann hafði
jafnan reynzt, skyldi ekki segja brosandi og formála-
laust: „Hvenær á ég að lýsa?“ Og því var það, að
Gvendur sagði eftir nokkra þögn án frekari umhugs-
unar:
„Heldur prófasturinn, að hann muni ekki geta lýst í
fyrsta sinn á sunnudaginn? “
„Ef Margrét getur fullvissað mig um, að hún sé raun-
verulega ekkja, ætti ekki neitt að vera til fyrirstöðu með
það; annars býst ég ekki við, að það verði hægt.“
En Gvendur gerði eina tilraun enn: „Er þetta nauð-
synlegt, er allt þetta umstang nauðsynlegt, er ekki hægt
að gifta okkur Möngu án þess? Eg hef aldrei heyrt
neinn efast um, að Palli sé dauður.“
„En ef hann lifir nú samt,“ sagði séra Ingimundur,
„ef hann lifir nú samt,“ endurtók hann og bætti við:
„Segjum svo, að ég gifti ykkur — og Palli birtist svo
allt í einu ljóslifandi, í sumar eða í haust, kæmi kannske
í brúðkaupið."
„Heldur prófasturinn í alvöru, að önnur eins skelf-
ing geti komið fyrir?“ varð Gvendi að orði og var nú
svo hávær, að til hans heyrðist fram í bæ. Svo sagði
hann ekkert, sat álútur, horfði í gaupnir sér. Svitinn
bogaði af honum.
Að stundu liðinni sagði prófastur góðlátlega: „Þér
skuluð nú fá yður hressingu inni hjá fólkinu. Svo skul-
uð þér fara heim og tala um þetta mál við hana Mar-
gréti. Ef hún er ekki eins viss og hún hélt sig vera, þá
skal ég skrifa biskupi fyrir ukkur, skýra málið fyrir
honum og biðja hann um leyfi til að gefa ukkur sam-
an.“
Svo stóð prófastur upp og Gvendur líka. Þó var
Gvendur naumast búinn að átta sig á, að þessu samtali
væri hérmeð lokið. Séra Ingimundur sá það. Varð hann
hugsi um stund og virtist hika við að segja það, sem
honum hafði dottið í hug. Að lokum sagði hann þó:
„Mér er kunnugt um, að þér hafið verið að byggja
yður bæ í vor. Mér skilst, að þér hafið ætlað að fara að
búa þar í sumar. Að sjálfsögðu getið þér það. Og eng-
inn getur bannað yður að fá yður þá bústýru, sem til
yðar vill fara, jafnt Margréti sem aðra. Og verið þér
nú sælir.“
Hann rétti Gvendi hendina. — Svo fór Gvendur út,
utan við sig. Hann vissi ekki fyrr til en hann var kom-
inn á bak þeim jarpa og á leið heim að Bökkunum.
XII.
Það er ekki alltaf víst, að lífið sé viðburðalítið á af-
skekktum bæ einhversstaðar úti á landshorni í fámennu
landi. Héma á Bökkunum til að mynda gerist svo mik-
ið, að enginn maður annar því, að tína það allt til. Fyrir
utan það, sem nú hefur verið á minnzt viðvíkjandi
Gvendi og Möngu, bættist það við meðal annars, að
sjálf húsmóðirin var komin á steypinn. Hún gat lagzt
þá og þá. Guðrún sagði það, og þá var ekki nokkur
vafi á því. Enda kom það á daginn. Hún lagðist upp úr
hádeginu.
Til allrar lukku var ekki langt að fara eftir yfirsetu-
konunni. Hún stóð þarna við rúmstokkinn. Enda gekk
fæðingin vel. Um nón fæddist drengur. Um miðaftan
annar.
Svo hittist á, að fátt manna var heima þá um daginn.
Daginn áður hafði verið fært frá. Húsbóndinn og Steini
höfðu farið um kvöldið upp á heiðar með lömbin og
eitthvað af geldfé, er enn hafði verið eftir í heimahög-
um. Þeirra var ekki von heim aftur fyrr en í fyrsta lagi
daginn eftir, því að spekja þurfti lömbin, er þau voru
komin upp á heiðarnar. Það mátti því segja, að Sveinki
væri eini karlmaðurinn heima, ef karlmann skyldi kalla.
Raunar myndi hann hafa verið notaður í neyð til þess
að sækja yfirsetukonuna, ef þess hefði þurft. Nú var
hann látinn gæta kvíánna, og þar var hann í essinu sínu.
Gvendur aftur á móti var þessa dagana að flytja bú-
ferlum. Að vísu var það nú ekki margra daga verk. En
þó var ýmislegt, sem olli því, að Gvendur var alla jafna
með annan fótinn á Bökkunum en hinn suður á Bakka-
koti, sem nú var farið að kalla býlið hans Gvendar. Bar
margt til þess, að Gvendur þurfti oft að bregða sér upp
að Bökkunum, og skal nokkuð á það drepið.
Meðan á flutningum stóð, sótti hann venjulega einn
og einn hlut í einu og bar hann í fanginu. Þá hafði hann
og verið upp frá að hjálpa til við fráfærurnar. Hann
hafði fært frá átta ám sjálfur og Brynjólfur rekið lömb-
in fyrir hann með sínum lömbum upp á heiðar. í stað-
inn hafði Gvendur lofað Brynjólfi að hugsa um ullina
fyrir hann, Ijúka við að þurrka hana og láta hana svo í
poka, svo að Brynjólfur þyrfti ekki að tefja sig á því,
er hann kæmi heim, því þá stóð til að fara tafarlaust í
kaupstaðinn. Ekki veitti af, ef byrja átti slátt á venju-
legum tíma.
Að lokum kom það upp úr dúmum, að illt var að fela
eld í eldhúsinu hjá Möngu. Ekki vissu menn, hverju
það sætti. Sumir voru svo illgjarnir að segja blátt áfram,
að Manga hefði ekki lag á að fela eldinn. Svo mildð var
víst, að fyrst til að byrja með birtist Gvendur venju-
lega á hverjum morgni á Bökkunum til þess að sækja
eld. Og það sem verra var: fyrir kom, að eldurinn drapst
hjá honum á leiðinni suður eftir, svo að hann var ekki
fyrr kominn heim, en Manga rak hann af stað öfugan
aftur, og bað hann að láta sér nú takast betur. Vildi
þetta verða tafsamt hjá Gvendi, en Guðrúnu fannst nóg
um. Þótti henni búskapurinn byrja ekki meira en svo
björgulega hjá þeim hjónaleysunum.
Þrátt fyrir allt og allt var Gvendur ekki óánægður
með tilvemna. Þegar frá leið hafði hann sætt sig nokk-
urn veginn við það að fá ekki að giftast Möngu fyrst
um sinn. Þetta kæmi. Eitt var til dæmis mikil bót í máli,
en það var, að nú þurfti hann ekki að borga sveitar-
skuld Möngu. Fyrir bragðið hafði hann getað keypt
kvígu.
Þá hafði honum bætzt annað húsdýr, en það var
30 Heima er bezt